Liczba bezrobotnych
Wśród osób z niepełnoprawnościami stopa bezrobocia latach 2015-2018 spadła z 13 proc. do 6,2 proc. Według danych za trzeci kwartał 2018 r. współczynniki aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym wynosił 30,2 proc., a wskaźnik zatrudnienia 28,2 proc.
Z szacunków PFRON wynika, że w Polsce żyje ok. 3 mln 115 tys. osób z niepełnosprawnościami (w tym ok. 2,9 mln ma 15 i więcej lat). Liczba osób niepełnosprawnych bezrobotnych i poszukujących pracy to około 70 tys. Fundusz planuje przeznaczyć w 2019 r. m.in. na dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników z niepełnosprawnościami ponad 3,4 mld zł. Samorządy na rehabilitacją zawodową i społeczną mają otrzymać blisko 1,5 mld zł.
Sprawdź w LEX: Ulgi we wpłatach na PFRON - zmiany od 1 października 2018 r. >
Resort rodziny i pracy przekroczył 6 proc. próg
Pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych i zarazem wiceminister resortu rodziny i pracy Krzysztof Michałkiewicz poinformował, że MRPiPS jako jedyne ministerstwo przekroczyło 6 proc. wskaźnik zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami. - Od lat dyskutujemy o tym, że zatrudnienie w administracji publicznej jest niewystarczające, a jednocześnie są to stabilne miejsca pracy. Dlatego cieszę się, że nie tylko w jednostkach podległych, jak Państwowy Fundusz Osób Niepełnosprawnych, ale również w ministerstwie udało nam się przekroczyć 6 proc. wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Uważam, że to jest dobry przykład dla innych resortów, że opłaca się zatrudniać osoby niepełnosprawne, bo są bardzo wartościowymi pracownikami i zasługują na zaufanie. Kto ich zatrudni na pewno nie będzie tego żałować - mówił.
Zobacz procedurę w LEX: Obowiązki sprawozdawcze pracodawców zatrudniających osoby z niepełnosprawnością >
Niepełnosprawni bardziej starają się w pracy
Zwrócił uwagę, że w Warszawie trudniej o pracownika z uwagi na niskie bezrobocie. - Będziemy namawiać administrację terenową, samorządy, aby w sposób bardziej odważny zatrudniały osoby niepełnosprawne. Coraz więcej osób niepełnosprawnych jest dobrze przygotowanych do pracy. Kończą studia, są prawnikami, informatykami, są świetni, jeśli chodzi o call center. Bardziej się starają niż inni pracownicy, bo chcą udowodnić swoją przydatność - mówił wiceminister.
Problem w procedurach
Michał Czapiewski z Fundacji Integracja zwrócił uwagę, że jednostki budżetowe nie mają możliwości otrzymania dofinansowania z PFRON do pracownika z niepełnosprawnościami. - Zgłaszają się instytucje publiczne, które chciałyby zatrudniać takie osoby, ale nie mając finansowania rezygnują, nie tworzą tych miejsc z powodu oszczędności - powiedział.
Problem leży także – kontynuował - w procedurach rekrutacyjnych w urzędach. - Nie są one uaktualniane i że powinny być one bardziej czytelne dla osób z różnego rodzaju niepełnosprawnościami. Oferty pracy są opisywane nieprzystępnym językiem, do tego dochodzą wygórowane wymagania. Sama wiedza urzędników na temat niepełnosprawności jest niewielka. Dotyczy to również najwyższych szczebli kadry. Spotkałem się z sytuacją, kiedy urząd nie dopuścił do tego, aby osoba z uszkodzonym wzrokiem, posiadająca specjalistyczne oprzyrządowanie, mogła pracować. Urząd powiedział "nie" z uwagi na drażliwe dane, swoje procedury - zaznaczył Czapiewski.
Jego zdaniem warszawski rynek pracy rządzi się swoimi prawami. - Rzadko dochodzi do sytuacji, że niepełnosprawna osoba, która chce pracować nie może znaleźć pracy. Jest mnóstwo firm, które specjalizują się w zatrudnienia takich osób. Niektórzy przedsiębiorcy liczą na dofinansowanie. Liczba osób z niepełnosprawnościami mogących podjąć prace w organach administracji publicznej jest ograniczona w kontekście możliwości przebicia się przez procedury rekrutacyjne i wykazania swoich umiejętności podczas rozmowy rekrutacyjnej - dodał ekspert.
Najczęściej praca w Krajowej Administracji Skarbowej
PFRON podał jak kształtowała się dynamika zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami w urzędach w latach 2016-2017. Najwięcej takich osób otrzymało pracę w ministerstwach (wzrost o 73 do 325 osób) oraz w urzędach wojewódzkich o wzrost 20 (do 446). W latach 2016-17 najczęstszym pracodawcą osób z niepełnosprawnościami była Krajowa Administracja Skarbowa (2 tys. 162.).
Większość urzędów płaci na PFRON
Środki na realizację zadań PFRON są pozyskiwane z obowiązkowych miesięcznych wpłat pracodawców, którzy zatrudniają co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy, a wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w ich zakładzie jest niższy niż 6 proc. Z danych funduszu wynika, że w 2017 r. większość urzędów musiała płacić składki na PFRON. W ministerstwach KPRM wskaźnik zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami wynosił zaledwie 2,5 proc., w urzędach wojewódzkich 5,3 proc. Najgorzej w tym rankingu wypadły placówki zagraniczne, gdzie wskaźnik wyniósł 0 proc.
Zobacz procedurę w LEX: Wpłaty na PFRON z tytułu niezapewniania wymaganego wskaźnika osób z niepełnosprawnością >
Jednym z programów, który miał podnieść wskaźnik zatrudnienia wśród osób z niepełnosprawnościami w urzędach jest ,,Stabilne zatrudnienie - osoby niepełnosprawne w administracji i służbie publicznej”. Z programu korzysta Poczta Polska. W grudniu w urzędach pocztowych pracowało ok. 1500 osób osób z niepełnosprawnościami. Do końca 2019 r. Poczta planuje zatrudnić dodatkowo 400 osób.
Od 26 listopada 2011 r. obowiązuje ustawa o zmianie ustawy o służbie cywilnej oraz niektórych innych ustaw. Stwarza ona możliwości zwiększenia zatrudnienia osób niepełnosprawnych w służbie cywilnej.
Czytaj też: Ustawa o zatrudnieniu wspomaganym ma wspierać osoby z niepełnosprawnościami >>>
Ustawa zakłada wprowadzenie pierwszeństwa w zatrudnieniu dla osób niepełnosprawnych. W przypadku, gdy w urzędzie wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych, w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, w miesiącu poprzedzającym datę upublicznienia ogłoszenia o naborze, nie wynosi co najmniej 6 proc., pierwszeństwo w zatrudnieniu przysługuje osobie niepełnosprawnej, o ile złoży ona swoją ofertę w odpowiedzi na opublikowane ogłoszenie o naborze i znajduje się ona w gronie nie więcej niż pięciu albo dwóch (w przypadku wyższych stanowisk w s.c.) najlepszych kandydatów, spełniających wymagania niezbędne oraz w największym stopniu spełniających wymagania dodatkowe/pożądane.
Więcej przydatnych materiałów znajdziesz w LEX:
Odpisy i wpłaty na PFRON a koszty uzyskania przychodów >
Zatrudnianie osób niepełnosprawnych - aspekt HRM >
Obowiązki BHP pracodawcy wobec osób niepełnosprawnych >
Kontrola pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
