Pytanie pochodzi z publikacji Serwis BHP

Odpowiedź

Za awarię można uznać zdarzenie będące rezultatem niekontrolowanego rozwoju sytuacji podczas eksploatacji materiałów, urządzeń lub instalacji. Prowadzi ono do natychmiastowego lub mającego miejsce po jakimś czasie poważnego zagrożenia dla zdrowia ludzi. Zagrożeniami tymi mogą być np. pożar, wybuch, emisja substancji szkodliwych lub niebezpiecznych. Źródłem awarii może być np. niewłaściwa eksploatacja urządzeń, ich zużycie, jak również siła wyższa.

Uzasadnienie

Nawet najbardziej prawidłowe postępowanie nie może w 100% wykluczyć możliwości wystąpienia zdarzeń niepożądanych. Każdy rodzaj działalności wiąże się z określonym ryzykiem – w tym ryzykiem wystąpienia awarii. Odpowiadając na pytanie, czym jest awaria, warto odwołać się do Systemu Zarządzania BHP według normy PN-N-18001:2004. Zgodnie z normą, awaria to „zdarzenie powstałe w wyniku niekontrolowanego rozwoju sytuacji w czasie eksploatacji materiałów, urządzeń lub instalacji, prowadzące do powstania, natychmiast lub z opóźnieniem, na terenie organizacji lub poza jej terenem, poważnego zagrożenia dla zdrowia ludzkiego i/lub środowiska, takie jak: duża emisja substancji szkodliwych lub niebezpiecznych, pożar, wybuch itp.”.

Pojęcie awarii pojawia się również w ustawie z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 333 z późn. zm.) - dalej u.s.k.ż. Zgodnie z art. 3 ust 1 pkt 3 u.s.k.ż., awarią techniczną jest gwałtowne, nieprzewidziane uszkodzenie lub zniszczenie obiektu budowlanego, urządzenia technicznego lub systemu urządzeń technicznych powodujące przerwę w uch użytkowaniu lub utratę ich właściwości. Awaria techniczna może być jednym z przejawów tzw. klęski żywiołowej. Aby tak się stało, jej skutki muszą zagrażać zdrowiu lub życiu dużej liczby osób, mieniu w wielkich rozmiarach albo środowisku na znacznych obszarach.

Warto też odwołać się do postanowień ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 672 z późn. zm.) - dalej pr.o.ś. Zawarty w niej katalog wyrażeń ustawowych definiuje tzw. poważną awarię. Zgodnie z art. 3 pkt 23 pr.o.ś., za poważną awarię uważa się zdarzenie, w szczególności emisję, pożar lub eksplozję, powstałe w trakcie procesu przemysłowego, magazynowania lub transportu, w których występuje jedna lub więcej niebezpiecznych substancji, prowadzące do natychmiastowego powstania zagrożenia życia lub zdrowia ludzi lub środowiska lub powstania takiego zagrożenia z opóźnieniem.

Wspólnym mianownikiem powołanych definicji jest zdarzenie mające zazwyczaj charakter nagły i niekontrolowany o różnych skutkach i zasięgu. Podane definicje awarii nie odnoszą się bezpośrednio do źródeł jej powstania. Oznacza to, że awarią będą zdarzenia wypełniające znamiona przywołanych wyżej definicji niezależnie od tego co było przyczyną awarii.

Sebastian Kryczka, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP.

Odpowiedzi udzielono: 29 sierpnia 2016 r.