Pytanie pochodzi z programu Prawo Ochrony Środowiska.

Teren nieruchomości będący własnością gminy został zanieczyszczony odpadami budowlanymi i płytami azbestowymi przez osoby fizyczne znane organowi, a nie mające tytułu prawnego do tej nieruchomości. Kto w takim przypadku wydaje decyzję nakazującą usunięcie odpadów z ww. nieruchomości i kto powinien być zobowiązany do usunięcia przedmiotowych odpadów?


Odpowiedź:

Zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r. poz. 21) – dalej u.o., posiadacz odpadów jest obowiązany do niezwłocznego usunięcia odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania.
 

W związku z powyższym należy ustalić podmiot zobowiązany do usunięcia odpadów. I tak, zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 19 u.o. posiadaczem odpadów jest wytwórca odpadów lub osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej będące w posiadaniu odpadów. Ponadto, zgodnie z tym przepisem, domniemywa się, że władający powierzchnią ziemi jest posiadaczem odpadów znajdujących się na nieruchomości. Domniemanie to ma zastosowanie wówczas, kiedy nie można ustalić wytwórcy odpadów. Ustawa o odpadach skonstruowana bowiem została z perspektywy zasady, że „zanieczyszczający płaci”.

Jeśli więc w przedmiotowym stanie faktycznym nie byłoby możliwe ustalenie wytwórcy odpadów, to zobowiązanym do ich usunięcia byłby władający powierzchnią ziemi, czyli gmina. Wytwórca odpadów porzuconych na nieruchomości należącej do gminy jest jednak znany. A zatem to na nim, zgodnie z zasadą „zanieczyszczający płaci”, będzie ciążył obowiązek usunięcia odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania.

Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 26 ust. 2 u.o., wójt, burmistrz lub prezydent miasta, w drodze decyzji wydawanej z urzędu ma prawo nakazać posiadaczowi odpadów ich usunięcie z miejsc nieprzeznaczonych do ich składowania lub magazynowania. A zatem, organem właściwym do nakazania usunięcia odpadów jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta, z wyjątkiem sytuacji opisanej poniżej.

Zgodnie natomiast z art. 26 ust. 3 u.o. nakaz usunięcia odpadów z terenów zamkniętych oraz z nieruchomości, którymi gmina włada jako władający powierzchnią ziemi, a nie będących w posiadaniu innego podmiotu – wydaje właściwy regionalny dyrektor ochrony środowiska.

W przedmiotowym stanie faktycznym posiadaczem odpadów zobowiązanym do ich usunięcia z nieruchomości znajdującej się we władaniu gminy powinien być ich wytwórca, a organem właściwym do wydania decyzji nakazującej ich usunięcie regionalny dyrektor ochrony środowiska.

Pytanie pochodzi z programu Prawo Ochrony Środowiska.