Obowiązek zawiadomienia przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku albo zagrożeniu przewiduje przepis art. 211 pkt 6 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502) i ma przede wszystkim bardzo humanitarny aspekt – pozwala szybciej uruchomić pomoc dla poszkodowanego albo zapobiec wypadkowi.

O zauważonym w zakładzie pracy wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego, pracownik ma obowiązek ostrzec współpracowników, a także inne osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia, a następnie - niezwłocznie zawiadomić przełożonego. Obowiązek ostrzeżenia współpracowników o grożącym niebezpieczeństwie to skodyfikowany, pierwotny odruch ostrzegania drugiego człowieka przed zagrożeniem. Często wystarczy okrzyk: Stój! Uważaj! Pali się! Uciekajcie!, aby uratować komuś życie. Powołany przepis ma charakter celowy, zmierzający do codziennego, ciągłego zwracania uwagi przez pracowników, w szczególności wykonujących pracę w miejscach publicznych, na zagrożenia, powstające w związku z wykonywaną przez nich pracą, dla osób postronnych - zwykle nieświadomych zagrożeń.

Obowiązku zawiadomienia pracodawcy o wypadku dotyczy także § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz. U. Nr 105, poz. 870), zgodnie z którym pracownik, który uległ wypadkowi, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala, powinien poinformować niezwłocznie o wypadku swojego przełożonego.

W przypadku niemożności powiadomienia przełożonego, w razie pożaru, należy ewentualnie wyłączyć zasilanie budynku w energię elektryczną i odciąć dopływ gazu oraz zaalarmować straż pożarną. Pracownik powinien też podjąć próbę ugaszenia pożaru za pomocą podręcznego sprzętu gaśniczego. Jak podpowiadają strażacy - szansa na ugaszenie pożaru podręczną gaśnicą istnieje wtedy, gdy płomień nie przekracza wysokości człowieka. Trzeba też pamiętać, że pojemność gaśnicy pozwala na jej używanie jedynie przez kilkanaście, kilkadziesiąt sekund.

Jeżeli na miejscu pożaru zjawia się straż pożarna, obowiązuje zasada podporządkowania się poleceniom kierującego akcją ratowniczo-gaśniczą. W przypadku zaistnienia wypadku trzeba udzielić poszkodowanemu pierwszej pomocy i w razie potrzeby wezwać pogotowie ratunkowe. W razie powstania awarii należy natychmiast zatrzymać pracę maszyny lub urządzenia, np. wyłączyć je spod napięcia, a następnie powiadomić przełożonego.

Edward Kołodziejczyk