Suchy zbiornik Racibórz Dolny o powierzchni 26 km kw., ma od 2017 r. chronić ok. 2,5 mln mieszkańców dorzecza Odry - od Raciborza do Wrocławia. Wartą ok. 1 mld zł umowę na budowę zbiornika podpisano z hiszpańską firmą Dragados w połowie czerwca ub. roku. Prace ruszyły w lipcu, mają zakończyć się w styczniu 2017 r.

Jak przekazał PAP w czwartek Jan Wawrzyniak, rzecznik Biura Koordynacji Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry, w najbliższych kilku miesiącach prace ziemne przy budowie się wzmogą. Wzrośnie też związany z tym ruch ciężkich pojazdów transportujących materiały.

Z końcem ub. roku firma Dragados poinformowała, że przystępuje do inwentaryzacji budynków przy drogach transportu materiałów – pod kątem ich ew. przyszłych uszkodzeń. Jak donosiły lokalne media, nie wszyscy mieszkańcy zgadzali się na oględziny. Część z nich zgłaszała też obawy i zastrzeżenia związane z dotychczasowym ruchem ciężkich pojazdów wokół budowy.

Dlatego inwestor budowy zbiornika – Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gliwicach (RZGW) - wraz z wykonawcą opracowali koncepcję budowy w gminie Krzyżanowice dwóch tymczasowych mostów na Odrze i Psinie, które miałyby umożliwić transport materiałów na budowę bez korzystania z dróg publicznych.

Wawrzyniak wyjaśnił, że takie rozwiązanie wiąże się ze zmianą zakresu rzeczowego umowy z wykonawcą. Musi to zaakceptować m.in. Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju, którego środki współfinansują przedsięwzięcie. Według RZGW stosowne dokumenty już wysłano.

Według Biura Koordynacji Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry budowa suchego zbiornika wiąże się z koniecznością dostarczenia tam m.in. ok. 200 tys. ton betonu, prawie 80 tys. ton kamienia, 120 tys. ton stali i przewiezienia prawie 18 mln ton ziemi.

Dotąd prace budowlane przebiegały zgodnie z planem, w ostatnich miesiącach sprzyjała im pogoda.

W miejscu przyszłej zapory czołowej powstaje dół pod fundamenty, tzw. budowli przelewowo-spustowej. Wykop ma powierzchnię ok. 8 ha i głębokość ponad 11 metrów. Woda ze zbiornika, która będzie uchodzić przez mający tam powstać obiekt, będzie trafiać do omijającego centrum Raciborza Kanału Ulgi.

Dotą na placu budowy m.in. wykonano platformę roboczą pod wykonywanie wzmacniających podłoże kolumn żwirowych, zbudowano drogi technologiczne, a także wykonano inwestycje środowiskowe. W czaszy zbiornika wyburzono już ok. 70 nieruchomości, przejętych od przesiedlonych mieszkańców wsi Nieboczowy.

W kolejnych etapach powstawać mają elementy zapory czołowej zbiornika – o długości 4 km (m.in. z upustem do tzw. Odry Miejskiej), a także zapory lewobrzeżnej (9,6 km) i prawobrzeżnej (8,8 km). Zapory będą konstrukcjami ziemnymi sięgającymi do ok. 10 m wysokości.

Planowany termin zakończenia prac to 9 stycznia 2017 r. Na razie wielu mieszkańców wsi z terenu budowy zbiornika (Nieboczowy i Ligota Tworkowska) żyje jeszcze w swoich domach. Będą mogli w nich pozostać do 2016 r. Wyznaczono tzw. nową wieś o nazwie Nowe Nieboczowy, gdzie mogą się przenosić i budować. W ostatnich tygodniach gmina Lubomia finalizowała przetargi na wykonawców sieci elektroenergetyczych, teletechnicznych i oświetlenia ulicznego, a także dróg, chodników, sieci wodociągowych i kanalizacyjnych w Nowych Nieboczowach.

Budowa nowej wsi i wykup nieruchomości to koszt ok. 250 mln zł. Dragados buduje zbiornik za 936,7 mln zł. Finansowanie budowy pochodzi z Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju (109,6 mln zł), Banku Rozwoju Rady Europy (457,4 mln zł), z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (pozostała część).

Zbiornik Racibórz Dolny jest inwestycją kluczową dla ochrony przeciwpowodziowej doliny Odry (o łącznym koszcie ok. 2,5 mld zł) i największym elementem rządowego "Programu dla Odry 2006". (PAP)