Pytanie pochodzi z publikacji Serwisu BHP.

Nie ma przepisu jasno określającego procedury kontroli pracowników w przypadku podejrzenia, ze są oni pod wpływem narkotyków lub substancji działającej podobnie. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) – dalej k.p., w art. 108 dopuszcza stosowanie kar porządkowych za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy, a także pieniężnej za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy lub przepisów przeciwpożarowych, opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie pracy. W art. 108 k.p. nie wymienia przypadku obecności narkotyków w organizmie pracownika. Podstawowym obowiązkiem pracownika, zgodnie z art. 211 k.p. jest przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, w tym wykonywanie pracy w sposób zgodny z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosowanie się do wydawanych w tym zakresie poleceń i wskazówek przełożonych. Stawianie się do pracy pod wpływem narkotyków jest zaprzeczeniem wykonania przez pracownika tej kodeksowej powinności. Obowiązkiem pracodawcy, zgodnie z art. 207 k.p., jest zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Pracownik, który znajduje się pod wpływem narkotyków bezspornie stanowi zagrożenie dla własnego bezpieczeństwa w pracy, bezpieczeństwa innych pracowników i otoczenia. W związku z tym pracodawca ma obowiązek niedopuszczenia go do pracy. Pracownik ten powinien być poinformowany o przyczynach niedopuszczenia do pracy i skierowany na badania, w tym wypadku na obecność narkotyku w organizmie. Pracownik może jednak, jak w przypadku nietrzeźwości, odmówić wykonania badania, co pogarsza jego sytuację, ale badań wykonać nie można. W przypadku niebezpiecznego dla pracownika lub innych pracowników, albo otoczenia zachowania się pracownika będącego pod wpływem narkotyków, można wezwać policję. Niezależnie od działania pracodawcy, również sam pracownik, na podstawie art. 210 k.p. może, po uprzednim zawiadomieniu przełożonego, powstrzymać się od wykonywania pracy wymagającej szczególnej sprawności psychofizycznej w przypadku, gdy jego stan psychofizyczny nie zapewnia bezpiecznego wykonywania pracy i stwarza zagrożenie dla innych osób. Wykaz prac wymagających sprawności psychofizycznej znajduje się w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie rodzajów prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej (Dz. U. Nr 62, poz. 287). Oczywiście mało prawdopodobne jest, że pracownik będący pod wpływem narkotyków sam powiadomi o tym pracodawcę. W komentarzach na temat procedury postępowania w przypadku podejrzenia, że pracownik jest pod wpływem narkotyków proponuje się postępowanie jak w przypadku podejrzenia, że pracownik jest pod wpływem alkoholu. Istnieje rozporządzenie Ministra Zdrowia z 11 czerwca 2003 r. w sprawie wykazu środków działających podobnie do alkoholu oraz warunków i sposobu przeprowadzania badań na ich obecność w organizmie (Dz. U. z 2003 r. Nr 116, poz. 1104 z późn. zm.). Rozporządzenie to, dotyczy kierowców i opisuje procedury przeprowadzenia badania w przypadku podejrzenia, że kierowca znajduje się pod wpływem narkotyków, ale nie podaje procedur pozwalających pracodawcy na działanie w przypadku takiego podejrzenia. W każdym przypadku odmowy pracownika poddania się badaniom istnieje również możliwość sporządzenia protokołu z zajścia wskazującego na obecność narkotyków w organizmie pracownika, do którego mogą zostać dołączone zeznania świadków, potwierdzające przebieg wydarzeń i opisujące zachowanie podejrzewanego o zażycie środków odurzających. Taki dokument stanowi podstawę do wyciągnięcia dalszych konsekwencji.

Więcej na ten temat w Serwisie BHP.