Odpowiedź: zgodnie z obowiązującymi przepisami, kobieta prowadząca działalność gospodarczą, ma prawo do zasiłku macierzyńskiego od dnia porodu z tymże nie więcej niż 6 tygodni zasiłku macierzyńskiego może zostać wypłacone przed przewidywaną datą porodu. Nie ma przeszkód, aby wypłata zasiłku macierzyńskiego przez ZUS nastąpiła wcześniej (w przypadku zasiłku macierzyńskiego nie ma okresu wyczekiwania, należy jednak opłacić co najmniej jedną składkę na ubezpieczenie chorobowe). Do wniosku o wypłatę zasiłku macierzyńskiego należy dodatkowo załączyć zaświadczenie od lekarza o przewidywanej dacie porodu.
Należy podkreślić, iż osoba prowadząca działalność gospodarczą nie ma prawa do urlopów przewidzianych w przepisach ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) – dalej k.p., w tym do urlopu macierzyńskiego. Przysługuje jej natomiast zasiłek macierzyński przez okres, jaki przewiduje k.p. jako czas urlopu macierzyńskiego. Zasiłek macierzyński przysługuje wówczas za okres urlopów: macierzyńskiego, dodatkowego oraz rodzicielskiego.
W okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego przedsiębiorca może prowadzić działalność gospodarczą, w tym okresie składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe są opłacane z budżetu państwa. Przedsiębiorca jest zobowiązany wówczas do opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne.
 
Uzasadnienie: zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: z 2014 r. poz. 159) – dalej u.ś.p., zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej, która w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego urodziła dziecko. Tak więc otrzymania zasiłku macierzyńskiego (prowadząc działalność gospodarczą) jest uzależnione od opłacania składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe.

Natomiast zgodnie z art. 29 ust. 1 u.ś.p., zasiłek macierzyński przysługuje przez okres ustalony przepisami k.p. jako okres urlopu macierzyńskiego, okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub okres dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.

Zasiłek macierzyński jest wypłacany przez okres ustalony przepisami k.p. jako okres urlopu macierzyńskiego i wynosi:

- 20 tygodni (140 dni) w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie

- 31 tygodni (217 dni) w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie

- 33 tygodni ( 231 dni) w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie

- 35 tygodni ( 245 dni) w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie

- 37 tygodni ( 259 dni) w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie

Należy wskazać, iż wypłata zasiłku macierzyńskiego nie zawsze rozpoczyna się od dnia porodu. Z prawa do zasiłku macierzyńskiego można skorzystać przed planowanym terminem porodu. Dotyczy to pracowników, ale również zleceniobiorców czy też przedsiębiorców (również osób prowadzących działalność gospodarczą). Jednakże w przypadku korzystania z zasiłku macierzyńskiego przed porodem automatycznie skraca się okres zasiłku macierzyńskiego przysługującego po porodzie.

Warto zwrócić uwagę na fakt, iż obowiązujące przepisy zarówno ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.) – dalej u.s.u.s., jak i u.ś.p. nie zabraniają w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego zajmowania się prowadzoną działalnością gospodarczą. Fakt wykonywania działalności gospodarczej nie może być podstawą do pozbawienia prawa do zasiłku macierzyńskiego, a ZUS nie wolno uzależniać wypłaty tego świadczenia od złożenia oświadczenia o nieprowadzeniu działalności.

Zasady opłacania składek na ubezpieczenia społeczne regulują przepisy u.s.u.s.

Katalog osób podlegających obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym określono w art. 6 ust. 1 u.s.u.s. Dla rozstrzygnięcia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym konieczne jest ustalenie czy dana osoba posiada jeden z tytułów ubezpieczenia określonych tym przepisem.

Mając na uwadze art.6 ust. 1 pkt 5 u.s.u.s. oraz art. 12 ust. 1 u.s.u.s, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność. Natomiast art. 13 pkt 4 u.s.u.s, stanowi, że osoby prowadzące pozarolniczą działalność - podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Analizując dalej ustawę z art.6 ust. 1 pkt 19 u.s.u.s, w zw. z art. 13 pkt 13 u.s.u.s, wynika, że obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są m.in.: osobami pobierającymi zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego przez cały okres pobierania tego zasiłku.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 c u.s.u.s., osoby prowadzące działalność gospodarczą oraz pobierające zasiłek macierzyński podlegają obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu, co oznacza, że w okresie pobierania zasiłku przedsiębiorca nie musi opłacać składek na to ubezpieczenie (składki opłacane są z budżetu państwa).

Z powyższego przepisu wynika, że dla osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą, która jednocześnie spełnia warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego, nie powstaje obowiązek ubezpieczenia emerytalno-rentowego z tytułu tej działalności.

Natomiast jest obowiązek opłacania składki zdrowotnej, o ile w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego jest prowadzona działalność gospodarcza.

Jeśli natomiast przedsiębiorca na okres pobierania zasiłku zdecyduje się działalność zawiesić, wówczas nie będzie płacić ani składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe ani składek zdrowotnych. Należy podkreślić, iż zawieszenie działalności nie powoduje utraty prawa do zasiłku pod warunkiem, że nastąpiło po porodzie.