W organie nadzoru budowlanego złożono wnioski o wydanie zaświadczeń stwierdzających, że obiekt nie nadaje się do użytkowania ze względu na zły stan techniczny. Ma to na celu obniżenie wymiaru podatku od nieruchomości. W jednym przypadku organ nie prowadził postępowania administracyjnego w stosunku do obiektu budowlanego, którego dotyczy wniosek; w drugim było prowadzone postępowanie w stosunku do obiektu obecnie nieużytkowanego, zakończone wydaniem decyzji z art. 66 pr. bud.
Czy powiatowy inspektor nadzoru budowlanego może wydać takie zaświadczenia?
W przypadku, kiedy nie prowadzono postępowania w stosunku do obiektu budowlanego, a złożony został wniosek o wydanie zaświadczenia stwierdzającego, że obiekt nie nadaje się do użytkowania z uwagi na zły stan techniczny, powiatowy inspektor nadzoru budowlanego nie może wydać takiego zaświadczenia. Wówczas postępowanie należy zakończyć postanowieniem odmawiającym wydania zaświadczenia o treści żądanej przez osobę ubiegającą się o nie. Natomiast wydanie zaświadczenia możliwe jest w sytuacji, gdy powiatowy inspektor nadzoru budowlanego prowadził postępowanie w stosunku do obiektu obecnie faktycznie nieużytkowanego i wydał decyzję, o której mowa w art. 66 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 z późn. zm.) – dalej pr. bud.
Stosownie do treści art. 217 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.) – dalej k.p.a. organ administracji publicznej obowiązany jest wydać zaświadczenie, jeżeli urzędowego potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego wymaga przepis prawa bądź jeśli osoba ubiega się o zaświadczenie ze względu na swój interes prawny. W pierwszym przypadku wydanie zaświadczenia jest możliwe, gdy wnioskujący opiera swoje żądanie na wyraźnym przepisie prawa. Wnoszący o wydanie zaświadczenia powinien więc wskazać na przepis prawa, w związku z którym domaga się zaświadczenia. W drugim przypadku, interes prawny w uzyskaniu zaświadczenia może wynikać z postrzeganej przez osobę ubiegającą się o zaświadczenie, korzyści, jaką osoba ta spodziewa się odnieść z wykorzystania zaświadczenia w innym postępowaniu [por. wyrok WSA w Białymstoku z dnia 13 stycznia 2011 r., II SA/Bk 75/10]. Istotne jest, że organ administracji publicznej wydaje zaświadczenie, jeśli fakt lub stan prawny, który ma zostać potwierdzony wynika z danych znajdujących się w jego posiadaniu – zob. art. 218 § 1 k.p.a. W związku z tym, skoro powiatowy inspektor nadzoru budowlanego przeprowadził postępowanie w trybie art. 66 pr. bud. i stwierdził zły stan techniczny obiektu budowlanego, uzasadnionym jest wydanie zaświadczenia stwierdzającego, że obiekt nie nadaje się do użytkowania. WSA w Warszawie w wyroku z dnia 22 lutego 2010 r., VII SA/Wa 2135/09, LEX nr 593084 podkreślił, że "w istocie zaświadczenie, stanowiące dokument urzędowy, zawierać może jedynie informacje o określonym stanie prawnym lub faktycznym, który został już ustalony odpowiednim aktem prawnym albo jest znany organowi ze względu na dane zawarte w prowadzonych przez niego ewidencjach, rejestrach lub innych urzędowych zbiorach. Jeżeli potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego nie można dokonać na podstawie danych znajdujących się w posiadaniu organu z uwagi na istotę jego działalności, organ ten może uchylić się od wydania zaświadczenia - nie może wydać zaświadczenia żądanej treści, bowiem nie może wydać czegoś, czego nie posiada". Zatem w przypadku, kiedy organ nadzoru budowlanego nie prowadził postępowania w stosunku do obiektu, którego dotyczył wniosek, nie może wydać zaświadczenia stwierdzającego, że obiekt ten nie nadaje się do użytkowania.
Agnieszka Jędrzejczak-Syrek
Czy powiatowy inspektor nadzoru budowlanego może wydać takie zaświadczenia?
W przypadku, kiedy nie prowadzono postępowania w stosunku do obiektu budowlanego, a złożony został wniosek o wydanie zaświadczenia stwierdzającego, że obiekt nie nadaje się do użytkowania z uwagi na zły stan techniczny, powiatowy inspektor nadzoru budowlanego nie może wydać takiego zaświadczenia. Wówczas postępowanie należy zakończyć postanowieniem odmawiającym wydania zaświadczenia o treści żądanej przez osobę ubiegającą się o nie. Natomiast wydanie zaświadczenia możliwe jest w sytuacji, gdy powiatowy inspektor nadzoru budowlanego prowadził postępowanie w stosunku do obiektu obecnie faktycznie nieużytkowanego i wydał decyzję, o której mowa w art. 66 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 z późn. zm.) – dalej pr. bud.
Stosownie do treści art. 217 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.) – dalej k.p.a. organ administracji publicznej obowiązany jest wydać zaświadczenie, jeżeli urzędowego potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego wymaga przepis prawa bądź jeśli osoba ubiega się o zaświadczenie ze względu na swój interes prawny. W pierwszym przypadku wydanie zaświadczenia jest możliwe, gdy wnioskujący opiera swoje żądanie na wyraźnym przepisie prawa. Wnoszący o wydanie zaświadczenia powinien więc wskazać na przepis prawa, w związku z którym domaga się zaświadczenia. W drugim przypadku, interes prawny w uzyskaniu zaświadczenia może wynikać z postrzeganej przez osobę ubiegającą się o zaświadczenie, korzyści, jaką osoba ta spodziewa się odnieść z wykorzystania zaświadczenia w innym postępowaniu [por. wyrok WSA w Białymstoku z dnia 13 stycznia 2011 r., II SA/Bk 75/10]. Istotne jest, że organ administracji publicznej wydaje zaświadczenie, jeśli fakt lub stan prawny, który ma zostać potwierdzony wynika z danych znajdujących się w jego posiadaniu – zob. art. 218 § 1 k.p.a. W związku z tym, skoro powiatowy inspektor nadzoru budowlanego przeprowadził postępowanie w trybie art. 66 pr. bud. i stwierdził zły stan techniczny obiektu budowlanego, uzasadnionym jest wydanie zaświadczenia stwierdzającego, że obiekt nie nadaje się do użytkowania. WSA w Warszawie w wyroku z dnia 22 lutego 2010 r., VII SA/Wa 2135/09, LEX nr 593084 podkreślił, że "w istocie zaświadczenie, stanowiące dokument urzędowy, zawierać może jedynie informacje o określonym stanie prawnym lub faktycznym, który został już ustalony odpowiednim aktem prawnym albo jest znany organowi ze względu na dane zawarte w prowadzonych przez niego ewidencjach, rejestrach lub innych urzędowych zbiorach. Jeżeli potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego nie można dokonać na podstawie danych znajdujących się w posiadaniu organu z uwagi na istotę jego działalności, organ ten może uchylić się od wydania zaświadczenia - nie może wydać zaświadczenia żądanej treści, bowiem nie może wydać czegoś, czego nie posiada". Zatem w przypadku, kiedy organ nadzoru budowlanego nie prowadził postępowania w stosunku do obiektu, którego dotyczył wniosek, nie może wydać zaświadczenia stwierdzającego, że obiekt ten nie nadaje się do użytkowania.
Agnieszka Jędrzejczak-Syrek