Firma zatrudnia pracowników oddelegowanych do pracy za granicą (w Niemczech), gdzie posiada swój oddział. Wynagrodzenia wypłacane są pracownikom do 15 dnia następnego miesiąca za miesiąc poprzedni. W Polsce odprowadzane są składki ZUS naliczone od wysokości prognozowanego miesięcznego wynagrodzenia brutto (2008 r. - 2843 zł.). W 2009 r. - 3193 zł.
Czy do naliczenia składek ZUS za wynagrodzenie za grudzień 2008, ale wypłacone w styczniu 2009 r., należy zastosować podstawę z 2008 r. czy z 2009 r.?

W sytuacji określonej w pytaniu należy zastosować wynagrodzenie obowiązujące w roku 2009 czyli 3193 zł.
Na wstępie należy zauważyć, iż w przypadku, gdy umowy podlegają prawu polskiemu pracodawca narusza termin wypłaty wynagrodzeń. Zgodnie bowiem z art. 85 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94) - dalej k.p., wypłaty wynagrodzenia za pracę dokonuje się co najmniej raz w miesiącu, w stałym i ustalonym z góry terminie. Wynagrodzenie za pracę płatne raz w miesiącu wypłaca się z dołu, niezwłocznie po ustaleniu jego pełnej wysokości, nie później jednak niż w ciągu pierwszych 10 dni następnego miesiąca kalendarzowego, a jeżeli ustalony dzień wypłaty wynagrodzenia za pracę jest dniem wolnym od pracy, wynagrodzenie wypłaca się w dniu poprzedzającym. Składniki wynagrodzenia za pracę, przysługujące pracownikowi za okresy dłuższe niż jeden miesiąc, wypłaca się z dołu w terminach określonych w przepisach prawa pracy.

Powyższe jest o tyle istotne, że zgodnie z art. 282 § 1 pkt 1 k.p. kto, wbrew obowiązkowi nie wypłaca w ustalonym terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi albo uprawnionemu do tego świadczenia członkowi rodziny pracownika, wysokość tego wynagrodzenia lub świadczenia bezpodstawnie obniża albo dokonuje bezpodstawnych potrąceń podlega karze grzywny od 1.000 zł do 30.000 zł.

Odpowiadając zaś ściśle na pytanie, obowiązek w zakresie składek ZUS powstaje z chwilą uzyskania przez pracownika przychodu w rozumieniu przepisów podatkowych. Zgodnie zaś z art. 11 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) przychodem są wynagrodzenia wypłacone lub postawione do dyspozycji podatnika. Powoduje to, że w sytuacji, gdy wynagrodzenie grudniowe jest wypłacone w styczniu, to należy je zaliczyć do przychodów styczniowych ze wszystkimi tego konsekwencjami. W styczniu należy naliczyć składki ZUS według zasad obowiązujących w styczniu, a więc zastosować wynagrodzenie obowiązujące w roku 2009 (3193 zł).