Dyrektor jest przede wszystkim pracodawcą i przełożonym dla zatrudnionych w szkole nauczycieli i innych pracowników niebędących nauczycielami oraz przewodniczącym rady pedagogicznej (jeżeli jest nauczycielem). Jest osobą w pełni odpowiedzialną za funkcjonowanie szkoły - w tym pod względem bezpieczeństwa i higieny. Obowiązują go takie same przepisy bhp jak każdego innego pracodawcę – z uwzględnieniem, oczywiście, charakteru kierowanej przez dyrektora jednostki.

Zgodnie z ustawą z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r. poz. 2156) szkołą kieruje nauczyciel, któremu powierzono stanowisko dyrektora albo osoba niebędąca nauczycielem, powołana na stanowisko dyrektora przez organ prowadzący za zgodą kuratora oświaty.

W szkole również obowiązuje ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) i inne ustawy oraz rozporządzenia wykonawcze, w szczególności: rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69 z późn. zm.) - dalej r.b.h.s.p., rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.), rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 1422), rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109, poz. 719), rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz. U. Nr 105, poz. 870).

Szkoła jest zakładem pracy mającym pewną specyfikę. W zakresie bhp ta specyfika została ujęta w r.b.h.s.p. Zgodnie z r.b.h.s.p., dyrektor szkoły jest obowiązany zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy pracownikom szkoły, natomiast uczniom i wychowankom bezpieczne i higieniczne warunki pobytu w szkole, a także bezpieczne i higieniczne warunki uczestnictwa w zajęciach organizowanych przez szkołę poza obiektami szkolnymi, np. podczas wycieczek, zawodów sportowych itp.

Dyrektor szkoły jako pracodawca ma w szczególności obowiązek zaznajamiać pracowników podejmujących pracę z zakresem ich obowiązków, sposobem wykonywania pracy na wyznaczonych stanowiskach oraz z ich podstawowymi uprawnieniami, organizować pracę w sposób zapewniający pełne wykorzystanie czasu pracy, zmniejszanie jej uciążliwości, przeciwdziałać dyskryminacji w zatrudnieniu, zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy oraz prowadzić systematyczne szkolenie pracowników w zakresie bhp (wstępne i okresowe), ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych, stosować obiektywne i sprawiedliwe kryteria oceny pracowników oraz wyników ich pracy (w szczególności poprzez nadzór pedagogiczny w stosunku do nauczycieli), nie zatrudniać kobiet w ciąży (oraz osób opiekujących się dzieckiem do 4 lat) w godzinach ponadwymiarowych (nadliczbowych), nie wyznaczać ich do pełnienia dyżurów tzw. korytarzowych, nie zatrudniać w porze nocnej oraz wysyłać (delegować) poza stałe miejsce pracy.

Nauczyciela w trakcie odbywania stażu będącego warunkiem uzyskania stopnia nauczyciela kontraktowego, mianowanego lub dyplomowanego nie wolno zatrudniać w godzinach ponadwymiarowych bez jego zgody.

Dyrektor ma obowiązek oceniać i dokumentować ryzyko zawodowe, informować pracowników o wynikach tej oceny oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami, nie dopuszczać do stosowania w szkole niebezpiecznych substancji chemicznych, nieoznakowanych w sposób widoczny i umożliwiający ich identyfikację, nieposiadających kart charakterystyki oraz opakowań zabezpieczających przed ich szkodliwym działaniem, pożarem lub wybuchem.

Dyrektor jest obowiązany podejmować działania zapobiegające niebezpieczeństwu wystąpienia nagłego zagrożenia dla zdrowia lub życia pracowników, w tym zapewnić odpowiednie do rodzaju niebezpieczeństwa urządzenia i sprzęt ratowniczy oraz ich obsługę przez osoby należycie przeszkolone, a także udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanym, stosować środki zapobiegające chorobom zawodowym i innym chorobom związanym z wykonywaną pracą, w tym przeprowadzać badania i pomiary czynników środowiska pracy, kierować pracowników na wstępne i okresowe badania lekarskie, zapewnić urządzenia higienicznosanitarne i środki higieniczne oraz ustalić warunki ewakuacji uczniów i nauczycieli w razie pożaru lub innego zagrożenia. Plan ewakuacji szkoły lub placówki powinien być umieszczony w widocznym miejscu, w sposób zapewniający łatwy do niego dostęp, a drogi ewakuacyjne oznaczone w sposób wyraźny i trwały.

Edward Kołodziejczyk