W III kwartale 2013 r. lekarze orzecznicy ZUS, zgodnie z ustawowymi uprawnieniami kontynuowali w całym kraju kontrole prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy oraz prawidłowości wykorzystania zwolnień lekarskich. W wyniku 114,8 tys. przeprowadzonych badań lekarskich osób posiadających zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy, wydano 15,4 tys. decyzji wstrzymujących dalszą wypłatę zasiłku chorobowego, a kwota wstrzymanych z tego tytułu wypłat osiągnęła 6,1 mln zł.
W ramach kontroli prawidłowości wykorzystania zwolnień lekarskich skontrolowano 36,8 tys. ubezpieczonych pozbawiając prawa do zasiłku 1,4 tys. osób, co w efekcie spowodowało cofnięcie zasiłków w kwocie 1,3 mln. zł.
ZUS ograniczył także wypłatę świadczeń osobom, które przebywają na zwolnieniu lekarskim, a straciły tytuł do ubezpieczenia chorobowego, np. z powodu wygaśnięcia umowy o pracę. W takich przypadkach ograniczona, do 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia (dla osób, które pobierają wyższe świadczenie), zostaje podstawa wymiaru zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego. Z tego tytułu w III kwartale 2013 r. obniżono wypłaty o 39,9 mln zł.
Ograniczenie wysokości wypłaconego świadczenia chorobowego wynika również z opóźnienia w przekazaniu zwolnienia lekarskiego pracodawcy, które to chory powinien dostarczyć w ciągu siedmiu dni. Przekroczenie tego terminu powoduje zmniejszenie dziennej stawki zasiłku o 25 proc. W III kwartale 2013 r. Zakład obniżył wypłaty dla "spóźnialskich" o 1,7 mln zł.
Łącznie kwota obniżonych i cofniętych świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa w III kwartale 2013 r. wyniosła 49 mln zł.