Udzielenie odpowiedzi na powyższe pytanie, zdaniem Autora, uzależnione jest od kompleksowej oceny i porównania przepisów działu VIII ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) – dalej k.p. przy uwzględnieniu dosłownego brzmienia przepisów.
Czytaj także: Umowa na czas określony nie zawsze trwa do dnia porodu
Urlop macierzyński
Wśród przepisów dotyczących urlopu macierzyńskiego nie znajdziemy takiego, który wprost odnosiłby się do kwestii podjęcia dodatkowego zatrudnienia przez pracownicę – matkę. Nie oznacza to jednak, że w tym przypadku można zastosować regułę „co nie jest zabronione – to jest dozwolone”. Brak przepisów odnoszących się do dodatkowego zatrudnienia (inaczej niż w przypadku urlopu rodzicielskiego czy też wychowawczego), a także obowiązek wykorzystania urlopu macierzyńskiego świadczą o tym, że pracownica – matka nie powinna podejmować dodatkowego zatrudnienia.
Dodatkowy urlop macierzyński
W przypadku dodatkowego urlopu macierzyńskiego, ustawodawca przewiduje już możliwość podjęcia pracy z tym tylko, że ogranicza ją do wykonywania na rzecz aktualnego pracodawcy. Art. 1821 § 5 k.p. stanowi, że „pracownik może łączyć korzystanie z dodatkowego urlopu macierzyńskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy; w takim przypadku dodatkowego urlopu macierzyńskiego udziela się na pozostałą część wymiaru czasu pracy”. W tym przypadku kluczowy jest zwrot „pracodawcy udzielającego”. Oznacza to, iż w trakcie dodatkowego urlopu macierzyńskiego istnieje wyłącznie możliwość zatrudnienia u aktualnego pracodawcy. Nie ma natomiast możliwości zatrudnienia u innego pracodawcy.
Czytaj: Rozwiązanie umowy za porozumienia stron nie pozbawia prawa do zasiłku macierzyńskiego
Urlop rodzicielski
W przypadku urlopu rodzicielskiego ustawodawca odsyła do przepisów dotyczących dodatkowego urlopu macierzyńskiego (art. 1821a §6 k.p.). Tym samym, reguły dodatkowego zatrudnienia w czasie urlopu rodzicielskiego są takie same jak w odniesieniu do dodatkowego urlopu macierzyńskiego.
Urlop wychowawczy
W tym przypadku istnieje możliwość zatrudnienia zarówno u dotychczasowego jak i innego pracodawcy. Art. 1862 §1 k.p. stanowi, iż pracownik w trakcie urlopu wychowawczego ma prawo podjąć pracę zarobkową u dotychczasowego lub innego pracodawcy albo inną działalność, a także naukę lub szkolenie, jeżeli nie wyłącza to możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.
Jak widać, pracownica – matka korzystająca z urlopu wychowawczego ma największe perspektywy dodatkowego zatrudnienia w porównaniu do pracownicy – matki przebywającej na urlopie macierzyńskim czy też rodzicielskim. Wynika to oczywiście z faktu, iż wraz z rozwojem dziecka zmienia się zakres jego potrzeb i stopień zaangażowania rodziców w sprawowanie bezpośredniej opieki. Z tym tylko, iż ograniczeniem przed dodatkowym zatrudnieniem zawsze być powinno zaprzestanie sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Nie tylko w odniesieniu do urlopu wychowawczego.