E- zwolnienia lekarskie: korzyści czy nowe obowiązki dla pracodawców
Od stycznia 2015 r. wystawianie zwolnień odbywać się będzie za pośrednictwem systemu informatycznego. Zakład Ubezpieczeń Społecznych udostępni płatnikowi składek zaświadczenia lekarskie nieodpłatnie na profilu informacyjnym płatnika składek.
Profil informacyjny będzie tworzony przez płatnika za pomocą systemu informatycznego. Z obowiązku tworzenia profilu będą zwolnieni tylko nieliczni pracodawcy. Tak zakłada projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa i niektórych innych ustaw. Projekt niesie pewne obowiązki zarówno dla płatnika, na którego został nałożony obowiązek tworzenia profilu informacyjnego, jak również na płatnika, który z tego obowiązku został zwolniony.
Zobacz także: E-zwolnienia coraz bliżej chorych
Niezdolność do pracy spowodowana chorobą jest kategorią formalną dotyczącą pracownika, ale także i pracodawcy. Pracownik jest zwolniony z obowiązku świadczenia pracy, pracodawca zaś jest zobowiązany do wypłaty wynagrodzenia lub utrzymywania stosunku pracy. Nadto, pracodawca jest obowiązany do przyjęcia od pracownika formularza ZUS ZLA (zwolnienia lekarskiego, dawne L-4) i przetworzenia go oraz doręczenia do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Obecnie wypłata świadczenia w pewnym sensie zależy od sprawności przepływu dokumentacji w postaci papierowej. I tak, zgodnie z ustawą ubezpieczony jest obowiązany dostarczyć pracodawcy zaświadczenie lekarskie nie później niż w ciągu 7 dni od daty jego otrzymania. Niedopełnienie obowiązku dostarczenia zwolnienia powoduje obniżenie o 25% wysokości zasiłku przysługującego za okres od 8 dnia orzeczonej niezdolności do pracy do dnia dostarczenia zaświadczenia lekarskiego, chyba że niedostarczenie zaświadczenia nastąpiło z przyczyn niezależnych od ubezpieczonego. Z drugiej strony problematyczne jest wdrożenie kontroli wykorzystania orzeczeń o czasowej niezdolności do pracy, zwłaszcza tych krótkotrwałych. Dzieje się tak z uwagi na fakt, że orzeczenie o czasowej niezdolności do pracy trafia do ZUS już po jego wykorzystaniu i odzyskaniu przez pracownika zdolności do pracy. W tych okolicznościach kontrola, zwłaszcza polegająca na badaniu czy wizycie u niezdolnego do pracy jest już wykluczona.
W przestrzeni publicznej coraz więcej obszarów jest informatyzowanych. Takie rozwiązania mają swoich zwolenników i przeciwników. Zdaje się jednak, że względy utylitarne absolutnie przeważają. W przypadku e-zwolnień lekarskich będą bardzo dostrzegalne.
Ważne!
E-zwolnienie jest w fazie projektu ustawy. Instytucja jest objęta zakresem przedmiotowym projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa i niektórych innych ustaw.
Według projektu ustawy nowelizującej dowodami stwierdzającymi czasową niezdolność do pracy z powodu choroby, konieczność osobistego sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny, pobyt w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej - są zaświadczenia lekarskie albo wydruk zaświadczenia elektronicznego.
Zgodnie z projektowanym brzmieniem art. 55 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 159) zaświadczenie lekarskie o niezdolności do pracy będzie wystawiane w formie dokumentu elektronicznego uwierzytelnionego z wykorzystaniem kwalifikowanego certyfikatu w rozumieniu art. 3 pkt 12) ustawy o podpisie elektronicznym lub profilu zaufanego ePUAP. Zaświadczenie będzie zgodne z wzorem ustalonym przez ZUS. Wystawianie zwolnień zaś odbywać się będzie za pośrednictwem systemu informatycznego nieodpłatnie udostępnionego prze ZUS. Elektroniczne zaświadczenie ma zawierać:
1. Identyfikator i datę wystawienia;
2. Dane ubezpieczonego: pierwsze imię, nazwisko, PESEL albo seria i numer paszportu i data urodzenia jeżeli nie nadano PESEL, adres pobytu w czasie trwania niezdolności do pracy;
3. Dane płatnika składek: NIP lub numer PESEL albo serię i numer paszportu, jeżeli nie ma obowiązku posługiwania się NIP i nie nadano PESEL;
4. Imię i nazwisko, numer prawa wykonywania zawodu wystawiającego zaświadczenie oraz adres miejsca udzielania świadczeń;
5. Okres orzeczonej niezdolności do pracy w tym okres pobytu w szpitalu;
6. Informacje mające wpływ na prawo do zasiłku lub jego wysokość (długość okresu zasiłkowego, wysokość zasiłku);
7. Wskazania lekarskie;
8. Okres zwolnienia lekarskiego;
9. Numer statystyczny choroby;
10. Oznaczenie instytucji, w której ubezpieczony został zgłoszony do ubezpieczenia.
Wprowadzenie e-zwolnienia nałoży na pracodawcę nowe powinności. Niemniej procedura będzie miała swój początek w gabinecie lekarskim.
Wystawienie zwolnienia lekarskiego
Krok 1. Ustalenie niezdolności do pracy
Niezdolność do pracy, to okres w którym pracownik nie może świadczyć pracy ze względu na stan swego zdrowia, odosobnienie z powodu choroby zakaźnej lub powinność sprawowania osobistej opieki na osobą bliską.
Ważne!
Zgodnie z art. 55 ust. 4 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa w brzmieniu nadanym projektem ustawy nowelizującej orzekanie o czasowej niezdolności do pracy wymaga bezpośredniego badania stanu zdrowia oraz odnotowania w dokumentacji medycznej.
Poza wskazanym przepisem art. 55 ust. 4 ustawy o świadczeniach w zasadzie nie ulegnie modyfikacji zasada orzekania o niezdolności do pracy. Podobnie jak dotychczas wystawianie zwolnień będzie wymagało nadania uprawnień przez ZUS. Według art. 54 ustawy w brzmieniu nadanym nowelizacją Zakład Ubezpieczeń Społecznych upoważnia do wystawiania zaświadczeń lekarskich o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby, pobytu w szpitalu albo innym przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne, lekarza dentystę, felczera lub starszego felczera po złożeniu w formie pisemnej lub elektronicznej w formie dokumentu uwierzytelnionego certyfikatem kwalifikowanym w rozumieniu ustawy o podpisie elektronicznym lub profilu zaufanego ePUAP oświadczenia, że zobowiązuje się do przestrzegania zasad orzekania o czasowej niezdolności do pracy i wykonywania obowiązków wynikających z przepisów ustawy i przepisów o ochronie danych osobowych. Utrzymany zostanie zakaz powodujący, że ZUS nie może upoważnić do wystawiania zaświadczeń lekarskich, o których mowa, lekarzy i lekarzy dentystów w okresie odbywania stażu podyplomowego.
Krok 2. Przekazanie zwolnienia lekarskiego przez wystawiającego...
Krok 3. Tworzenie profilu płatnika składek...
Więcej na temat e- zwolnień w Serwisie Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych