1. Opodatkowanie według skali podatkowej, czyli opodatkowanie progresywne
Podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych, co do zasady, podlegają opodatkowaniu tym podatkiem według skali podatkowej. Taki sposób rozliczania podatku określany jest jako zasady ogólne. Dotyczy to również przedsiębiorców.
Zgodnie z przepisami art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - dalej u.p.d.o.f., jednym ze źródeł przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza.
Podstawą opodatkowania będzie w tym przypadku dochód, który stanowi różnicę pomiędzy przychodem i kosztami uzyskania przychodów. W związku z tym, warto poznać, co oznaczają te pojęcia.
 
 
1.1. Co to jest przychód z działalności gospodarczej i jak powstaje?
Przychodem z działalności gospodarczej będą kwoty należne, nawet wówczas, gdy nie zostały faktycznie otrzymane (art. 14 ust. 1 u.p.d.o.f.). Przychód ten należy pomniejszyć o wartość:
– zwróconych towarów,
– udzielonych bonifikat,
– skont,
– podatek należny w przypadku podatników VAT.
Uwaga
Przychody w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu (art. 11a ust. 1 u.p.d.o.f.).
Uzyskując wspomniany przychód należy również pamiętać, kiedy on powstaje. Przyjmuje się, że przychód z działalności gospodarczej powstaje w dniu wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:
– wystawienia faktury albo
– uregulowania należności (art. 14 ust. 1c u.p.d.o.f.).
Ustalając moment uzyskania przychodu z działalności gospodarczej warto zwrócić uwagę na wspomniane wyżej dwie przesłani. Jedną z nich jest uregulowanie należności. Trzeba jednak pamiętać, że do przychodów z działalności gospodarczej nie zaliczamy m.in. pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych (art. 14 ust. 3 pkt 1 u.p.d.o.f.).
Oznacza to, że w razie otrzymania zaliczki na poczet dostawy towarów lub usług nie należy ustalać przychodu. A zatem przepis art. 14 ust. 1c u.p.d.o.f. w tej części jest w zasadzie martwy, ponieważ uregulowanie należności w postaci zaliczki nie stanowi przychodu. Może też zdarzyć się, że sprzedawca otrzyma kwotę określaną jako „zaliczka 100%". W takiej sytuacji trzeba brać pod uwagę, czy zaliczka taka, czyli w zasadzie całość należności ma rzeczywiście charakter zaliczki, tj. została otrzymana przed dostawą towaru albo wykonaniem usługi. Jeśli tak, kwota taka nie będzie przychodem, ponieważ została otrzymana na poczet dostawy towaru lub wykonania usługi. Natomiast, jeśli otrzymane należności mają inny charakter, tj. zostały otrzymane po dostawie towaru lub wykonaniu usługi, nie będą stanowiły zaliczki wyłączonej z przychodu.
Strony umowy mogą też ustalić, że będąca jej przedmiotem usługa jest rozliczana w okresach rozliczeniowych. Wówczas za datę powstania przychodu uznaje się ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego w tej umowie lub na wystawionej fakturze, ale nie rzadziej niż raz w roku. Dotyczy to również dostawy energii elektrycznej i cieplnej oraz gazu przewodowego.
W innych przypadkach niż wymienione wyżej za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty.
Prowadząc działalność gospodarczą podatnicy osiągają różnego rodzaju przychody. Warto wiedzieć, które z nich należy potraktować jako przychód z tej działalności, a tym samym zaksięgować i opodatkować w jej ramach.
 
 
1.2. Co zaliczymy do przychodów z działalności gospodarczej?
Przychodem z działalności gospodarczej będą też m.in.:
1. Przychód ze sprzedaży m.in. środków trwałych związanych z tą działalnością.
2. Otrzymane dotacje, subwencje i dopłaty, poza tymi, które są związane z nabyciem, wytworzeniem lub otrzymaniem środków trwałych, a także poza tymi, które zostały zwolnione od podatku.
3. Otrzymane kary umowne, a także odsetki od środków na rachunkach firmowych oraz różnice kursowe.
4. Wartość umorzonych lub przedawnionych zobowiązań, np. z tytułu pożyczek lub kredytów. Nie dotyczy to jednak umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy.
5. Wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Nie dotyczy to takich świadczeń, które otrzymano od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn.
6. Wartość zwróconych wierzytelności, które zostały odpisane jako nieściągalne albo, na które utworzono rezerwy zaliczone uprzednio do kosztów uzyskania przychodów.
7. Przychody z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz z innych umów o podobnym charakterze (leasing), składników majątku związanych z działalnością gospodarczą.
8. Otrzymane odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą.
9. Kwota podatku od towarów i usług:
- nieuwzględniona w wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, lub dotycząca innych rzeczy lub praw niż wymienione w tej części, w jakiej dokonano korekty powodującej zwiększenie podatku odliczonego.
10. Przychody osiągnięte w związku ze zwrotem lub otrzymaniem pożyczki (kredytu), jeżeli pożyczka (kredyt) była waloryzowana kursem waluty obcej, w przypadku gdy:
– pożyczkodawca (kredytodawca) otrzymuje środki pieniężne stanowiące spłatę kapitału w wysokości wyższej od kwoty udzielonej pożyczki (kredytu) - w wysokości różnicy pomiędzy kwotą zwróconego kapitału a kwotą udzielonej pożyczki (kredytu),
– pożyczkobiorca (kredytobiorca) zwraca tytułem spłaty pożyczki (kredytu) środki pieniężne stanowiące spłatę kapitału w wysokości niższej od kwoty otrzymanej pożyczki (kredytu) - w wysokości różnicy pomiędzy kwotą otrzymanej pożyczki (kredytu) a kwotą zwróconego kapitału.
Uwaga
Opodatkowaniu podlega sprzedaż tych składników majątku podatnika, których posiadanie wiąże się z faktem wykonywania działalności gospodarczej, bez względu na to, czy przedmioty te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych.
Takie stanowisko zajął WSA we Wrocławiu (wyrok z dnia 23 lutego 2005 r., sygn. I SA/Wr 1639/03).
Do przychodów z działalności gospodarczej zaliczymy także środki pieniężne otrzymane przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną (osobowej) z tytułu wystąpienia z takiej spółki, a także przychody z odpłatnego zbycia składników majątku:
• pozostałych na dzień likwidacji działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie,
• otrzymanych w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną lub wystąpieniem wspólnika z takiej spółki (art. 14 ust. 2 pkt 16 i 17 u.p.d.o.f.).
(...)
Czytaj więcej: Kompas Księgowo-Kadrowy