Po dokonaniu korekt w listopadzie 2008 deklaracji ZUS za 1999 rok, wystąpiła nadpłata w kwotach opłaconych na ubezpieczenie zdrowotne.
Jaki jest termin przedawnienia nienależnie opłaconych składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne?
Zwrotu nienależnie opłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne nie można dochodzić, jeżeli od dnia ich opłacenia upłynęło 5 lat. Natomiast zwrotu nienależnie opłaconych składek na ubezpieczenia społeczne można dochodzić od ZUS, jeżeli od daty ich opłacenia nie upłynęło 10 lat. Dłuższy termin przedawnienia stosuje się do składek na ubezpieczenia społeczne nienależnie opłaconych przed 8 maja 2008 r. tylko wtedy, gdy do tej daty nie upłynął w stosunku do nich obowiązujący wówczas pięcioletni termin przedawnienia.


W myśl art. 94 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) - dalej u.ś.o.z., która reguluje ubezpieczenie zdrowotne od 1 października 2004 r., nienależnie opłacone składki na ubezpieczenie zdrowotne zwracane są na zasadach określonych przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych, a więc przepisami ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 z późn. zm.) - dalej u.s.u.s. Z art. 94 ust. 2 i 3 u.ś.o.z. wynika jednocześnie, że zwrotu nienależnie opłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne nie można dochodzić, jeżeli od dnia ich opłacenia upłynęło 5 lat, a w przypadku składki na ubezpieczenie zdrowotne nienależnie pobrane emerytury, renty, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego lub świadczenia pieniężnego dla cywilnej niewidomej ofiary działań wojennych nie podlega w ogóle zwrotowi. Analogiczny termin przedawnienia roszczenia o zwrot nienależnie opłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne przewidywał art. 29 ust. 2 ustawy z dnia 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (Dz. U. Nr 28, poz. 153 z późn. zm.), która obowiązywała w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 31 marca 2003 r., oraz art. 34 ust. 2 ustawy z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz. U. Nr 45, poz. 391 z późn. zm.), obowiązującej w okresie od 1 kwietnia 2003 r. do 30 września 2004 r. Tym samym, jeżeli płatnik składek w 1999 r. nienależnie opłacił składki na ubezpieczenie zdrowotne to aktualnie nie może skutecznie dochodzić ich zwrotu.

Jeśli zaś chodzi o termin przedawnienia nienależnie opłaconych składek na ubezpieczenia społeczne to kwestię tą reguluje art. 24 ust. 7 u.s.u.s. Zgodnie z tym przepisem roszczenie o zwrot nienależnie opłaconych składek na ubezpieczenia społeczne przedawnia się po upływie 10 lat od dnia ich opłacenia. Warto jednak zwrócić uwagę na to, że dziesięcioletniletni termin przedawnienia obowiązuje dopiero od dnia 8 maja 2008 r. Wtedy weszła w życie ustawa z dnia 28 marca 2008 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 67, poz. 411) - dalej u.z.u.e.r., która wydłużyła ten termin 5 do 10 lat. Na mocy art. 5 ust. 1 u.z.u.e.r. dziesięcioletni termin przedawnienia znajduje zastosowanie również do składek na ubezpieczenia społeczne nienależnie opłaconych przed 8 maja 2008 r. pod warunkiem, że do tego dnia nie upłynął w stosunku do nich wcześniej obowiązujący pięcioletni termin przedawnienia.