charakterze (załącznik nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych).
Czy za pielęgniarkę zatrudnioną w pełnym wymiarze czasu pracy w oddziale Intensywnej Terapii i Anestezjologii wykonującą swoje obowiązki w OIOM-ie, ale również na bloku operacyjnym przy nieplanowanych zabiegach, należy od 1 stycznia 2010 r. odprowadzać składkę na Fundusz Emerytur Pomostowych?
Podobne pytanie dotyczy ratowników medycznych i pielęgniarek systemu, którzy jednego dnia pracują w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym a innego dnia wchodzą w skład zespołów ratownictwa medycznego.
Czy wymienione stanowiska i osoby powinny znaleźć się w rejestrach, o których mowa w ustawie o emeryturach pomostowych?
W przypadku tych osób w umowach o pracę nie określono dokładnego rozgraniczenia czasowego na OIOM-ie i bloku operacyjnym lub Szpitalnym Oddziale Ratunkowym i Zespołach Ratownictwa Medycznego. Pracują oni w pełnym wymiarze czasu pracy, ale łącznie w dwóch obszarach.
Z art. 3 ust. 5 ustawy dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656; dalej jako: u.e.p.) wynika wyraźnie, że za pracowników wykonujących prace o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy (w tym wymienionych w poz. 18 i 24 załącznika nr 2) uważa się jedynie pracowników wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy, w pełnym wymiarze czasu pracy, prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się wymienione w załączniku nr 2 do ustawy.
Jeżeli zatem pracownik wykonuje prace wymienione w załączniku nr 2 w niepełnym wymiarze czasu pracy nie może być uważany za pracownika wykonującego prace o szczególnym charakterze. W konsekwencji pracodawca nie ma obowiązku odprowadzać za niego składki na FEP.
Jeżeli mamy do czynienia z pracownikiem wykonującym pracę rotacyjną na różnych stanowiskach pracy, w świetle przepisów ustawy nie jest on pracownikiem wykonującym pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, albowiem nie wykonuje pracy wymienionej w załączniku w pełnym wymiarze czasu pracy. Pracodawca nie ma obowiązku odprowadzania składek od wynagrodzenia takiego pracownika.
Ustawa nie nakłada na pracodawców obowiązku prowadzenia i zgłaszania ewidencji pracowników, którzy wykonują prace o szczególnym charakterze w niepełnym wymiarze czasu pracy.

Jednocześnie wydaje się, że wymaga się od pracodawcy (niezależnie od braku obowiązku sporządzania list pracowników) prowadzenia wykazu stanowisk prac, na których wykonuje się tego typu prace. Z art. 41 ust. 4 u.e.p. wynika bowiem, że płatnik składek ma obowiązek prowadzić wykaz stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, a także ewidencję pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, za których jest przewidziany obowiązek opłacania składek na FEP, a zatem tylko ewidencję pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w pełnym wymiarze czasu pracy. Obowiązek prowadzenia wykazu stanowisk wydaje się niezależny od obowiązku prowadzenia ewidencji pracowników, o których tu mowa.
Powyższy wniosek wynika z tego, iż ustawa definiuje pojęcie "pracowników wykonujących prace o szczególnym charakterze lub w szczególnych warunkach" jako pracowników wykonujących prace w pełnym wymiarze czasu pracy, co nie dotyczy samych stanowisk pracy, które mogą być zajmowane przez kilku pracowników rotacyjnie.

Magdalena Barbara Rycak