W czasie usprawiedliwionej nieobecności pracownika można zmienić postanowienia umowy o pracę

Czy można podpisać z pracownikiem aneks do umowy - zmniejszający etat i wynagrodzenie w czasie usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy?

Odpowiedź: obowiązujące przepisy nie zawierają ogólnego zakazu dokonywania za zgodą obu stron zmian postanowień umowy o pracę w czasie usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy.

Uzasadnienie: przedstawiony stan faktyczny ma dość ogólny charakter. Nie wskazano z jakiego rodzaju usprawiedliwioną nieobecnością mamy w tym wypadku do czynienia i z jakiego powodu strony chcą dokonać obniżenia wymiaru czasu pracy, a tym samym wynagrodzenia. Nie wskazano także, czy strony chcą dokonać tej zmiany zgodnie.

W art. 29 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) – dalej k.p., ustawodawca wskazał, że umowa o pracę określa strony umowy, rodzaj umowy, datę jej zawarcia oraz warunki pracy i płacy, a w szczególności:

1) rodzaj pracy,

2) miejsce wykonywania pracy,

3) wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia,

4) wymiar czasu pracy,

5) termin rozpoczęcia pracy.

W doktrynie wskazuje się, że wymienione postanowienia są postanowieniami istotnymi z mocy ustawy, a dodatkowo, określenie rodzaju pracy, którą pracownik ma wykonywać jest postanowieniem koniecznym umowy, bez którego nie może dojść do jej zawarcia.

Z punktu widzenia niniejszego pytania, najważniejszą cechą charakterystyczną postanowień istotnych umowy jest to, że w przypadku braku zgodnego porozumienia stron, wprowadzenie w ich zakresie zmian wymaga dokonania wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy i płacy. Nie będzie to konieczne jedynie wówczas, gdy obie strony umowy wyrażają zgodę na wprowadzenie zmian i dokonają tego w drodze porozumienia zmieniającego (aneksu). Tą drogą można bowiem dokonać zmian w treści każdej umowy o pracę. Obowiązujące przepisy nie zawierają ogólnego zakazu dokonywania tych zmian w czasie usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy. Co do zasady jest to więc możliwe i dopuszczalne. Powstaje jednak pytanie, czy ze względu na okoliczności sprawy, których nie wskazano w treści pytania, tego rodzaju zmiana nie będzie mogła być uznana za próbę obejścia prawa. Na to pytanie nie sposób jednak odpowiedzieć na podstawie przedstawionego stanu faktycznego.

Autor: Michalina Sobczak

Szukasz odpowiedzi na pytania z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych? Zajrzyj do Kompasu Księgowo-Kadrowego