Robotnicy byli zatrudniani od czerwca 2008 r. do października 2012 r. przy budowie elektrowni atomowej najnowszej generacji, tzw. EPR, w Flamanville w regionie Dolna Normandia bez ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych - powiedział PAP przez telefon mecenas Władysław Lis, który w procesie reprezentuje 79 poszkodowanych z Polski.

"Na podstawie różnych ustaleń - poczynionych przez francuski URSSAF (odpowiednik polskiego ZUS-u) i inspekcję pracy w elektrowni atomowej - prokurator zarzuca, że nie przestrzegano przepisów przy zatrudnianiu pracowników firmy Atlanco. Pracownicy z Polski nie mieli właściwych ubezpieczeń społecznych, czyli de facto pracowali bez ubezpieczenia" - dodał mecenas.

163 Polaków bezpośrednio zatrudniała firma Atlanco zarejestrowana na Cyprze, a 297 robotników z Rumunii - firma Elco. Atlanco, Elco i inne firmy współpracowały z największym francuskim koncernem budowlanym Buygues, odpowiedzialnym za prace budowlane w Flamanville.

"Warunkiem - jak podkreślił rozmówca PAP - żeby np. polski pracownik mógł pojechać do pracy za granicą, jest wydanie przez ZUS zaświadczenia A1 (zastępującego zaświadczenie E101) o tym, że pracownik spełnia warunki, by być oddelegowanym za granicę". Jak dodał, Atlanco przeniosło się na Cypr, gdzie zarejestrowano przynajmniej część polskich pracowników. "Dla pierwszej grupy pracowników firma dostała z Cypru zaświadczenia E101, dla następnej grupy - nie dostała żadnych" - wyjaśnił adwokat.

Jak podkreślił, niedawno cypryjskie władze poinformowały, że "zaświadczenia, które wydano, zostały wycofane, gdyż oddelegowanie pracowników nie spełniało norm europejskich, czyli pracowali oni bez ubezpieczenia i ten okres pracy nie będzie im się do niczego liczył". "Najważniejsze jest - zaznaczył Lis - że w czasie procesu w aktach sprawy pojawiło się pismo cypryjskiego ministerstwa pracy i ubezpieczeń społecznych, że wszystkie zaświadczenia zostały wycofane, co oznacza, że pracownicy pracowali bez jakichkolwiek ubezpieczeń".

"Zdaniem prokuratora i moim jako oskarżyciela posiłkowego pracownicy powinni byli być zarejestrowani we Francji, ponieważ tam wykonywali pracę" - wskazał Lis.

Do tej pory 59 poszkodowanych robotników, reprezentowanych przez Lisa, wywalczyło od firmy Atlanco odszkodowania w wysokości sześciomiesięcznej odprawy (o łącznej wysokości ponad pół miliona euro); wyrok w tej sprawie zasądzono w lutym 2014 r. Na kolejne odszkodowania od Atlanco liczy jeszcze 20 jego klientów; w ich sprawie toczą się postępowania.

Na dodatek reprezentujący Polaków adwokat wniósł apelację, uznając, że również "firmy zatrudniające Polaków we Francji powinny być solidarnie skazane" i powinny zapłacić odszkodowanie - mówi rozmówca. "Sprawa jest w toku" - dodał, zastrzegając, że proces dotyczący zadośćuczynienia finansowego od koncernu Buygues jest odrębny.

Ponadto adwokat poszkodowanych Polaków zażądał, zarówno od firmy Atlanco jak i Buygues, zadośćuczynienia w postaci sześciomiesięcznego wynagrodzenia z tytułu nielegalnego handlu siłą roboczą (fr. marchandage). "Jeżeli stwierdzimy, że pracownik był oddelegowany niezgodnie z przepisami europejskimi, to wtedy jest to traktowane jako nielegalne handlowanie siłą roboczą. I wtedy przysługuje kolejne, sześciomiesięczne odszkodowanie" - wyjaśnił.

Łącznie jest szansa na ok. 1 mln euro odszkodowań dla polskich robotników.

Lis powiedział, że w piątek sąd ogłosi, kiedy wyda wyrok. Do tego czasu potrwają przesłuchania, odczyt dokumentów i zeznań świadków.

Przy wznoszeniu siłowni w 2011 r. doszło do dwóch śmiertelnych wypadków robotników; organy śledcze podejrzewają też, że przed inspekcją pracy ukrywano dziesiątki wypadków na budowie.

Po wykryciu tych nieprawidłowości Bouygues zerwał w czerwcu 2011 r. kontrakt z firmą Atlanco; w następstwie musiało powrócić do kraju latem 2011 r., przed upływem umów, od 70 do 80 polskich pracowników.

(PAP)