Czy zawarcie umowy o dzieło na wykonanie ekspertyz powypadkowych z kanadyjskim kontrahentem może zostać zakwestionowane przez ZUS?

Pytanie pochodzi z Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 

Odpowiedź: trudno jednoznacznie stwierdzić, czy w warunkach przedstawionych w pytaniu ZUS nie zakwestionuje umowy o dzieło, której jako przedmiot zostanie wskazane wykonanie ekspertyz powypadkowych. W praktyce bardzo często zawierane są umowy o dzieło na wykonanie różnego rodzaju ekspertyz budowlanych, technicznych itp. Jednakże zawarcie umowy o dzieło, przy braku jednoznacznego stanowiska ZUS w tym zakresie (lub orzeczeń SN), jest obciążone ryzykiem zakwestionowania przez ZUS. Obywatelstwo osoby, która będzie wykonywała ekspertyzy w tym przypadku nie ma żadnego znaczenia.  

Uzasadnienie: należy dodać, iż umowa o dzieło jest jedną z umów cywilnoprawnych - art. 627 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.) - dalej k.c. Osoba wykonująca pracę na podstawie tej umowy nie jest pracownikiem i nie stosuje się do niej przepisów ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) – dalej k.p.

Na podstawie umowy o dzieło wykonawca (przyjmujący zamówienie) zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Wykonanie dzieła oznacza osiągnięcie określonego rezultatu, np. wytworzenie nowego przedmiotu, naprawę, przerobienie lub konserwację przedmiotów już istniejących itp. Za dzieło należy zatem uznać materialne rezultaty ludzkiej pracy i umiejętności (np. wykonanie bramy wjazdowej na parking), a także te niematerialne, lecz utrwalone w jakimś przedmiocie (np. program komputerowy).

Czytaj: Kiedy można odstąpić od umowy o dzieło?

Umowa o dzieło jest tzw. umową rezultatu (inaczej niż umowa zlecenia, która jest jedynie tzw. umową starannego działania). Na podstawie umowy o dzieło wykonawca (przyjmujący zamówienie) zobowiązuje się, że osiągnie ściśle określony rezultat. Konieczne jest przy tym wyraźne uregulowanie w umowie, w jakim terminie wykonawca powinien zakończyć dzieło.

Dodatkowym kryterium odróżnienia umowy o dzieło od umowy zlecenia (o świadczenie usług) stanowi także zdatność rezultatu materialnego poddania się sprawdzianowi na istnienie wad fizycznych (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 listopada 2000 r., IV CKN 152/00).

Przedstawiając powyższe należy jeszcze dodać, iż w ostatnim czasie pracownicy ZUS dokonujący kontroli umów cywilnoprawnych zawieranych przez przedsiębiorców szczególnie analizują umowy, w których przedmiotem są wykłady, szkolenia, tłumaczenia, badania rynku, edycję/korektę tekstów i stron internetowych oraz właśnie różnego rodzaju ekspertyzy.

Chcesz być na bieżąco? Zajrzyj do Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.