Warunki bezpiecznego stosowania promieniowania jonizującego dla wszystkich rodzajów ekspozycji medycznej określa nowe rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 lutego 2011 r. w sprawie warunków bezpiecznego stosowania promieniowania jonizującego dla wszystkich rodzajów ekspozycji medycznej (Dz. U. Nr 51, poz. 265).
Wdraża ono częściowo dyrektywę Rady nr 97/43/Euratom z dnia 30 czerwca 1997 r. w sprawie ochrony zdrowia osób fizycznych przed niebezpieczeństwem wynikającym z promieniowania jonizującego związanego z badaniami medycznymi (Dz. Urz. UE L 180 z 9.07.1997, s. 22), a ponadto określa m.in.:
- zasady i metody dobrej praktyki medycznej, zmierzającej do ograniczenia dawek dla pacjentów w rentgenodiagnostyce, diagnostyce radioizotopowej i radiologii zabiegowej, włączając w to poziomy referencyjne oraz fizyczne parametry badań rentgenowskich warunkujących uznanie postępowania za zgodne z dobrą praktyką medyczną;
- wymagania i szczegółowe zasady realizacji systemu zarządzania jakością w rentgenodiagnostyce, radiologii zabiegowej, medycynie nuklearnej i radioterapii;
- wymagania dotyczące szkolenia specjalistycznego osób wykonujących i nadzorujących wykonywanie badań i zabiegów leczniczych przy użyciu promieniowania jonizującego;
- szczególne zasady dotyczące ekspozycji na promieniowanie jonizujące w diagnostyce i terapii dzieci, kobiet w wieku rozrodczym, kobiet w ciąży i kobiet karmiących piersią;
- zasady zabezpieczenia przed nadmierną ekspozycją osób z otoczenia i rodzin pacjentów po terapii przy użyciu produktów radiofarmaceutycznych;
- szczegółowe zasady zapobiegania nieszczęśliwym wypadkom radiologicznym w radioterapii, medycynie nuklearnej, radiologii zabiegowej i rentgenodiagnostyce oraz sposoby i tryb postępowania po ich wystąpieniu;
- ograniczniki dawek dla osób zdrowych lub pacjentów uczestniczących w eksperymentach medycznych, a także osób, które poza obowiązkami zawodowymi, świadomie i z własnej woli udzielają pomocy pacjentom i opiekują się nimi.
Promieniowanie jądrowe α, β i γ oraz promieniowanie Roentgena, noszą nazwę promieniowania jonizującego. Oddając swoją energię, powoduje ono wytwarzanie się jonów, które dla organizmów żywych mogą być szkodliwe, gdyż prowadzą do zakłócenia przemian biochemicznych w organizmie i do zmian strukturalnych komórek.
Stosowanie promieniowania jonizującego w celach medycznych obejmuje ekspozycję:
- pacjentów - wynikającą z badań lekarskich i leczenia, w tym ze wstępnych i okresowych badań pracowników;
- osób poddawanych przesiewowym badaniom z zastosowaniem promieniowania jonizującego;
- zdrowych osób lub pacjentów uczestniczących w eksperymentach medycznych;
- osób poddawanych badaniom z zastosowaniem promieniowania jonizującego w celach medyczno-prawnych, kiedy podjęcie tych badań nie wynika ze wskazań zdrowotnych;
- osób, które poza obowiązkami zawodowymi, świadomie i z własnej woli udzielają pomocy pacjentom i opiekują się nimi.