Burmistrz Kargowej Sebastian Ciemnoczołowski ze zrzeszenia wójtów i burmistrzów woj. lubuskiego wskazał na wątpliwości, jakie podniosła jego organizacja. Jak mówił, projekt zakłada arbitralne ustanowienie korytarza przesyłowego, na drodze decyzji, jednak to nie oznacza, że cokolwiek w tym korytarzu powstanie.

"Powstanie korytarza wiąże się np. ze zmianami wartości gruntów, a co za tym idzie - podatków od nieruchomości" - powiedział. Zwrócił uwagę na to, że projekt nie reguluje przyszłych kwestii podatkowych. Podkreślił też, że proponowane terminy, za których niedotrzymanie grożą kary, są zbyt krótkie szczególnie dla małych samorządów, w których często planowaniem przestrzennym zajmuje się jedna osoba.

"Nie jesteśmy hamulcowym ani nie staramy się, aby tej ustawy nie było. Chcemy jej jak najszybciej, bo jako gminy staniemy się wtedy beneficjentami inwestycji. 90 proc. samorządów oczekuje tego typu inwestycji, bo to pieniądze" - zapewnił Ciemnoczołowski.

Sekretarz Generalny Związku Gmin Wiejskich RP Edward Trojanowski mówił z kolei, że nie wszystkie inwestycje liniowe z punktu widzenia podatkowego są dla gmin atrakcyjne. Przypomniał, że sieci energetyczne są nieopodatkowane, a opodatkowane są wszelkie rurociągi.

"Rurociąg zakopany gdzieś na polu niewiele zmienia, ale w terenach zurbanizowanych nie można wyceniać gruntów jako rolnych, mimo że są rolne, bo np. w planach jest przewidziane budownictwo. To, co jest w projekcie, jest niesatysfakcjonujące, bo odnosi się do ceny hektara gruntu rolnego i średniej wojewódzkiej. Trzeba się odnosić do cen sąsiednich gruntów" - wskazywał Trojanowski. W jego opinii proponowany w projekcie 30-letni okres rozłożenia spłaty odszkodowań za istniejące sieci jest zbyt długi.

 

Z kolei prezes Izby Gospodarczej Ciepłownictwo Polskie Jacek Szymczak podkreślił, że z punktu widzenia ciepłownictwa systemowego ustawa jest bardzo ważna, bo w Polsce jest ok. 20 tys. km sieci ciepłowniczych, a z ankiet wynika, że 83 proc. sieci można by uznać za posiadające nieuregulowany stan prawny.

"Od 20 lat nie udało się wypracować rozwiązania, które ułatwiałoby regulowanie stanów prawnych. System prawny ma więc wady, których nie usunięto" - wskazał. Przytoczył też analizy skutków finansowych na bazie setek sieci ciepłowniczych, które wskazują, że rozwiązywanie zaszłości w oparciu o dzisiejszy system oznaczałoby w wielu miejscach podwyżkę cen ciepła o 30 proc.

Podkreślił, że prace nad projektem idą w dobrym kierunku. W ocenie Izby, gdyby dokument wszedł w życie w dzisiejszym brzmieniu, to zaległe odszkodowania za służebność przesyłu byłyby o 5 proc. wyższe, niż płacone w ramach obecnego systemu. A pierwsze projekty wskazywały na odszkodowania 5-krotnie wyższe - zaznaczył. Z naszego punktu widzenia jesteśmy blisko właściwego algorytmu kalkulowania odszkodowań - podsumował Szymczak.

Wójt mazowieckiej gminy Stanisławów Wojciech Witczak podkreślił jednak, że ustawa jest mocno spóźniona. Jako przykład niewydolności dzisiejszego systemu prawnego wskazywał budowę gazociągu przechodzącego przez cztery gminy, w tym i jego. "40-km gazociąg średniego ciśnienia +zatarł+ się na działce leśnej szerokości 24 m. Lasy Państwowe wskazywały rozwiązania trwające miesiące albo lata" - mówił.

Jego zdaniem, aby takie inwestycje zrealizować, samorządy często poruszają się na granicach prawa. Przy inwestycjach liniowych większe problemy występują z działkami w gestii instytucji państwowych. "Właścicieli prywatnych, brutalnie mówiąc, można kupić" - stwierdził wójt.

Dyrektor departamentu energetyki w Ministerstwie Gospodarki Tomasz Dąbrowski podkreślił, że resort - który pracuje nad projektem - nie chce, by ustawa powodowała wzrost kosztów taryf za usługi przesyłania i dystrybucji energii. "Chcielibyśmy, aby te wzrosty nie były wzrostami szokowymi, tylko delikatnymi" – powiedział. Ocenił, że okres działania przyszłej ustawy musi być długi, by móc "zainicjować" procesy inwestycyjne, które w ten projekt są wpisane, a także, by przedsiębiorstwa sieciowe miały czas na zebranie pieniędzy. "Jeżeli z tego zrezygnujemy, to wzrosty taryf będą dużo wyższe" – dodał.

 

Dąbrowski zwrócił uwagę, że w dyskusjach na temat projektu nie można zapominać o tym, że prawo własności nie jest prawem absolutnym i podlega ograniczeniom na rzecz dobra publicznego.

Projekt ustawy o korytarzach przesyłowych ma usprawnić i przyspieszyć modernizację oraz rozbudowę infrastruktury liniowej, czyli np. linii energetycznych, gazociągów. Przewiduje m.in. odszkodowania dla właścicieli lub użytkowników nieruchomości, przez które przebiega korytarz. Odszkodowania mają być wyliczane za pomocą specjalnego algorytmu. Proponowane rozwiązania przewidują też, że właściciel nieruchomości będzie mógł dochodzić odszkodowania innego niż ustalonego zgodnie z algorytmem, ale nie będzie to blokowało realizacji inwestycji.