Czy wytwórnia prowadząca prefabrykację konstrukcji stalowej może bazować jedynie na uprawnieniach nadanych zakładowi, bez zatrudnienia osoby posiadającej uprawnienia budowlane do nadzorowania konstrukcji stalowych sprawującej kontrolę nad jakością?

Prefabrykowana konstrukcja to słupy oraz estakady stalowe stanowiące część obiektu, na który konieczne było wydanie pozwolenia na budowę.

Czy wytwórnia nie powinna razem z gotowymi elementami dostarczyć oświadczenia osoby mającej stosowne uprawnienia, która pełniłaby w wytwórni funkcję kierownika robót?

Wytwórnia przedstawia dokumenty badania i kwalifikacje podpisane przez osoby będące członkami zarządu, ale nieposiadające stosownych uprawnień. Kierownik robót, prowadzący montaż na budowie, stwierdził że może wydać oświadczenie co do poprawności i zgodności z projektem robót montażowych nadzorowanych bezpośrednio przez niego, nie może jednak oświadczyć czy poprawnie zostały wykonane prefabrykaty z wytwórni.

Odpowiedź

Brak jest podstaw do wymagania, aby producent prefabrykatów będących wyrobami budowlanymi przedkładał oświadczenia osób posiadających uprawnienia budowlane, czy wyrób budowlany posiada właściwości użytkowe odpowiednie do jego przeznaczenia, mające wpływ na spełnienie przez obiekt budowlany wymagań podstawowych. Ma natomiast obowiązek zapewnienia wprowadzenia wyrobów budowlanych do obrotu w sposób zgodny z obowiązującymi przepisami.

Uzasadnienie

Zgodnie z treścią art. 10 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 z późn. zm.) – dalej pr. bud. wyroby wytworzone w celu zastosowania w obiekcie budowlanym w sposób trwały, o właściwościach użytkowych, umożliwiających prawidłowo zaprojektowanym i wykonanym obiektom budowlanym spełnienie wymagań podstawowych, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 pr. bud., można stosować przy wykonywaniu robót budowlanych wyłącznie, jeżeli wyroby te zostały wprowadzone do obrotu zgodnie z przepisami odrębnymi.

Stosownie zaś do treści art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. Nr 92, poz. 881 z późn. zm.) – dalej u.w.b. wyrobem budowlanym jest rzecz ruchoma, bez względu na stopień jej przetworzenia, przeznaczoną do obrotu, wytworzoną w celu zastosowania w sposób trwały w obiekcie budowlanym, wprowadzana do obrotu jako wyrób pojedynczy lub jako zestaw wyrobów do stosowania we wzajemnym połączeniu stanowiącym integralną całość użytkową i mającą wpływ na spełnienie wymagań podstawowych, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 pr. bud. Prefabrykat jest półproduktem, typowym elementem budowlanym lub konstrukcyjnym służącym do montażu na placu budowy, którego parametry użytkowania są zbliżone do pożądanych lub wymagają niewielkiej obróbki. Nie zmienia to jednakże faktu, iż prefabrykat jest również wyrobem budowlanym w rozumieniu art. 10 pr. bud. oraz przepisów ustawy o wyrobach budowlanych.

Zgodnie z art. 22 pkt 3 pr. bud. do podstawowych obowiązków kierownika budowy należy zorganizowanie budowy i kierowanie budową obiektu budowlanego w sposób zgodny z projektem i pozwoleniem na budowę, przepisami, w tym techniczno-budowlanymi, oraz przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy. Z kolei zgodnie z art. 25 pkt 2 pr. bud. do podstawowych obowiązków inspektora nadzoru inwestorskiego należy sprawdzanie jakości wykonywanych robót i wbudowanych wyrobów budowlanych, a w szczególności zapobieganie zastosowaniu wyrobów budowlanych wadliwych i niedopuszczonych do stosowania w budownictwie. Naruszenie tych obowiązków wiąże się z odpowiedzialnością karną, zawodową i dyscyplinarną wymienionych osób. Stanowisko kierownika budowy jest zatem prawidłowe, bowiem nie do niego należy składanie oświadczeń, czy określony wyrób budowlany, obojętne czy jest nim prefabrykat, czy jakikolwiek inny wyrób budowlany, posiada właściwości użytkowe odpowiednie do jego przeznaczenia, mające wpływ na spełnienie przez obiekt budowlany wymagań podstawowych. Nie ma również podstaw do wymagania od producenta wyrobu budowlanego ustanowienia kierownika budowy lub robót budowlanych, ponieważ po pierwsze nie jest on uczestnikiem procesu budowlanego, a po drugie obowiązujące przepisy nie przewidują ustanawiania kierownika robót budowlanych na etapie wytwarzania wyrobu budowlanego. Kierownik robót budowlanych ustanawiany jest w procesie budowlanym, rozpoczynającym się po uprawomocnieniu się pozwolenia na budowę, nie zaś w procesie produkcji wyrobów budowlanych.

Uczestnicy procesu budowlanego, jak kierownik budowy albo inspektor nadzoru inwestorskiego powinni natomiast dbać o stosowanie wyrobów budowlanych nadających się do stosowania przy wykonywaniu robót budowlanych. Wyrób budowlany nadaje się zaś do stosowania przy wykonywaniu robót budowlanych, jeżeli jest:
1) oznakowany CE (co oznacza, że dokonano oceny jego zgodności z normą zharmonizowaną albo europejską aprobatą techniczną bądź krajową specyfikacją techniczną państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, uznaną przez Komisję Europejską za zgodną z wymaganiami podstawowymi), albo
2) umieszczony w określonym przez Komisję Europejską wykazie wyrobów mających niewielkie znaczenie dla zdrowia i bezpieczeństwa, dla których producent wydał deklarację zgodności z uznanymi regułami sztuki budowlanej, albo
3) oznakowany znakiem budowlanym (którego wzór określa załącznik nr 1 do u.w.b.), albo
4) wprowadzony do obrotu legalnie w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, nieobjęty zakresem przedmiotowym norm zharmonizowanych lub wytycznych do europejskich aprobat technicznych Europejskiej Organizacji do spraw Aprobat Technicznych (EOTA), jeżeli jego właściwości użytkowe umożliwiają spełnienie wymagań podstawowych przez obiekty budowlane zaprojektowane i budowane w sposób określony w odrębnych przepisach, w tym przepisach techniczno-budowlanych, oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej.

W szczególności zgodnie z treścią art. 8 ust. 1 u.w.b. oznakowanie wyrobu budowlanego znakiem budowlanym jest dopuszczalne jeżeli producent, mający siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dokonał oceny zgodności i wydał, na swoją wyłączną odpowiedzialność, krajową deklarację zgodności z Polską Normą wyrobu albo aprobatą techniczną.

Ustawa nie zawiera jednocześnie ograniczeń co do podmiotów upoważnionych do wystawienia deklaracji zgodności, wskazując jedynie, że ma to być producent. Zatem producent może wystawiać deklaracje zgodności przy spełnieniu wymagań zawartych w u.w.b. oraz rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz. U. Nr 198, poz. 2041 z późn. zm.). W imieniu zaś producenta oświadczenia składane są przez osoby upoważnione do reprezentowania podmiotu.

Jeżeli jednak zachodzą wątpliwości, co do właściwości stosowanych wyrobów budowlanych (prefabrykatów) należałoby zawiadomić wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego, jako organ właściwy w sprawach wyrobów budowlanych wprowadzonych do obrotu

Pytanie pochodzi z publikacji Serwis Budowlany