O podpisaniu w dniu 7 stycznia przez Prezydenta Andrzeja Dudę ustawy o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji poinformowała w czwartek szefowa Kancelarii Prezydenta Małgorzata Sadurska.

Celem ustawy jest uporządkowanie systemu, w którym funkcjonują obok siebie kwalifikacje nadawane przez szkoły i uczelnie oraz nadawane przez firmy szkoleniowe i instytucje branżowe. Ma ona też na celu wypełnienie zobowiązań strony polskiej wobec Komisji Europejskiej.

Polecane: Lewiatan: zintegrowany system kwalifikacji potrzebny od zaraz

Obecnie w polskim porządku prawnym w przepisach regulujących uzyskiwanie kwalifikacji, funkcjonują dwa autonomiczne względem siebie systemy: w szkolnictwie wyższym oraz w oświacie.

Zasady dotyczące tworzenia i nadawania kwalifikacji w tych systemach zostały uregulowane prawnie w sposób zgodny ze standardami europejskimi. Zawarte w ustawie rozwiązania mają za zadanie wprowadzenie zestawu prostych i spójnych rozwiązań systemowych dotyczących kwalifikacji nadawanych poza tymi dwoma obszarami oraz większa integracja wszystkich trzech obszarów. Nadzór nad systemem ma sprawować minister edukacji.

Ustawa przewiduje utworzenie dwóch instrumentów integrujących polski system kwalifikacji: Polską Ramę Kwalifikacji oraz Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji.

Polska Rama Kwalifikacji - podobnie jak Europejska Rama Kwalifikacji, na której jest wzorowana - będzie miała osiem poziomów kwalifikacji osiąganych na drodze edukacji formalnej (od podstawówki po doktorat), pozaformalnej (na kursach, warsztatach, szkoleniach) lub nieformalnej (w pracy, w drodze e-learningu). Każdemu poziomowi zostaną przypisane poszczególne etapy edukacji, np. matura to poziom czwarty, dyplom inżyniera - szósty, magistra - siódmy, a doktorat - ósmy.

W polskim systemie kwalifikacji wyróżnione mają być kwalifikacje "pełne" i "cząstkowe". Przykładem kwalifikacji pełnej może być np. matura lub licencjat, a cząstkowej np. znajomość programowania stron internetowych, specjalizacja w dziedzinie kulinarnej, ogrodniczej, kosmetycznej czy budowlanej.

W systemie - obok kwalifikacji zdobywanych w oświacie i szkolnictwie wyższym - znajdą się też kwalifikacje rynkowe i kwalifikacje uregulowane. Kwalifikacje rynkowe to kwalifikacje cząstkowe, nieuregulowane przepisami prawa, których nadawanie odbywa się w drodze decyzji ministra odpowiedzialnego za dany obszar na zasadzie swobody działalności gospodarczej. Kwalifikacje uregulowane to kwalifikacje cząstkowe, ustanowione odrębnymi przepisami (poza formalną edukacją), których nadawanie odbywa się w drodze decyzji ministra odpowiedzialnego za dany obszar na zasadach określonych w tych przepisach.

Gdy ktoś uzyska pełną kwalifikację na danym poziomie, będzie mógł ubiegać się o kolejną kwalifikację pełną na wyższym poziomie. Każdemu poziomowi kwalifikacji towarzyszy opis efektów uczenia się na tym poziomie w kategoriach: wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych. Charakterystyki wybranych poziomów Polskiej Ramy Kwalifikacji będą mogły być rozwijane za pomocą Sektorowych Ram Kwalifikacji uwzględniających specyfikę danej branży.

Poziomy kwalifikacji będą umieszczane na świadectwach, dyplomach i certyfikatach. Umożliwi to łatwiejsze identyfikowanie i porównywanie kwalifikacji zawodowych. Dzięki temu osoba starająca się o pracę, zarówno w kraju, jak i za granicą, będzie mogła posługiwać się dokumentami, które będą wiarygodne dla potencjalnego pracodawcy. Z kolei pracodawca będzie miał pełną informację o wiedzy i umiejętnościach pracownika.

Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji to publiczny rejestr ewidencjonujący nadawane w Polsce kwalifikacje zawodowe. Zawierał będzie m.in. komplet informacji o wszystkich kwalifikacjach możliwych do zdobycia w Polsce. Prowadzić ma go Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości w oparciu o system teleinformatyczny.

Kwalifikacje będą wpisywane do rejestru na wniosek ministrów odpowiadających za określone gałęzie gospodarki lub na wniosek zainteresowanego wprowadzeniem konkretnej kwalifikacji podmiotu publicznego lub prywatnego. Każda instytucja nadająca kwalifikacje włączone do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji objęta będzie wewnętrznym i zewnętrznym systemem zapewniania jakości certyfikowania, nad którym nadzór sprawował będzie właściwy minister.

System początkowo ma być finansowany ze środków unijnych. Następnie ma się samofinansować.

Ustawa wejdzie w życiem w następnym dniu po jej ogłoszeniu. (PAP)