Powołane rozstrzygnięcie zapadło w sprawie o podwyższenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe wytoczonej przez pracodawcę (płatnika) Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych. Działając na podstawie art. 34 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322 z późn. zm.) - dalej u.u.s.w.p., ZUS podniósł o 50% stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującą pracodawcę w okresie od 1 kwietnia 2010 r. do 31 marca 2011 r. Uzasadnieniem takiej decyzji było błędne określenie liczby pracowników poszkodowanych w wyniku wypadków przy pracy w 2009 r.
W odwołaniu od decyzji, płatnik podnosił, iż przekazanie błędnej informacji nie było działaniem zamierzonym, a wynikało z niedopatrzenia pracownika odpowiedzialnego za przekazanie stosownej informacji do zewnętrznej firmy zajmującej się m.in. sporządzaniem deklaracji do ZUS. Zaznaczył przy tym, że powstała z tego tytułu różnica w wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe została uregulowana wraz z odsetkami. Argumentacji tej nie podzielił Sąd Okręgowy, który oddalił odwołanie wnioskodawcy.
Wyrok ten uchylił, a sprawę przekazał do ponownego rozpoznania sąd II instancji. W jego ocenie odpowiedzialność płatnika na podstawie art. 34 u.u.s.w.p. nie ma charakteru obiektywnego, a co za tym idzie nie występuje w każdym przypadku podania nieprawdziwych danych, prowadzących do zaniżenia wysokości należnych składek. Nie sposób zakładać, by podwyższenie stopy procentowej składki – mające charakter sankcji – miało następować bez oceny okoliczności będących przyczyną wadliwości informacji, w szczególności winy płatnika. Stosowanie przepisów o zabarwieniu penalnym nie może bowiem prowadzić do rezultatu, który byłby sprzeczny z podstawowymi zasadami konstytucyjnymi, wywodzonymi z klauzuli demokratycznego państwa prawnego - zasady zaufania obywatela do państwa i stanowionego przezeń prawa oraz zasady bezpieczeństwa prawnego. Podmiot, który wadliwie wypełnia swój obowiązek musi mieć możliwość obrony i wykazania, że niedopełnienie tego obowiązku było następstwem okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności. W przeciwnym razie mogłoby dojść do naruszenia wspomnianych zasad ustrojowych.
W rozpoznawanej sprawie sąd I instancji nie dokonał w sprawie istotnych ustaleń, w szczególności nie ustalił przyczyny z powodu, której płatnik nie zgłosił informacji o liczbie pracowników poszkodowanych w wyniku wypadku przy pracy za okres wskazany w decyzji. Brak ten dał podstawę do stwierdzenia, że wyrok nie poddaje się kontroli, co skutkować musi jego uchylenie celem ponownego rozpoznania sprawy.

Więcej na ten temat w Serwisie BHP.