Czy niefortunny odruch pracownika może być uznany za przyczynę zewnętrzną wypadku przy pracy?

Ekspert Serwisu BHP odpowiada na pytanie Użytkownika programu:Zdarzeniu wypadkowemu uległa pracownica zatrudniona na stanowisku montera. Jej praca polega na montażu małych elementów. Praca wykonywana jest w pozycji siedzącej. Podczas pracy pracownica poczuła, że ścierpła jej noga. W tym czasie skończył jej się materiał do produkcji, dlatego postanowiła wstać w celu uzupełnienia materiału. Podczas wstawania noga była ścierpnięta, przez co pracownica skręciła nogę w kostce (lekarz stwierdził skręcenie stawu skokowego). Czy mamy do czynienia z przyczyną zewnętrzną? Czy zdarzenie należy uznać za wypadek przy pracy?

Odpowiedź

Z opisu zdarzenia można wnioskować, że pracownica podczas obciążania nogi nieprawidłowo postawiła stopę na posadzce, co spowodowało skręcenie stawu skokowego. Przyczyną zewnętrzną był niefortunny odruch pracownicy wskutek jej niedyspozycji fizycznej (chwilowego odrętwienia nogi). Dlatego mamy tu do czynienia z przyczyną zewnętrzną, a samo zdarzenie należałoby uznać za wypadek przy pracy.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 1242 z późn. zm.), za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:

1) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;

2) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;

3) w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Według poglądu wyrażonego w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 15 czerwca 1980 r., III PR 33/80 przyczyną zewnętrzną w rozumieniu [ustawy wypadkowej] może być nawet niefortunny odruch pracownika - jego nieskoordynowane poruszenie się powodujące potknięcie się i upadek nawet na gładkiej powierzchni. Wyłączenie przyczyny zewnętrznej przy wypadku pracownika w czasie i miejscu pracy, który nastąpił w takich okolicznościach byłoby uzasadnione tylko wtedy, gdyby istniały podstawy do ustalenia, że upadek pracownika został spowodowany jego schorzeniem łączącym się np. ze skłonnością do omdleń lub zakłóceń równowagi. W uchwale z dnia 11 lutego 1963 r., III PO 15/62, OSNCP 1963, z. 10 poz. 215, Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, że źródłem wypadku może być zarówno przypadek niezawiniony przez pracownika (potknięcie się, odruch), jak i jego nieostrożność (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 lipca 1997 r., II UKN 91/97).

Tomasz Dyjeciński, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP.

Odpowiedzi udzielono: 24 czerwca 2016 r.