Spełnienie powyższego jest, bowiem warunkiem koniecznym dla rozpoczęcia eksploatacji nowego, przebudowanego lub wyremontowanego obiektu zgodnie z postanowieniami art. 6 ust. 5 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz. 1229 z późn. zm.).
Niezajęcie stanowiska przez organ PSP w terminie 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia, traktuje się (zgodnie z art. 56 ust. 2 ustawy) jako niezgłoszenie sprzeciwu i uwag.
Obowiązek uzyskania pozwolenia na użytkowanie - kryterium decydującego o uprawnieniu PSP do zajmowania stanowiska, o którym mowa wyżej - nakładany jest przez właściwy organ administracji architektoniczno-budowlanej (czytaj: wójta, burmistrza, prezydenta miasta wykonujących funkcje organu w ramach czynności powierzonych przez starostę powiatu lub w wypadkach szczególnych zastrzeżonych do wyłącznej kompetencji starosty - starostę powiatu, art. 82a Prawa budowlanego) w decyzji o pozwoleniu na budowę.
Zgodnie z art. 36 Prawa budowlanego określającym szczegółowo treść, jaka winna być zawarta w pozwoleniu na budowę właściwy organ w razie potrzeby m.in. nakłada obowiązek uzyskania pozwolenia na użytkowanie obiektu, jeżeli jest to uzasadnione względami bezpieczeństwa ludzi lub mienia bądź ochrony środowiska (ust. 1 pkt 5). Zgodnie z art. 36 ust. 2 właściwy organ w decyzji o pozwoleniu na budowę obiektu budowlanego będącego zakładem pracy, nakłada obowiązek uzyskania pozwolenia na jego użytkowanie.
Analiza przytoczonych postanowień ustawy wskazuje jednoznacznie, że o ile daje ona pewną dowolność organowi administracji architektoniczno-budowlanej w zakresie wydawania pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego niebędącego zakładem pracy, to w przypadku obiektu stanowiącego zakład pracy (w rozumieniu ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy) nakazuje obligatoryjne zobowiązanie do uzyskania pozwolenia na użytkowanie.
W przypadkach szczególnych uzyskanie pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego jest wymagane, jeżeli:
1. właściwy organ (czytaj: wójt, burmistrz...) stwierdził, że zgłoszony przez inwestora obiekt budowlany został wykonany z naruszeniem warunków, określonych w pozwoleniu na budowę (art. 55 ust. 1 pkt 2),
2. właściwy organ (czytaj: Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego) wydał, na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 2 lub, decyzję nakazującą dokonanie określonych czynności, zmian lub przeróbek,
3. właściwy organ (czytaj: j. w pkt 1) wydał decyzję nakazującą dokonanie określonych czynności, zmian lub przeróbek w związku z dokonaniem zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części bez pozwolenia na zmianę sposobu jego użytkowania (art. 71 ust. 3),
4. obiekt został wybudowany bez wymaganego pozwolenia na budowę, przy czym od zakończenia budowy minęło 5 lat a jego istnienie nie narusza przepisów o zagospodarowaniu przestrzennym (art. 55 ust. 2 pkt 1 w związku z art. 49 ust. 1),
5. przystąpienie do użytkowania obiektu budowlanego ma nastąpić przed wykonaniem wszystkich robót budowlanych (art. 55 ust. 2 pkt 2).
Sprecyzowanie rodzaju obiektów, w stosunku, do których obligatoryjne jest zajmowanie stanowiska przez komendanta powiatowego Państwowej straży Pożarnej zostało dokonane w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie zakresu, trybu i zasad uzgadniania projektu budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej (Dz. U. Nr 121, poz. 1137).
Są to obiekty, których projekty budowlane podlegają uzgodnieniom pod względem ochrony przeciwpożarowej. W rozumieniu postanowień rozporządzenia obligatoryjnemu „odbiorowi” przez organ PSP podlegają również rozbudowy, modernizacje lub kapitalne remonty obiektów, których projekty budowlane wymagają uzgodnień, jeżeli na inwestora nałożony został obowiązek uzyskania pozwolenia na użytkowanie.
Obligatoryjne zajmowanie stanowiska przez komendanta powiatowego PSP przed wydaniem przez właściwy organ pozwolenia na użytkowanie dotyczy zatem:
1) budynków użyteczności publicznej oraz zamieszkania zbiorowego lub ich części:
a) w których mogą przebywać ludzie w grupach o liczebności powyżej 50 osób,
b) o wysokości ponad 12 m lub mających ponad 3 kondygnacje,
2) budynków mieszkalnych w zabudowie wielorodzinnej, mających ponad 4 kondygnacje,
3) budynków lub ich części zaliczonych do kategorii zagrożenia ludzi ZL II,
4) garaży podziemnych mających powyżej 50 stanowisk oraz garaży i parkingów wielopoziomowych,
5) budynków produkcyjnych, magazynowych i usługowych, wolno stojących urządzeń technologicznych i zbiorników poza budynkami, jeżeli w wymienionych obiektach występują materiały palne oraz zachodzi co najmniej jeden z poniższych warunków:
a) powierzchnia użytkowa obiektu przekracza 1000 m2,
b) występuje zagrożenie wybuchem,
6) placów składowych i wiat, których powierzchnia przekracza 1000 m2, a obciążenie ogniowe przekracza 500 MJ/m2,
7) obiektów, w których występuje obowiązek wykonania instalacji sygnalizacyjno-alarmowej lub stałych urządzeń gaśniczych,
8) parkingów dla pojazdów przewożących ładunki niebezpieczne,
9) naturalnych i sztucznych zbiorników oraz ujęć wodnych służących celom przeciwpożarowego zaopatrzenia wodnego