Pytanie pochodzi z publikacji Serwis BHP

Zakład pracy zatrudnia przez agencję pracy tymczasowej pracowników na stanowiskach produkcyjnych i okołoprodukcyjnych. Formą umowy jest umowa zlecenia. Mając na uwadze wykaz prac niebezpiecznych, proszę o informację, czy w ramach tej umowy można zatrudnić i powierzać obowiązki : 1) kierowcy wózka widłowego (pracownik posiada dodatkowe uprawnienia i badania) 2) operatora suwnicy (posiada dodatkowe uprawnienia i badania) 3) operatora zgrzewarki 4) operatora plazmy ręcznej i automatycznej, spawacza 5) kierowcy samochodu do 3,5 t (posiada dodatkowe uprawnienia i badania) 6) kierowcy samochodu powyżej 3,5 t (dodatkowe uprawnienia i badania)?

Odpowiedź

Przepisy dopuszczają zawieranie umów cywilnoprawnych z osobami kierowanymi do pracodawcy użytkownika, jeżeli wykonywana przez te osoby praca nie jest zakwalifikowana do szczególnie niebezpiecznych.

Uzasadnienie

Zasady zatrudniania pracowników przez pracodawcę będącego agencją pracy oraz kierowania ich do wykonywania pracy tymczasowej określa ustawa z 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (Dz.U. Nr 166, poz. 1608 z późn. zm.) - dalej u.z.p.t. Jej przepisy stanowią, że agencja pracy tymczasowej zatrudnia pracowników na podstawie umowy o pracę na czas określony lub umowy o pracę na czas wykonywania określonej pracy. Jednocześnie ustawa dopuszcza zawieranie z osobami kierowanymi do pracodawcy użytkownika umów prawa cywilnego (art. 26 u.z.p.t.). Ze względu na art. 8 pkt 1 u.z.p.t osobie takiej nie można jednak powierzać na rzecz pracodawcy użytkownika wykonywania pracy szczególnie niebezpiecznej w rozumieniu przepisów wydanych na podstawie art. 237[15] ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) – dalej k.p.

Prace szczególnie niebezpieczne, w rozumieniu art. 237[15] k.p., zdefiniowane są w § 80 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650) - dalej r.b.h.p., zgodnie z którym przez prace szczególnie niebezpieczne rozumie się prace wymienione w r.b.h.p. oraz prace określone jako szczególnie niebezpieczne w innych przepisach dotyczących bhp lub w instrukcjach eksploatacji urządzeń i instalacji, a także inne prace o zwiększonym zagrożeniu lub wykonywane w utrudnionych warunkach, uznane przez pracodawcę za szczególnie niebezpieczne. Ponadto, zgodnie z r.b.h.p. pracodawca jest zobowiązany do ustalenia i aktualizowania wykazu prac szczególnie niebezpiecznych występujących w zakładzie pracy, przy czym w samym r.b.h.p. zdefiniowane są cztery rodzaje prac o takim charakterze:

1) roboty budowlane, rozbiórkowe, remontowe i montażowe prowadzone bez wstrzymania ruchu zakładu pracy lub jego części,

2) prace w zbiornikach, kanałach, wnętrzach urządzeń technicznych i w innych niebezpiecznych przestrzeniach zamkniętych,

3) prace przy użyciu materiałów niebezpiecznych, którymi w szczególności są substancje i preparaty chemiczne sklasyfikowane jako niebezpieczne, zgodnie z przepisami o substancjach i preparatach chemicznych, oraz materiały zawierające szkodliwe czynniki biologiczne zakwalifikowane do 3 lub 4 grupy zagrożenia zgodnie z przepisami w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki,

4) prace na wysokości.

Mając powyższe na uwadze, przed zatrudnieniem pracownika tymczasowego, należy ustalić wykaz prac szczególnie niebezpiecznych i dopiero na tej podstawie podjąć decyzję o możliwości powierzenia konkretnej pracy. Przedstawione w pytaniu stanowiska pracy nie są w przepisach powszechnie obowiązujących zakwalifikowane jako szczególnie niebezpiecznie i w związku z tym mogłyby być obsadzane pracownikami tymczasowymi. Należy się jednak wcześniej upewnić, czy nie występują dodatkowe elementy, które spowodowałyby ograniczenia w tym zakresie jak np.: konieczność wymiany butli LPG przez kierowcę wózka widłowego, praca na wysokości operatora suwnicy, używanie niebezpiecznych substancji chemicznych (np. acetylenu) podczas spawania lub wodoru podczas zgrzewania. Gdyby takie przeszkody wystąpiły, zatrudnianie osób przy tych pracach byłoby zabronione, nawet jeśli osoby te posiadałyby aktualne uprawnienia kwalifikacyjne.

Wykaz prac szczególnie niebezpiecznych jest jednym z częściej kontrolowanych zagadnień przez inspektorów pracy i jest porównywany z zagrożeniami zidentyfikowanymi podczas analizy ryzyka zawodowego.

Grzegorz Łyjak, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP.

Odpowiedzi udzielono: 8 lutego 2016 r.