Czy pracownicy, która została zatrudniona w ramach umowy o pracę na czas określony (na zastępstwo) i która w trakcie tej umowy o pracę zaszła w ciążę można zmienić umowę, tj. zawrzeć z nią umowę o pracę do dnia porodu?

Odpowiedź: jeśli do dnia porodu nie odpadnie cel zatrudnienia na zastępstwo, tj. zastępowanie pracownika nieobecnego w pracy z przyczyn usprawiedliwionych, nie ma przeszkód, aby strony przedłużyły okres trwania zawartej umowy o pracę bez ryzyka uznania, że wiąże je umowa na czas nieokreślony

Uzasadnienie: umowa o pracę na zastępstwo kwalifikuje się jako szczególny rodzaj umowy na czas określony. Jak wynika z art. 177 § 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r., poz. 1502 z późn. zm.) - dalej k.p. zasadą jest, że umowa o pracę zawarta na czas określony albo na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulega przedłużeniu do dnia porodu. Jak wynika jednak wprost z art. 177 § 31 k.p. zasady tej nie stosuje się do umowy o pracę na czas określony zawartej w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Oznacza to, że bez względu na czas trwania umowy na zastępstwo, nie obowiązuje zasada automatycznego przedłużenia okresu jej trwania do dnia porodu. Nie ma jednak przeszkód, aby strony przedłużyły czas trwania umowy na zastępstwo (w drodze aneksu do umowy o pracę) lub zawarły między sobą kolejną umowę na zastępstwo. Konsekwencją przyporządkowania umów na zastępstwo do kategorii umów obiektywnie uzasadnionych jest bowiem ich wyłączenie spod limitów zatrudnienia terminowego (zarówno ilościowego, jak i czasowego). Oznacza to, że strony mogą zawrzeć dowolną liczbę takich umów, a także przedłużać okres ich trwania, a mimo to nie nastąpi skutek w postaci przekształcenia stosunku pracy w bezterminowy. Takie działanie będzie w opisanej sytuacji zgodne z prawem, gdyż kreuje po stronie pracownika sytuację korzystniejszą niż wynikająca z przepisów powszechnie obowiązujących (art. 177 § 31 k.p. w zw. z art. 18 § 1 k.p.).