Od 2016 r. zaczną obowiązywać nowe zasady oskładkowania umów zlecenia. Zmiany zostały wprowadzone ustawą z 23 października 2014 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1831).

Kwestie zbiegu tytułów do ubezpieczeń społecznych reguluje art. 9 ustawy systemowej. Zbieg tytułów zachodzi wtedy, gdy ubezpieczony pracuje w kilku miejscach, na podstawie różnych form wykonywania pracy, które stanowią tytuł do ubezpieczeń społecznych. Ustawa rozstrzyga, z którego zatrudnienia trzeba wówczas płacić obowiązkowe składki ZUS.

Obecnie, zgodnie z art. 9 ust. 2 ustawy, osoba pracująca na podstawie kilku umów zleceń obowiązkowo objęta jest ubezpieczeniami emerytalno–rentowymi z tego tytułu, który powstał najwcześniej. Może ona jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych tytułów lub zmienić tytuł ubezpieczeń. Z reguły więc zleceniobiorcy wybierają umowę z najniższą podstawą wymiaru składek, płacą niewielkie składki ZUS, by uniknąć kosztów.

Od 1 stycznia 2016 r. to się zmieni. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 9 ust. 2 ustawy systemowej, osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z kilku tytułów: pracy nakładczej, zlecenia, działalności gospodarczej, bycia posłem w Parlamencie Europejskim oraz duchownym objęta jest obowiązkowo ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał najwcześniej. Może ona jednak dobrowolnie na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych, tytułów lub zmienić tytuł ubezpieczeń. Jednakże pod pewnymi warunkami, które określa art. 9 ust. 2c i 7.

Oprócz tego, jeśli zleceniobiorca prowadzi jednocześnie działalność gospodarczą, to zapłaci obowiązkowe składki z firmy, jeżeli podstawa wymiaru składek z umowy zlecenia (lub agencyjnej) będzie niższa od najniższej podstawy wymiaru składek obowiązującej osoby prowadzące działalność gospodarczą. Jest to 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na dany rok. W 2015 r. wynosi 2375,40 zł. Oczywiście nie ma żadnych przeszkód, aby przedsiębiorca płacił dobrowolne składki ZUS również ze zlecenia.

Jeśli zleceniobiorca otworzył firmę i ma prawo do preferencyjnych składek ZUS, to wówczas musi zapłacić składki również i ze zlecenia.

Od 1 stycznia 2016 r. zleceniobiorca, pracujący na podstawie kilku umów zleceń, będzie musiał płacić składki od tych, których podstawa wymiaru jest niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę. Kwotę najniższej płacy ustala corocznie rząd w porozumieniu z Komisją Trójstronną. Jeśli do takiego porozumienia nie dojdzie, zasady ustalania wysokości minimalnego wynagrodzenia regulują odrębne przepisy. W 2015 r. minimalna płaca wynosi 1750 zł. Przy czym, zmienione przepisy zawierają zastrzeżenie, że zleceniobiorca nie będzie musiał odprowadzać składek od każdej umowy zlecenia, jeśli łączna podstawa wymiaru składek z umów zleceń lub zlecenia z innym tytułem do ubezpieczeń wyniesie co najmniej kwotę równą minimalnemu wynagrodzeniu.

Agnieszka Rosa