Pytanie:
Czy jest możliwość skutecznej zmiany studium lub planu miejscowego, jeżeli właściciel tego terenu nie wyraża na to zgody, a zmiana nie dotyczy inwestycji celu publicznego, tylko przeznaczenia terenu pod działalność gospodarczą?

Odpowiedź:
W ramach władztwa planistycznego rada gminy może uchwalić lub zmienić tak miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, jak i studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy bez zgody właścicieli nieruchomości/użytkowników wieczystych objętych mpzp lub studium.

Uzasadnienie:
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego określa przeznaczenie terenów, w tym dla inwestycji celu publicznego, oraz sposoby zagospodarowania i zabudowy terenów. Sporządzanie planów miejscowych jest fakultatywne, jest przejawem władztwa planistycznego gminy. W myśl wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 12 lutego 2015 r., II SA/Ol 1315/14 "władztwo planistyczne gminy oznacza m.in., iż rada gminy może określać zasady kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu."

Plan miejscowy jest aktem prawa miejscowego, co oznacza, że ma moc wiążącą, tak jak każdy inny akt normatywny i musi być respektowany bez względu na to, czy jego rozwiązania budzą kontrowersje, dopóki nie zostanie uchylony lub zmieniony.
"Plan zagospodarowania przestrzennego ma stanowić uszczegółowienie zapisów zawartych w studium, a nie ich dowolną interpretację czy wręcz całkowitą zmianę kierunków zagospodarowania objętych studium. Zmiana przeznaczenia terenów w planie miejscowym, jeżeli nie była przewidziana w studium, może być dokonana przez gminę wyłącznie po uprzedniej zmianie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, z zachowaniem trybu, w jakim studium jest uchwalane." – wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 17 maja 2013 r., II SA/Kr 261/13.

Zgodnie z art. 11 pkt 11 i 12 oraz art. 12 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym - dalej u.p.z.p. wójt, burmistrz albo prezydent miasta, po podjęciu przez radę gminy uchwały o przystąpieniu do sporządzania studium min. wyznacza w ogłoszeniu, o którym mowa wpkt 10, termin, w którym osoby prawne i fizyczne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej mogą wnosić uwagi dotyczące projektu studium, nie krótszy niż 21 dni od dnia zakończenia okresu wyłożenia studium, a następnie przedstawia radzie gminy do uchwalenia projekt studium wraz z listą uwag nieuwzględnionych.

Studium uchwala rada gminy, rozstrzygając jednocześnie o sposobie rozpatrzenia uwag. Tekst i rysunek studium oraz rozstrzygnięcie o sposobie rozpatrzenia uwag stanowią załączniki do uchwały o uchwaleniu studium.

Zgodnie z art. 17 pkt 11, 12, 13, 14 oraz art. 18 u.p.z.p. wójt, burmistrz albo prezydent miasta po podjęciu przez radę gminy uchwały o przystąpieniu do sporządzania planu miejscowego min. wyznacza w ogłoszeniu termin, w którym osoby fizyczne i prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej mogą wnosić uwagi dotyczące projektu planu, nie krótszy niż 14 dni od dnia zakończenia okresu wyłożenia projektu planu, a następnie rozpatruje uwagi, o których mowa w terminie nie dłuższym niż 21 dni od dnia upływu terminu ich składania, wprowadza zmiany do projektu planu miejscowego wynikające z rozpatrzenia uwag, a następnie w niezbędnym zakresie ponawia uzgodnienia oraz przedstawia radzie gminy projekt planu miejscowego wraz z listą nieuwzględnionych uwag.

W myśl art. 18 ust. 1 i 2 u.p.z.p. uwagi do projektu planu miejscowego może wnieść każdy, kto kwestionuje ustalenia przyjęte w projekcie planu, wyłożonym do publicznego wglądu. Uwagi do projektu planu należy wnieść na piśmie w terminie wyznaczonym w ogłoszeniu.

Plan miejscowy uchwala rada gminy, po stwierdzeniu, że nie narusza on ustaleń studium, rozstrzygając jednocześnie o sposobie rozpatrzenia uwag do projektu planu oraz sposobie realizacji, zapisanych w planie, inwestycji z zakresu infrastruktury technicznej, które należą do zadań własnych gminy, oraz zasadach ich finansowania, zgodnie z przepisami o finansach publicznych. Część tekstowa planu stanowi treść uchwały, część graficzna oraz wymagane rozstrzygnięcia stanowią załączniki do uchwały 9 - art. 20 u.p.z.p.
Zmiana studium lub planu miejscowego następuje w takim trybie, w jakim są one uchwalane - art. 27 u.p.z.p.