Nowością jest oczekiwana przez właścicieli nieruchomości możliwość korzystania bez koncesji z piasków i żwirów w niewielkich rozmiarach (do 10 m3 rocznie) w celu zaspokojenia własnych potrzeb. Nowym rozwiązaniem jest także wyłączenie stosowania ustawy w czasie obowiązywania klęski żywiołowej w zakresie wydobywania kruszywa niezbędnego do wykonania pilnych prac zabezpieczających.
Projekt wzmacnia instrumenty przeciwdziałające nielegalnej eksploatacji kopalin przez wsparcie finansowe zadań wykonywanych przez starostów oraz wyposażenie organów nadzoru górniczego w kompetencje do wstrzymywania nielegalnej eksploatacji kopalin. Obecnie brak jest bowiem podstaw do skutecznej walki z coraz częstszymi przypadkami eksploatacji bez koncesji.
W projekcie przewidziano kolejny etap decentralizacji zadań polegający na przekazaniu przez MŚ marszałkom województw kompetencji do koncesjonowania wód leczniczych, termalnych i solanek.
Zawarto w nim korzystne regulacje dla poszkodowanych w zakresie naprawiania szkód górniczych, opierając się w większym stopniu na kodeksie cywilnym. O sposobie naprawienia szkody będzie decydowała wola poszkodowanego.
Regulacja zawiera też szereg instrumentów służących poprawie stanu bezpieczeństwa w polskim przemyśle wydobywczym. Ostatnie katastrofy górnicze oraz stan wypadkowości w górnictwie podziemnym pokazały, że wzmocnienie tych kwestii w nowej ustawie jest pilne i niezbędne.
Nowa ustawa wprowadza nowy model własności złóż kopalin, w którym odchodzi się od skomplikowanego stanu prawnego (wymagającego wielu interpretacji) na rzecz przejrzystego, nie budzącego wątpliwości uregulowania. Katalog kopalin, których właścicielem jest Skarb Państwa zawiera wymienione z nazwy kopaliny strategiczne, istotne dla rozwoju gospodarczego kraju, w tym bezpieczeństwa energetycznego. W porównaniu z obowiązującym stanem prawnym projekt rozszerza prawo Skarbu Państwa do niektórych złóż kopalin.
Ustawa Prawo geologiczne i górnicze pozwoli także na pełne wdrożenie przepisów dyrektywy 94/92/WE w sprawie warunków udzielania i korzystania z zezwoleń na poszukiwanie, badanie i produkcję węglowodorów.
Obecne prawo w pełni gwarantuje kontrolę państwa nad procesem udzielana koncesji i gospodarki złożami kopalin, a uchwalone nowe prawo geologiczne i górnicze dodatkowo uszczelnia niektóre przepisy. Reguluje ono zarządzanie i strategiczne wykorzystanie polskich zasobów naturalnych, gwarantując interesy Skarbu Państwa i jednocześnie zapewniając zgodność rozwiązań z przepisami Unii Europejskiej. Dyrektywa węglowodorowa nakazuje równe traktowanie wszystkich podmiotów, a członkostwo Polski w UE zobowiązuje nas do przestrzegania tych regulacji. Dopuszczalność podejmowania działalności na tych zasadach nie oznacza braku kontroli państwa. Nie tylko gaz łupkowy pozostaje pod kontrolą. Kontrolą taką są i będą objęte wszystkie koncesje. Nowe prawo wzmacnia dodatkowo instrumenty pozwalające na odmowę udzielenia koncesji, gdyby działalność nią objęta miała zagrażać interesowi publicznemu.
Dotychczas udzielone koncesje na poszukiwanie i rozpoznawanie gazu łupkowego przyniosły Polsce wiele korzyści. Do najważniejszych można zaliczyć:
odciążenie Skarbu Państwa od ponoszenia ogromnych kosztów (setki mln dolarów) prac poszukiwawczych (ryzyko związane z odkryciem złóż oraz opłacalnością wydobycia tego surowca ponosi inwestor),
pozyskanie przez Skarb Państwa nieodpłatnie cennej informacji geologicznej z prowadzonych prac poszukiwawczych,
zatrudnianie polskich pracowników przy wszelkich pracach związanych z prowadzoną działalnością (usługi geologiczne, górnicze, serwisowe, konsultingowe etc.),
pozytywna promocja Polski, jako miejsca przyjaznego inwestorom,
szansa na rozwój nowego sektora o kluczowym znaczeniu dla gospodarki narodowej,
przyszłe wpływy do budżetu państwa, gmin i Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, właścicieli nieruchomości,
w przypadku udokumentowania złóż i rozpoczęcia ich eksploatacji wielką szansą jest możliwość zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego kraju i uniezależnienie się od dostaw gazu z zewnątrz.
Podczas spotkania z dziennikarzami w Sejmie Główny Geolog Kraju zdementował informacje, które przedstawili dzisiaj przedstawiciele PiS, a dotyczące braku w Polsce służby geologicznej.
- W 1918 roku Sejm, tzw. wnioskiem nagłym powołał Służbę Geologiczną, czyli Państwowy Instytut Geologiczny, który tę funkcję pełni do dziś - wyjaśnił H.J. Jezierski.








