Pytanie pochodzi z publikacji Serwis BHP

Czy po wypadku, jakiemu osoba postronna uległa na terenie zakładu pracy, sporządza się protokół powypadkowy?

Odpowiedź:

Przepisy bhp nie określają procedury powypadkowej dla wypadków, jakim uległy osoby przebywające na terenie zakładu pracy, niebędące jego pracownikami (klienci, dostawcy itp.,). Wyłącznie od władz danego podmiotu zależeć będzie, czy oprócz oczywistych działań, takich jak udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanemu, podjęte zostaną kroki zmierzające do ustalenia przyczyn i okoliczności wypadku oraz czy sporządzona zostanie jakakolwiek dokumentacja.

W każdym przypadku, z uwagi na własny interes, wskazane byłoby przeanalizowanie zdarzenia, bowiem poszkodowany może wystąpić – na drodze cywilnoprawnej – o wypłatę odszkodowania od przedsiębiorstwa, na którego terenie doszło do wypadku.

Uzasadnienie:

Przepisy bhp zawarte w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) oraz aktach wykonawczych odnoszą się do pracowników i – w ograniczonym zakresie – do osób fizycznych wykonujących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę, a także osób prowadzących w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę na własny rachunek działalność gospodarczą. Nie mają natomiast zastosowania wobec innych osób, które nie świadczą pracy czy jakichkolwiek innych usług dla danego pracodawcy (np. klientów, dostawców itp.). Nie oznacza to jednak, że pracodawca (zarządca, właściciel obiektu) może lekceważyć kwestie związane z bezpieczeństwem takich osób, bowiem w razie wypadku poszkodowani mogą domagać się odszkodowanie od danego podmiotu.

Jako przykład takiej sytuacji można wskazać poślizgnięcie na mokrej podłodze w obiekcie użyteczności publicznej (urzędu, szkoły, sklepu itp.). Ze względu na obowiązek utrzymania powierzchni w sposób umożliwiający bezpieczne przemieszczanie się nie tylko pracowników, czy np. uczniów, ale także rodziców i/lub opiekunów, klientów, interesantów itp. – brak należytej staranności w tym zakresie, skutkujący szkodą (zwykle uszczerbkiem na zdrowiu), może stanowić podstawę roszczeń odszkodowawczych na podstawie przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.) – dalej k.c.

Naturalnie to na poszkodowanym spoczywać będzie wykazanie winy podmiotu (np. poprzez udowodnienie, że do zdarzenia doszło np. wskutek poślizgnięcia na mokrej posadzce, która po umyciu nie została wytarta przez personel sprzątający). Poszkodowany będzie również zobowiązany do udowodnienia szkody oraz jej związku z zawinionym działaniem lub zaniechaniem sprawcy (w tym przypadku zakładu pracy).

Po spełnieniu powyższych warunków poszkodowany będzie mógł ubiegać się o świadczenia wynikające z przepisów księgi trzeciej k.c., tj.: jednorazowego odszkodowania; zwrotu wszelkich kosztów związanych z wypadkiem; zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę; renty uzupełniającej; zwrotu utraconych dochodów.

Choć większość pracodawców (zarządców, właścicieli) posiada polisy, to jednak podobne zdarzenia mogą nie pozostawać dla ich kieszeni obojętne, bowiem wysokość składki jest przeważnie uzależniona od liczby zgłaszanych szkód. Zatem im więcej wypadków, tym droższa coroczna polisa.

Mając na uwadze, iż coraz częściej zdarzają się również próby wyłudzenia odszkodowań przez osoby „świadome swoich uprawnień”, warto opracować zasady udzielania niezbędnej pomocy poszkodowanemu, ustalania stopnia jego winy i winy placówki, a także podjęcia odpowiednich działań profilaktycznych. Przepisy nie określają zasad postępowania w takich sytuacjach, dlatego też każdy podmiot odpowiedzialny powinien samodzielnie opracować i wdrożyć stosowną procedurę. Bardzo często osoba poszkodowana występuje o odszkodowanie dopiero po pewnym czasie, co powoduje dodatkowe komplikacje.

Warto z każdego zdarzenia wypadkowego zgłoszonego przez osobę niebędącą pracownikiem – we własnym, dobrze pojętym interesie – sporządzić dokładną dokumentację, z której powinno wynikać, co, kiedy i dlaczego miało miejsce, kto i w jaki sposób został poszkodowany, a także jakie kroki podjęto w celu udzielenia pierwszej pomocy.

Takie postępowanie niewątpliwie może pomóc w uchronieniu zakładu pracy przed skądinąd niepotrzebnym wydatkiem w postaci często niemałego odszkodowania.

Maciej Ambroziewicz, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP

Odpowiedzi udzielono 5 maja 2015 r.