Jak poprawić gospodarkę odpadami zapewniającą ochronę środowiska? Na to pytanie ma odpowiedzieć Krajowy plan gospodarki odpadami 2014 (Kpgo 2014). To strategiczny dokument, który wytyczna główne kierunki działań w zakresie gospodarki odpadami. Obecnie rozpoczęły się konsultacje społeczne tego projektu. Czas na zgłaszanie uwag mija 31.08.2010 r.

Plan gospodarki odpadami dotyczy odpadów powstających w kraju, a w szczególności odpadów komunalnych, odpadów niebezpiecznych, odpadów opakowaniowych i komunalnych osadów ściekowych oraz odpadów przywożonych na teren kraju. Obejmuje pełny zakres zadań koniecznych do osiągnięcia celu: racjonalnej i sprawnej gospodarki odpadami. Zawiera zarówno program zapobiegania powstawaniu odpadów w odniesieniu do poszczególnych rodzajów odpadów, jak i strategię redukcji składowania odpadów ulegających biodegradacji.

Krajowy plan gospodarki odpadami obejmuje m.in. opis aktualnego stanu gospodarki odpadami, w tym rozmieszczenie istniejących instalacji do zagospodarowania odpadów, a także prognozę zmian w zakresie gospodarki odpadami. Dokument identyfikuje również problemy oraz wskazuje cele w zakresie gospodarowania odpadami z podaniem terminów ich osiągania, ponadto przedstawia harmonogram i sposób finansowania realizacji zadań w zakresie gospodarki odpadami oraz sposób monitoringu i oceny wdrażania planu. Konsultowany plan dotyczy okresu 2011-2014 oraz perspektywicznie okresu 2015-2022.

Obowiązek opracowywania planów gospodarki odpadami wynika z ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251, z późn. zm.). Plany podlegają aktualizacji nie rzadziej niż co 4 lata. Konsultowany Krajowy plan gospodarki odpadami 2014 stanowi aktualizację Krajowego planu gospodarki odpadami 2010 (Kpgo 2010), który został przyjęty uchwałą Nr 233 Rady Ministrów z 29 grudnia 2006 r. (M.P. Nr 90, poz. 946). W 2010 r. mija termin jego aktualizacji. Dostosowanie gospodarki odpadami w Polsce do standardów europejskich to jedno z głównych wyzwań Ministra Środowiska. Rozpoczęte właśnie konsultacje Kpgo 2014 są jednym z ważnych elementów kształtowania systemu zagospodarowania odpadów w Polsce. Celem jest usprawnienie go tak, żeby gospodarka odpadami była w Polsce racjonalna, opłacalna, zgodna z unijnymi wymaganiami, a co za tym idzie bezpieczna dla środowiska i ludzi.

Jak Unia Europejska chce sobie poradzić z odpadami?

Strategiczne cele gospodarki odpadami wyznaczone przez Unię Europejską dla wszystkich krajów członkowskich to rozdzielenie wzrostu gospodarczego od ilości wytwarzanych odpadów, rozumiane jako dążenie, przy wzroście gospodarczym, do stałego ograniczenia ilości wytwarzanych odpadów:

1) zerwanie powiązań między wzrostem gospodarczym a wykorzystaniem zasobów;

2) osiągnięcie znacznego zmniejszenia ilości wytwarzanych odpadów poprzez inicjatywy zapobiegania powstawaniu odpadów, lepszą efektywność wykorzystania zasobów i przestawienie się na bardziej zrównoważone wzorce produkcji i spożycia;

Hierarchia sposobów postępowania z odpadami:

3) znaczne zmniejszenie ilości odpadów przeznaczonych do unieszkodliwiania, oraz zmniejszenie ilości wytwarzanych odpadów niebezpiecznych, przy jednoczesnym uniknięciu wzrostu emisji zanieczyszczeń do powietrza, wody i gleby;

4) zachęcanie do ponownego użycia, a w stosunku do odpadów, które są nadal wytwarzane, zmniejszenie ich właściwości niebezpiecznych, tak aby stanowiły możliwie najmniejsze zagrożenie;

5) tworzenie preferencji w celu poddawania odpadów procesom odzysku, w szczególności recyklingu;

6) ilość odpadów przeznaczonych do unieszkodliwiania powinna być minimalizowana i powinny być one unieszkodliwiane w sposób bezpieczny dla ludzi i środowiska;

Zasada bliskości:

7) odpady przeznaczone do unieszkodliwiania powinny być przetwarzane tak blisko miejsca ich wytworzenia jak to możliwe, w stopniu, który nie prowadzi do zmniejszenia efektywności przetwarzania odpadów.