Zakład posiada pozwolenie wodnoprawne na zrzut oczyszczonych ścieków przemysłowych (Wylot-1) oraz komunalnych (Wylot-2) do rzeki. Decyzja zobowiązuje prowadzącego Zakład do oceny wymagań jakościowych ścieków zgodnie z § 7 i 8 dla ścieków przemysłowych oraz § 5 dla ścieków komunalnych rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 8 lipca 2004 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. Nr 168, poz. 1763) - dalej r.w.w.ś. - oraz przechowywania wyników przez okres 5 lat.
Nie został narzucony obowiązek przesyłania wyników komukolwiek oraz prowadzenia pomiarów ilości ścieków. Pozwolenie obowiązuje do 31 grudnia 2016 r.
Zakład nie prowadzi pomiaru ilości ścieków (rozliczenie na podstawie poboru wody).
Czy Zakład powinien wykonywać analizy zgodnie z r.w.w.ś.? Czy po zmianie r.w.w.ś. Zakład jest zobowiązany do prowadzenia analiz zgodnie z r.w.w.ś. czy z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. Nr 137, poz. 984, z późn. zm.)?
Czy analizy muszą być przedstawiane zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie rodzajów wyników pomiarów prowadzonych w związku z eksploatacją instalacji lub urządzenia i innych danych oraz terminów i sposobów ich prezentacji (Dz. U. Nr 215, poz. 1366) - dalej r.r.w.p.i.? Czy zakład musi przesyłać wyniki analiz do Starostwa i WIOŚ?

Pozwolenia wodnoprawne wydawane na podstawie art. 122 ust. 1 pkt 1 obowiązującej ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019, z późn. zm.) - dalej pr. wod. - są dokumentami o randze decyzji administracyjnej, które dają podmiotowi prawo do szczególnego korzystania z wód, w określonym rozmiarze oraz czasie. Zgodnie z art. 128 pr. wod., w pozwoleniu ustala się m.in. cel korzystania z wód, a w przypadku wprowadzania ścieków na ogół ilość, stan i skład tych ścieków. W pozwoleniu może być także ustalony sposób i zakres prowadzenia pomiarów ścieków odprowadzanych do wód lub do ziemi. Przy czym, stosownie do art. 128 ust. 1 pkt 9 pr. wod., tego typu dane są niezbędne w pozwoleniu jedynie w przypadku, kiedy będą wykraczały poza wymagania wynikające z obwiązujących przepisów wydanych na podstawie art. 45 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 pr. wod. lub z przepisów odrębnych.

Konstrukcja opisywanego w pytaniu pozwolenia odsyłająca wprost do przepisów obowiązującego wówczas r.w.w.ś., wskazuje na to, że w analizowanym przypadku organ uznał, iż nie ma potrzeby określania w tym pozwoleniu sposobu prowadzenia pomiarów odprowadzanych ścieków. A zatem dla posiadacza takiego pozwolenia wiążące są wymagania wynikające z tego pozwolenia, a tym samym zapisy dotyczące pomiarów dla oceny spełnienia wymaganych standardów określone w obowiązującym w tym czasie r.w.w.ś. Nie ma tu znaczenia okoliczność, że r.w.w.ś. było w późniejszym czasie znowelizowane.
Ze względu na podniesioną w pytaniu kwestię, iż w pozwoleniu nie został nałożony obowiązek prowadzenia pomiarów ilości ścieków, należy jedynie zauważyć, iż stosownie do przepisów r.w.w.ś., spełnienie wymaganych warunków dla ścieków komunalnych wprowadzanych do środowiska ocenia się na podstawie pomiarów ilości i jakości ścieków (§ 4 ust. 3 r.w.w.ś.). Podobnie jest w przypadku ścieków przemysłowych, gdzie spełnienie warunków określonych w § 6 ust. 1-4 r.w.w.ś. potwierdza się oceną przeprowadzoną na podstawie pomiarów ilości i jakości ścieków (§ 6 ust. 5 r.w.w.ś.).

W rozważanej sprawie warto zwrócić uwagę na regulację wynikającą z art. 136 ust. 2 pr. wod., zgodnie z którą organy administracji publicznej, przynajmniej raz na 4 lata, z urzędu mogą dokonywać przeglądu wydawanych pozwoleń wodnoprawnych. Wyniki tych przeglądów mogą stanowić podstawę do wszczęcia postępowania o ograniczenie bądź cofnięcie pozwolenia. Jedną z przesłanek, wskazaną w art. 136 ust. 2 pkt 6 pr. wod., która może upoważnić do podjęcia takich działań, jest zmiana przepisów stanowiących podstawę do wydawania rozporządzeń wykonawczych, w tym ustalających wymagania dla ścieków wprowadzanych do wód lub do ziemi. W związku z tym organ, który wydał omawiane pozwolenie ma ewentualną możliwość jego zweryfikowania w przypadku zaistnienia istotnych zmian w omawianym zakresie.

Podsumowując, prowadzenie pomiarów ilości i jakości odprowadzanych ścieków, z punktu widzenia regulacji wynikających z pr. wod., generalnie ma na celu kontrolę spełniania wymogów wynikających z posiadanego pozwolenia wodnoprawnego. Bowiem jeżeli określone w tym pozwoleniu warunki nie będą dotrzymywane, wojewódzki inspektor ochrony środowiska może wymierzyć, w drodze decyzji, karę administracyjną, w trybie art. 298 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.) - dalej p.o.ś.
Natomiast inną funkcję pełni system prawny wynikający z art. 147 p.o.ś., regulowany szczegółowo przepisami rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody (Dz. U. Nr 206, poz. 1291) - dalej r.p.w.e.w. - oraz rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie rodzajów wyników pomiarów prowadzonych w związku z eksploatacją instalacji lub urządzenia i innych danych oraz terminów i sposobów ich prezentacji (Dz. U. Nr 215, poz. 1366) - dalej r.r.w.p.i. Zgodnie z omawianym systemem, prowadzący instalacje oraz użytkownicy urządzenia są obowiązani do okresowych bądź ciągłych pomiarów wielkości emisji lub ilości pobieranej wody. Tego rodzaju dane powinny być ewidencjonowane i przechowywane przez 5 lat od zakończenia roku kalendarzowego, którego dotyczą. Wyniki tych pomiarów powinny być przedkładane organowi ochrony środowiska oraz wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska. Stanowią one podstawę do zapewnienia przez te organy kontroli wielkości emisji lub innych warunków korzystania ze środowiska. W zakresie gospodarki wodno-ściekowej obowiązek prowadzenia przedmiotowych pomiarów wynika z § 8 ust. 1 r.p.w.e.w. Zgodnie z tym przepisem, pomiary ilości i jakości ścieków wprowadzanych do wód lub do ziemi powinny być prowadzone w sytuacji, kiedy odbywa się to w ramach szczególnego korzystania z wód, czyli wymagającego stosownych pozwoleń wodnoprawnych. Natomiast r.r.w.p.i. pozwala na usystematyzowanie i ujednolicenie formy przedkładania wyników opisywanych pomiarów. W przypadku wyników dot. pomiarów ilości i jakości ścieków wprowadzanych do wód lub do ziemi obowiązuje układ przekazywania pomiarów określony w zał. nr 2 do r.r.w.p.i.

Z powyższego wynika, że jeżeli zakład w sposób szczególny korzysta z wód, oprócz prowadzenia pomiarów ilości i jakości ścieków na potrzeby spełnienia oceny wymogów posiadanego pozwolenia wodnoprawnego, powinien mieć także na uwadze obowiązki wynikające z art. 147 p.o.ś.



Ewa Piętowska