Emerytura w powszechnym wieku emerytalnym dla osób urodzonych przed 1 stycznia 1949 r.

Od 1 stycznia 2013 r., powszechny wiek emerytalny dla osób urodzonych przed 1 stycznia 1949 r. wynosi:

  • 60 lat dla wszystkich kobiet,

  • 65 lat dla wszystkich mężczyzn urodzonych przed dniem 1 stycznia 1948 r.,

  • 65 lat i 1 miesiąc dla mężczyzn urodzonych od dnia 1 stycznia do dnia 31 marca 1948 r.,

  • 65 lat i 2 miesiące dla mężczyzn urodzonych od dnia 1 kwietnia 1948 r. do dnia 30 czerwca 1948 r.,

  • 65 lat i 3 miesiące dla mężczyzn urodzonych od dnia 1 lipca 1948 r. do dnia 30 września 1948 r.,

  • 65 lat i 4 miesiące dla mężczyzn urodzonych od dnia 1 października 1948 r. do dnia 31 grudnia 1948 r.

Pomimo wydłużenia powszechnego wieku emerytalnego dla mężczyzn urodzonych w 1948 r. zachowali oni prawo do obliczenia emerytury według dotychczasowych zasad.

Warunki przejścia na emeryturę w powszechnym wieku emerytalnym przez osoby urodzone przed dniem 1 stycznia 1949 r., uregulowane są w art. 27, art. 27a oraz art. 28 u.e.r.

Pierwszy ze wspomnianych przepisów przewiduje możliwość nabycia uprawnień emerytalnych przez kobiety, które udowodniły co najmniej 20 lat składkowych i nieskładkowych oraz mężczyzn legitymujących się stażem składkowym i nieskładkowym w wymiarze co najmniej 25 lat.

Emerytura w powszechnym wieku emerytalnym przewidziana w art. 28 ustawy emerytalnej przysługuje pod warunkiem udowodnienia okresu składkowego i nieskładkowego obniżonego do 15 lat w przypadku kobiet i do 20 lat w przypadku mężczyzn.

Natomiast art. 27a u.e.r. reguluje zasady przyznania z urzędu emerytury dla osób należących do omawianej grupy wiekowej, zamiast pobieranej dotychczas renty z tytułu niezdolności do pracy. Emerytura ta przyznawana jest pod warunkiem podlegania przez jakikolwiek okres czasu ubezpieczeniu społecznemu albo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

Emerytura w powszechnym wieku emerytalnym dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r.

Osoby urodzone po dniu 31 grudnia 1948 r. mogą nabyć prawo do emerytury w powszechnym wieku emerytalnym, bez względu na wymiar udowodnionych okresów składkowych i nieskładkowych. Jeśli w dniu ukończenia tego wieku pobierają rentę z tytułu niezdolności do pracy, a podlegały ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym przez jakikolwiek okres czasu, ZUS przyznaje z urzędu emeryturę zamiast pobieranej renty.

Poczynając od 1 stycznia 2013 r.- wiek emerytalny dla mężczyzn urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r. oraz  dla kobiet urodzonych po dniu 31 grudnia 1952 r. jest podwyższany o jeden miesiąc w odniesieniu do ubezpieczonych urodzonych w tym samym kwartale - docelowo do 67 lat.

 

Zamów dostęp testowy do Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, korzystaj z dostępnych  wzorów i czytaj komentarze ekspertów>>>

 

I tak wiek emerytalny dla mężczyzn urodzonych:

  • w I kwartale 1949 r. podwyższono do 65 lat i 5 miesięcy,

  • w II kwartale 1949 r. podwyższono do 65 lat i 6 miesięcy,

  • w III kwartale 1949 r. podwyższono do 65 lat i 7 miesięcy,

  • w IV kwartale 1949 r. podwyższono do 65 lat i 8 miesięcy,

  • w I kwartale 1950 r. podwyższono do 65 lat i 9 miesięcy itd.

Wiek emerytalny dla mężczyzn urodzonych po dniu  30 września 1953 r. wynosi 67 lat.

Wiek emerytalny dla kobiet urodzonych do dnia 31 grudnia 1952 r. wynosi 60 lat, natomiast dla kobiet urodzonych:

  • w I kwartale 1953 r. wiek podwyższono do 60 lat i 1 miesiąca.

  • w II kwartale 1953 r. wiek podwyższono do 60 lat i 2 miesięcy, itd.

Wiek emerytalny kobiet urodzonych po dniu 30 września 1973 r. wynosi 67 lat.

Obowiązki pracodawcy wobec pracownika

W myśl art. 125 u.e.r., pracodawcy (płatnicy składek) są zobowiązani:

  • współdziałać z pracownikiem w gromadzeniu dokumentacji niezbędnej do przyznania świadczenia,

  • wydawać zatrudnionemu lub organowi rentowemu zaświadczenia niezbędne do ustalenia prawa do świadczeń i ich wysokości,

przygotować wniosek o emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy i przedłożyć go organowi rentowemu.

Rodzaje środków dowodowych stwierdzających:

  • okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę oraz

  • wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty,

     - określają  przepisy § 21–25 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. Nr 237, poz. 1412).

Jeżeli pracodawca ma prawo do wypłaty świadczeń z ubezpieczenia chorobowego, jest zobowiązany przygotować dla pracownika wniosek o emeryturę ZUS Rp-1E. Do wniosku należy załączyć: kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych - druk ZUS Rp-6, świadectwa pracy od poprzednich pracodawców bądź inne dokumenty potwierdzające okresy składkowe i nieskładkowe, dokumenty potwierdzające wykonywanie pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze oraz zaświadczenie pracodawcy o zatrudnieniu i wysokości wynagrodzenia - druk ZUS Rp-7.

Jeśli pracodawca wypłaca świadczenia z ubezpieczenia chorobowego, komplet dokumentów należy przekazać do ZUS na 30 dni przed planowaną datą przejścia pracownika na emeryturę. Do kompletowania wniosku o świadczenia emerytalno-rentowe - ZUS Rp-1E zobowiązani są pracodawcy, jeśli stosowny wniosek złoży pracownik, z wyjątkiem:

  • zleceniodawców,

  • osób fizycznych zatrudniających pracowników, niewypłacających świadczeń z ubezpieczenia chorobowego (są to pracodawcy, którzy 30 listopada 2012 r. nie zgłaszali co najmniej 20 osób do ubezpieczenia chorobowego).

Kiedy pracodawca nie pośredniczy w składaniu wniosku o świadczenie emerytalno-rentowe?

Pracodawca nie pośredniczy w składaniu wniosku o emeryturę dla pracowników urodzonych po 31 grudnia 1948 r., przechodzących na emeryturę na tzw. nowych zasadach na podstawie art. 24 i 184 u.e.r. Zgodnie bowiem z art. 182 u.e.r., ta grupa ubezpieczonych zgłasza wnioski emerytalne bezpośrednio w ZUS.

Dokumenty stwierdzające okresy składkowe i nieskładkowe oraz wysokość przychodu, stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, nie są wymagane, jeżeli konto ubezpieczonego zawiera dane pozwalające na ustalenie prawa do świadczenia. Ponadto dokumenty, o których mowa wyżej, nie są wymagane, jeżeli zostały złożone w ZUS do celów ustalenia kapitału początkowego albo prawa lub wysokości świadczeń na podstawie ustawy lub odrębnych przepisów.

Ochrona przedemerytalna

W myśl art. 39 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) – dalej k.p. pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.

Osoby, które spełniają wszystkie ustawowe warunki nabycia prawa do emerytury, aby ją otrzymać, muszą same rozwiązać umowę o pracę na mocy porozumienia stron lub złożyć wypowiedzenie z zachowaniem okresu  wypowiedzenia. Jeżeli tego nie zrobią, świadczenie zostanie im przyznane, ale nie będzie wypłacane. Dotyczy to wszystkich osób spełniających określone ustawą emerytalną warunki do nabycia prawa do emerytury, bez względu na wiek oraz wysokość osiąganego przychodu.

Ochrona ta przestaje funkcjonować, gdy warunek braku nie więcej niż cztery lata do osiągnięcia wieku emerytalnego przestanie istnieć, a zatem w momencie, gdy pracownik osiągnie wiek umożliwiający mu przejście na emeryturę.