Eksperci ostrzegają – zakaz handlu w niedziele wpłynie na wynagrodzenia pracowników

Forsowany przez NSZZ Solidarność zakaz handlu we wszystkie niedziele w miesiącu, wbrew intencjom, może spowodować pogorszenie sytuacji pracowników. Chodzi przede wszystkim o pracę w mniejszym wymiarze godzin, a w konsekwencji niższe wynagrodzenia, spowodowaną zamknięciem sklepów w cztery do pięciu dni w miesiącu.

- Wprowadzenie ograniczeń handlu w każdą niedzielę spowoduje spadek wynagrodzeń pracowników, w myśl oczywistej zasady, im mniej dni pracy, tym niższa płaca. Trudno ocenić, czy ten ubytek zastałby w jakiejś części skompensowany w pozostałe dni tygodnia. Jednocześnie też można się spodziewać dodatkowej presji ze strony pracowników, by płace jednak nie zostały obniżone proporcjonalnie do skrócenia czasu pracy, co może przyjść łatwiej w obecnych warunkach panujących na rynku pracy. Warto też zwrócić uwagę, że spadek wysokości wynagrodzenia dotknąłby nie tylko pracowników handlu, ale także sporej grupy zatrudnionych w obsłudze placówek handlowych, na przykład w firmach ochrony oraz usług porządkowych. Konsekwencją byłby także spadek zatrudnienia – mówi Roman Przasnyski, główny analityk Gerda Broker. Z przygotowanego jeszcze w ubiegłym roku raportu PwC na ten temat wynika, że pracę wskutek ograniczenia handlu we wszystkie niedziele mogłoby stracić około 36 tys. osób. Tym samym zmniejszyłyby się także wpływy budżetu z tytułu podatków i składek na ubezpieczenia społeczne (według szacunków PwC nawet o 1,8 mld zł).

Na Węgrzech wprowadzenie zakazu handlu we wszystkie niedziele odbiło się negatywnie na wynagrodzeniach pracowników. Węgrzy nie mogli już liczyć na 50% dodatki za pracę w niedziele, a za nadgodziny w tygodniu dodatek wynosił jedynie 30%. – Również przykłady innych krajów pokazują, że zakaz handlu w niedziele odczuwalny jest przez pracowników pod postacią zwolnień i spadku liczby godzin pracy. Jakkolwiek w krótkim okresie zakaz nie wpłynie wyraźnie na płace godzinowe, ponieważ produktywność pracowników się nie zmieni, to w ciągu miesiąca przynajmniej część pracowników zarobi mniej ze względu na mniejszą liczbę godzin pracy. W długim okresie zakaz może spowolnić tempo wzrostu wynagrodzeń w handlu, w stosunku do reszty gospodarki. Stanie się tak jeżeli zgodnie z deklarowanym zamysłem ustawodawcy, zakaz handlu nieproporcjonalnie uderzy w sklepy wielkopowierzchniowe i sieciowe. Te sklepy przeciętnie lepiej płacą pracownikom i ich wolniejszy rozwój negatywnie odbije się na ich płacach – dodaje Rafał Trzeciakowski, ekonomista FOR.

Jak już wielokrotnie alarmowali przedstawiciele branży handlowej, wprowadzenie zakazu handlu w obecnie procedowanym kształcie, poskutkuje całkowitym zamknięciem centrów handlowych w niedziele. – Zakaz handlu we wszystkie niedziele w miesiącu odbije się bardzo negatywnie na wynagrodzeniach osób zatrudnionych w centrach handlowych, a dla części będzie wręcz oznaczał utratę pracy. Chodzi w szczególności o studentów i osoby starsze, które właśnie w weekendy podejmują dodatkową pracę w restauracjach, kinach czy punktach usługowych zlokalizowanych w galeriach. Nie zapominajmy również, że personel centrów to nie tylko sprzedawcy, ale również osoby dbające o czystość czy ochroniarze. Jeśli z grafika każdej z tych osób wyjmiemy 4 do 5 dni w miesiącu, a więc zmniejszymy ich etat o ¼, to będzie musiało się to przełożyć na spadek wynagrodzenia, ewentualnie na reedukację etatów – podsumowuje Radosław Knap, Dyrektor Generalny PRCH. Jak pokazują dane wspomnianego już raportu PwC, w wyniku wprowadzenia zakazu handlu we wszystkie niedziele, tylko w centrach handlowych obroty spadną o 4 – 5 miliardów złotych, a zatrudnienie od 19 – 20 tysięcy osób.