Rozprawa rozpoczęła się 30 października, swoje stanowiska przedstawili: w imieniu prezydenta minister Anna Surówka-Pasek, w imieniu prokuratora generalnego prok. Andrzej Stankowski z Prokuratury Krajowej, zaś w imieniu Sejmu - poseł Marek Ast z PiS. Na decyzję Trybunału w tej sprawie trzeba poczekać jeszcze 2 tygodnie, bo rozprawa została odroczona do 13 listopada.

Trybunał bada, na wniosek prezydenta, czy prace nad ustawą z 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, toczyły się zgodnie z konstytucją. Zmiana przewiduje zniesienie górnego limitu składek na ZUS , tak, aby wszyscy ubezpieczeni płacili pełne składki na ZUS, niezależnie od wysokości dochodów. Skarga prezydenta nie dotyczyła co prawda merytoryki tej regulacji, ale jak tłumaczy w rozmowie z Prawo.pl prof. dr hab. Ryszard Piotrowski z Uniwersytetu Warszawskiego, niekonstytucyjność trybu pociąga za sobą niekonstytucyjność całej ustawy.

Czytaj też: Trybunał zdecyduje o limicie trzydziestokrotności >

Obecnie, zgodnie art. 19 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym roku kalendarzowym nie może być wyższa od kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy. Od nadwyżki ponad tę kwotę pracodawca nie przekazuje już za ubezpieczonego składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. To oznacza, że po przekroczeniu tego limitu z wynagrodzenia brutto potrącana jest mniejsza kwota składek. W 2018 roku kwota rocznego ograniczenia podstawy wynosi 133.290,00 zł, co daje 11.107,50 zł miesięcznie.

Z drugiej strony - istniejący limit stanowi zabezpieczenie dla systemu ubezpieczeń przed wypłatą w przyszłości bardzo wysokich emerytur.

Czytaj też: Prof. Ślebzak: Zniesienie limitu trzydziestokrotności obciąży ZUS >

Co zmienia ustawa?

Nowelizacja przewiduje zniesienie tego limitu, tak, aby wszyscy ubezpieczeni płacili pełne składki na ZUS, niezależnie od wysokości dochodów. Od 1 stycznia 2019 roku składka na ubezpieczenia emerytalne i rentowe będzie odprowadzana od całości przychodu, tak jak w przypadku ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego. Zmiana dotyczy ok. 2 proc. osób podlegających ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu (ok. 350 tys. osób) - tych, którzy zarabiają ponad 11.100 zł.

Konfederacja Lewiatan wyliczyła, o ile zmniejszą się wynagrodzenia netto pracowników o wysokich kwalifikacjach lub wzrosną koszty przedsiębiorstw ich zatrudniających, jeśli limit zostanie zniesiony.

Wynagrodzenie brutto miesięczne pracownika

Różnica miesięcznie w dochodzie netto pracownika

Miesięczny wzrost kosztów pracodawcy

15 000 zł

288 zł

700 zł

20 000 zł

753 zł

1 519 zł

25 000 zł

952 zł

2 322 zł

30 000 zł

1285 zł

3 145 zł

Zarówno pracownicy, jak i pracodawcy będą silnie zmotywowani do unikania podwyższonych składek, co nie będzie sprzyjało zatrudnianiu specjalistów w ramach stosunku pracy, szczególnie w środowisku nowych technologii i wysokich kompetencji - zaznacza Konfederacja Lewiatan.

Wniosek Prezydenta

W toku prac nad projektem kwestionowanej ustawy nie zachowano przewidzianych prawem standardów w zakresie jego przedstawienia do zaopiniowania przez Radę Dialogu Społecznego, reprezentatywne związki zawodowe i reprezentatywne organizacje pracodawców. Zdaniem Prezydenta naruszono tym samym konstytucyjną zasadę zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa i dlatego zwrócił się do TK o zbadanie, czy prace nad ustawą toczyły się zgodnie z konstytucją.

Jak zaznaczyła Anna Surówka-Pasek z Kancelarii Prezydenta na początku swojego wystapienia przed TK, rząd RP przygotowując projekty w tak ważnych sprawach, które wpływają tak silnie m.in. na dochody państwa powinien był zasięgnąć opinii uprawnionych związków i organizacji pracodwców. - Skoro pominięto tak ważny element dialogu społecznego, trudno uznać, że ustawa została uchwalona w prawidłowym trybie - mówiła. Anna Surówka-Pasek przypomniała też, że pośpiech przy pracach nad ustawą był przedwczesny, bo ostatecznie termin jej wejścia w życie przesunięto o rok.

 

Kodeks pracy. Komentarz

Krzysztof W. Baran

Sprawdź  

Stanowisko Sejmu i Prokuratury

Poseł Marek Ast, jako przedstawiciel Sejmu, podkreślał z kolei, że naruszenia proceduralne nie były na tyle istotne, aby powodować niekonstytucyjność aktu. - Nie naruszono konstytucyjnych zasad procedury legislacyjnej - mówił. Przyznał, że termin na wyrażenie opinii dla związków zawodowych i organizacji pracodawców był krótki, ale prace legislacyjne w Sejmie rozpoczęły się już po terminie na złożenie uwag, więc zainteresowani mogli wyrazić opinię. Przedstawiciel Prokuratora Generalnego podkreślał, że przy naruszeniu, które miało miejsce, można mówić tylko o naruszeniu regulaminu Sejmu, a nie konstytucji.

Warto przypomnieć w tym miejscu argumentację prezydenta, który zaznaczał we wniosku do TK, że tempo prac związanych z projektem ustawy oraz data jego wniesienia do Sejmu wskazują, że strona rządowa nie miała zamiaru oczekiwać na przedstawienie opinii przez stronę społeczną w ustawowym terminie. Tym samym skierowanie projektu do zaopiniowania przez związki zawodowe oraz organizacje pracodawców było jedynie formalnym gestem, który nie dawał wskazanym podmiotom realnej możliwości przedstawienia swojego stanowiska w sprawie projektowanych rozwiązań.

Przedstawicielka Prezydenta przypomniała orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w sprawach K 10/94 czy K 32/02, w których stwierdzano, że brak odpowiedniego czasu na wyrażenie opinii przez przedstawicieli społecznych może wpływać na uznanie trybu pracy nad aktami za niekonstytucyjny. Prokurator Andrzej Stankowski powołał inne orzeczenie TK - K 4/06, w ktorym uznano z kolei, że nie każde naruszenie trybu prac wpływa na niekonstytucyjność ustawy. 

Trybunał rozpatruje sprawę w pełnym składzie. Rozprawie przewodniczy prezes TK Julia Przyłębska, a sprawozdawcą jest sędzia Justyn Piskorski.

Sprawa Kp 1/18

Więcej przydatnych materiałów znajdziesz w SIP LEX:

Przekroczenie rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne >

Jaka jest górna granica podstawy wymiaru składek ZUS w 2018 r.? >

Ograniczenie rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne >

Zasiłek chorobowy po przekroczeniu trzydziestokrotności >

Kontrakt menedżerski wykonywany w ramach działalności gospodarczej >

Składki na Fundusz Pracy - obliczanie i kontrola opłacania >

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.