Co do zasady podatnikom VAT przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi przez nich nabywane wykorzystywane są do wykonywania czynności opodatkowanych, co wynika z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – dalej u.p.t.u. Jednak w przypadku odliczania VAT od zakupu paliwa wykorzystywanego do napędu pojazdów samochodowych zasady te są szczególne.
 
 
W okresie od dnia 1 kwietnia 2014 r. do dnia 30 czerwca 2015 r. z punktu widzenia prawa do tego odliczenia pojazdy samochodowe można podzielić na trzy grupy:
1) uprawniające do odliczenia 100% VAT naliczonego,
2) nieuprawniające do odliczenia VAT naliczonego,
3) takie, w przypadku których kwota odliczenia jest ograniczona do 50%.
Podział ten jest konsekwencją postanowień art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 7 lutego 2014 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, który wprowadził na ten czas szczególne w stosunku do wynikających z art. 86a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, regulacje dla:
1) samochodów osobowych,
2) innych niż samochody osobowe pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, w których liczba miejsc (siedzeń) łącznie z miejscem dla kierowcy wynosi:
a) 1 - jeżeli dopuszczalna ładowność jest mniejsza niż 425 kg,
b) 2 - jeżeli dopuszczalna ładowność jest mniejsza niż 493 kg,
c) 3 lub więcej - jeżeli dopuszczalna ładowność jest mniejsza niż 500 kg,
jeśli nie są one wykorzystywane przez podatnika wyłącznie do działalności gospodarczej.
To w odniesieniu do tej grupy pojazdów podatnicy nie mają we wskazanym okresie możliwości odliczenia VAT naliczonego przy nabyciu oraz imporcie paliwa wykorzystywanego do ich napędu, i to ich sytuacja ulegnie zmianie od dnia 1 lipca 2015 r.
 
Uwaga!
Od dnia 1 lipca 2015 r. zmianie ulegnie jedynie sytuacja podatników, którzy w okresie od 1 kwietnia 2014 r. do 30 czerwca 2015 r. nie mieli prawa do odliczania podatku naliczonego przy nabyciu oraz imporcie paliwa.
 
Od dnia 1 lipca 2015 r. z punktu widzenia prawa do odliczenia VAT przy nabyciu oraz imporcie paliwa wykorzystywanego do napędu pojazdów samochodowych, pojazdy te będzie bowiem można podzielić już tylko na dwie grupy:
1) uprawniające do odliczenia 100% VAT naliczonego,
2) takie, w przypadku których kwota odliczenia jest ograniczona do 50%.
To do drugiej ze wskazanych grup dołączą pojazdy, wobec których w okresie przejściowym nie było możliwości odliczania VAT naliczonego przy nabyciu oraz imporcie paliwa.
 
Uwaga!
Jeśli w okresie od dnia 1 kwietnia 2014 r. do dnia 30 czerwca 2015 r. użytkujesz do tzw. celów mieszanych pojazd samochodowy, o którym mowa art. 12 ust. 1 u.z. i nie możesz korzystać z prawa do odliczenia VAT naliczonego przy zakupie (imporcie) paliwa do jego napędu, twoja sytuacja od dnia 1 lipca 2015 r. ulegnie poprawie - będziesz miał prawo do odliczenia 50% podatku naliczonego.
 
 
Przykład 1
Spółka wykorzystuje w prowadzonej działalności samochód Skoda Superb z homologacją ciężarową N1 (liczba siedzeń: 5, ładowność: 653 kg, masa całkowita 2074 kg). Pojazd ten nie jest samochodem osobowym w rozumieniu przepisów o VAT, o czym świadczy homologacja N1, a jego dopuszczalna ładowność przekracza 500 kg. W konsekwencji art. 12 ust. 1 u.z. nie miał do niego zastosowania i spółka mogła w okresie od dnia 1 kwietnia 2014 r. do dnia 30 czerwca 2015 r. odliczać 50% podatku z faktur dokumentujących zakupy paliwa wykorzystywanego do jego napędu. Od dnia 1 lipca 2015 r. sytuacja nie ulegnie zmianie.
 
Przykład 2
Spółka wykorzystuje w prowadzonej działalności samochód Citroen Jumper (liczba siedzeń: 3, ładowność: 1485 kg, masa całkowita 3500 kg). W odniesieniu do tego samochodu uprawnienia podatnika w okresie od dnia 1 kwietnia 2014 r. do dnia 30 czerwca 2015 r. są uzależnione od tego, czy posiada on homologację ciężarową N1, czy też samochodu osobowego M2. W pierwszym przypadku podatnik ma prawo w okresie przejściowym do odliczania 50% podatku z faktur dokumentujących zakupy paliwa wykorzystywanego do jego napędu, a po dniu 1 lipca 2015 r. jego sytuacja nie ulegnie zmianie. Jeśli jednak samochód ten nie posiada wskazanej homologacji, to do końca czerwca 2015 r. spółce nie przysługuje prawo do odliczenia podatku z faktur dokumentujących zakupy paliwa wykorzystywanego do jego napędu, ale uzyska je od dnia 1 lipca 2015 r.
 
Czytaj więcej: Kompas Księgowo-Kadrowy