Jakie sankcje są przewidziane za złą eksploatację wind osobowych i towarowych w budynkach?
Czy istnieje orzecznictwo związane z tym tematem?
Kto ponosi odpowiedzialność za złą eksploatację wind?
Sankcje za niewłaściwą eksploatację urządzeń dźwigowych (wind osobowych, towarowych oraz osobowo-towarowych) wynikają z ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz. U. Nr 122, poz. 1321 z późn. zm.) - dalej u.d.t. W przypadku, gdy sposób użytkowania dźwigu, brak terminowych przeglądów i konserwacji dźwigu zagraża bezpieczeństwu pracy i może doprowadzić lub doprowadził do wypadku przy pracy, inspektorzy pracy mogą nakładać mandaty, o których mowa w ustawie z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. Nr 89, poz. 589 z późn. zm.).
Za prawidłową eksploatację (w tym terminowe przeglądy i konserwację), w przypadku, gdy dźwig osobowy, towarowy lub osobowo-towarowy stanowi wyposażenie budynku w zakładzie pracy lub eksploatowany jest na budowie odpowiada pracodawca, zgodnie z art. 207 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.). W innych przypadkach odpowiedzialność ponosi właściciel dźwigu, zarządca lub administrator budynku, w którym dźwig jest eksploatowany.
Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 2 lipca 1963 r., I PR 138/63, jeżeli urządzenie techniczne (winda) może stanowić potencjalne zagrożenie dla życia i zdrowia pracowników korzystających z tego urządzenia, tolerowanie jego ograniczonej eksploatacji oraz niezabezpieczenie tego urządzenia w sposób uniemożliwiający w ogóle dostęp do niego stanowi naruszenie ogólnych zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.
Zgodnie z art. 63 u.d.t., kto dopuszcza do eksploatacji urządzenie techniczne bez otrzymania decyzji organu właściwej jednostki dozoru technicznego o dopuszczeniu urządzenia do eksploatacji lub obrotu oraz wbrew decyzji organu właściwej jednostki dozoru technicznego o wstrzymaniu eksploatacji lub wycofaniu z obrotu urządzenia technicznego – podlega grzywnie lub karze ograniczenia wolności. Tej samej karze podlega ten, kto przerabia urządzenie techniczne bez zgody organu właściwej jednostki dozoru technicznego. Zgodnie z art. 64 u.d.t., kto nie wykonuje obowiązku zawiadomienia właściwej jednostki dozoru technicznego o niebezpiecznym uszkodzeniu urządzenia technicznego lub nieszczęśliwym wypadku związanym z eksploatacją urządzenia technicznego podlega karze grzywny. Postępowanie w sprawach określonych w art. 64 u.d.t. następuje w trybie przepisów ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 133, poz. 848 z późn. zm.), na podstawie wniosku o ukaranie złożonego przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego.
Niezależnie od sankcji opisanych wyżej, osoba fizyczna, która na skutek użytkowania produktu niebezpiecznego doznała szkody, może dochodzić od pracodawcy, zarządcy lub administratora oraz właściciela dźwigu roszczeń na zasadach ogólnych, wynikających z przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).
Kazimierz Kościukiewicz
Czy istnieje orzecznictwo związane z tym tematem?
Kto ponosi odpowiedzialność za złą eksploatację wind?
Sankcje za niewłaściwą eksploatację urządzeń dźwigowych (wind osobowych, towarowych oraz osobowo-towarowych) wynikają z ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz. U. Nr 122, poz. 1321 z późn. zm.) - dalej u.d.t. W przypadku, gdy sposób użytkowania dźwigu, brak terminowych przeglądów i konserwacji dźwigu zagraża bezpieczeństwu pracy i może doprowadzić lub doprowadził do wypadku przy pracy, inspektorzy pracy mogą nakładać mandaty, o których mowa w ustawie z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. Nr 89, poz. 589 z późn. zm.).
Za prawidłową eksploatację (w tym terminowe przeglądy i konserwację), w przypadku, gdy dźwig osobowy, towarowy lub osobowo-towarowy stanowi wyposażenie budynku w zakładzie pracy lub eksploatowany jest na budowie odpowiada pracodawca, zgodnie z art. 207 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.). W innych przypadkach odpowiedzialność ponosi właściciel dźwigu, zarządca lub administrator budynku, w którym dźwig jest eksploatowany.
Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 2 lipca 1963 r., I PR 138/63, jeżeli urządzenie techniczne (winda) może stanowić potencjalne zagrożenie dla życia i zdrowia pracowników korzystających z tego urządzenia, tolerowanie jego ograniczonej eksploatacji oraz niezabezpieczenie tego urządzenia w sposób uniemożliwiający w ogóle dostęp do niego stanowi naruszenie ogólnych zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.
Zgodnie z art. 63 u.d.t., kto dopuszcza do eksploatacji urządzenie techniczne bez otrzymania decyzji organu właściwej jednostki dozoru technicznego o dopuszczeniu urządzenia do eksploatacji lub obrotu oraz wbrew decyzji organu właściwej jednostki dozoru technicznego o wstrzymaniu eksploatacji lub wycofaniu z obrotu urządzenia technicznego – podlega grzywnie lub karze ograniczenia wolności. Tej samej karze podlega ten, kto przerabia urządzenie techniczne bez zgody organu właściwej jednostki dozoru technicznego. Zgodnie z art. 64 u.d.t., kto nie wykonuje obowiązku zawiadomienia właściwej jednostki dozoru technicznego o niebezpiecznym uszkodzeniu urządzenia technicznego lub nieszczęśliwym wypadku związanym z eksploatacją urządzenia technicznego podlega karze grzywny. Postępowanie w sprawach określonych w art. 64 u.d.t. następuje w trybie przepisów ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 133, poz. 848 z późn. zm.), na podstawie wniosku o ukaranie złożonego przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego.
Niezależnie od sankcji opisanych wyżej, osoba fizyczna, która na skutek użytkowania produktu niebezpiecznego doznała szkody, może dochodzić od pracodawcy, zarządcy lub administratora oraz właściciela dźwigu roszczeń na zasadach ogólnych, wynikających z przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).
Kazimierz Kościukiewicz