Projekty małej retencji prowadzone od kilku lat przez Lasy Państwowe zwykle kojarzą się z budową i modernizacją zbiorników wodnych. Ich zadaniem jest przeciwdziałanie nadmiernemu odpływowi wody oraz jej magazynowanie w lasach na okresy suszy. Na nizinach kluczową rolę odgrywa właśnie retencjonowanie wody, w górach nie mniej ważne jest przeciwdziałanie erozji skarp, dróg i szlaków, które podczas ulewnych deszczy często ulegają podmyciu i rozmywaniu.

Innym istotnym założeniem projektów jest renaturyzacja cieków. Polega ona m.in. na odwracaniu procesu regulacji brzegów, a także likwidowaniu barier np. w postaci obiektów piętrzących wodę i niedostosowanych do wód wezbraniowych, które przerywają ciągłość biologiczną cieku. Tak było w przypadku potoku Hołubelskiego, na którym w ramach zabiegów renaturyzacyjnych m.in. wyburzono ponad 3-metrowy betonowy jaz oraz przebudowano zniszczone przez powódź: most, brody i przepusty.

Aby ocenić skuteczność prac poprawiających stan koryta i zlewni potoku, objęto go monitoringiem przyrodniczym. Rezultaty okazały się bardzo obiecujące. Eksperci zaobserwowali znaczącą poprawę stanu ichtiofauny. W trakcie badań wykonanych przed inwestycjami prowadzącymi do renaturyzacji potoku złowiono jedynie 80 ryb (reprezentujących 6 gatunków), z czego 64 w dolnym, względnie niezdegradowanym odcinku. W 2014, czyli rok po wykonaniu prac, złowiono aż 1 164 sztuki. Pojawiły się również nowe gatunki: brzana, różanka i piekielnica.

Usunięcie przeszkód uniemożliwiających migrację ryb w górę potoku nie tylko doprowadziło do zwiększenia ich liczebności, ale także spowodowało przesunięcie granicy zasięgów gatunków w górę potoku. Ichtiolodzy spodziewają się dalszego przesuwania zasięgów - zwłaszcza dwóch dominujących gatunków: strzebli potokowej i śliża oraz rozwoju populacji pstrąga potokowego.

Ze względu na pozytywny wpływ projektów na środowisko Lasy Państwowe planują kontynuować ich realizację w kolejnych latach. Wartość aktualnie przygotowywanych przedsięwzięć szacuje się na blisko 400 mln zł.

Źródło informacji: CKPŚ (Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych)