Pytanie pochodzi z publikacji Serwis BHP

Jaki jest dopuszczalny maksymalny ciężar ciała pacjenta, którego przenosi dwóch sanitariuszy – np. z wózkiem po schodach, z wózka na nosze?

Odpowiedź:

Przepisy bhp nie regulują odrębnych norm dźwigania dla osób zatrudnionych w podmiotach leczniczych, w związku z czym należy opierać się na rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 marca 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych (Dz. U. Nr 26, poz. 313 z późn. zm.) – dalej r.b.r.p.t. Przepisy te określają, że maksymalny dopuszczalny ciężar przypadający na pracownika (mężczyznę) nie powinien przekraczać 30 kg przy pracy stałej oraz 50 kg przy pracy dorywczej.

Uzasadnienie:

Stosownie do § 13 ust. 1 r.b.r.p.t. masa przedmiotów podnoszonych i przenoszonych przez jednego pracownika nie może przekraczać:

1) 30 kg – przy pracy stałej,

2) 50 kg – przy pracy dorywczej.

W przypadku zespołowego dźwigania (przenoszenia) przedmiotów, których długość przekracza 4 m i masa 30 kg, masa przypadająca na jednego pracownika, zgodnie z § 17 ust. 1 r.b.r.p.t., nie powinna przekraczać:

1) 25 kg – przy pracy stałej,

2) 42 kg – przy pracy dorywczej.

W przypadku kobiet normy te są niższe i, zgodnie z przepisami pkt I załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet (Dz. U. Nr 114, poz. 545 z późn. zm.), wynoszą:

1) 12 kg – przy pracy stałej (dla kobiet w ciąży 3 kg),

2) 20 kg – przy pracy dorywczej – do 4 razy na godzinę w czasie zmiany roboczej (dla kobiet w ciąży do 5 kg).

Przytoczone przepisy to jedyne regulacje z zakresu bhp, które określają dopuszczalne wartości podnoszenia lub przenoszenia ciężarów podczas wykonywania obowiązków służbowych. Praktyka pokazuje, że powyższe normy – przynajmniej w ochronie zdrowia – nijak się mają do rzeczywistości i są nagminnie przekraczane. Wynika to przede wszystkim z faktu, że waga pacjentów coraz częściej przekracza 100 kg, a pracodawcy tnąc koszty działalności, nie zatrudniają dostatecznej liczby pracowników, którzy wspieraliby personel medyczny m.in. przy wykonywaniu ręcznych prac transportowych. Naturalnie, specyfika pracy w podmiocie leczniczym zobowiązuje personel do innego traktowania przenoszonego pacjenta niż transportowanego przedmiotu. Dodatkowo dochodzi do tego– w przypadku osób, których obowiązkiem jest ratowanie życia ludzkiego – wyłączenie uprawnienia do powstrzymania się od wykonywania pracy w razie, gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bhp i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia pracownika, wynikającego z art. 210 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.).

W celu ograniczenia narażenia pracowników wykonujących ręczne prace transportowe – w tym również te związane przenoszeniem pacjentów – pracodawca, zgodnie z § 3 ust. 1 r.b.r.p.t., powinien stosować odpowiednie rozwiązania techniczne i organizacyjne zmierzające do wyeliminowania ręcznych prac transportowych. W takich przypadkach idealnie sprawdzają się różnego rodzaju urządzenia techniczne (podnośniki, pionizatory itp.) ułatwiające podniesienie pacjenta.

Maciej Ambroziewicz, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP

Odpowiedzi udzielono 26 kwietnia 2015 r.