Będzie nowa umowa kredytowa

Rada Ministrów przyjęła we wtorek projekt ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym. Ustawa wprowadzi do polskiego systemu prawnego szczególną umowę kredytu zabezpieczonego hipoteką ustanowioną na nieruchomości.

Odwrócona hipoteka będzie szczególną umową kredytu, pozwalającą bankom udostępniać środki finansowe, których spłata nastąpi dopiero po śmierci kredytobiorcy w zamian za ustanowione przez niego zabezpieczenie na nieruchomości, do której posiada on określone prawo (własności, współwłasności, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo użytkowania wieczystego gruntu).

Wprowadzenie nowej instytucji ma przede wszystkim poprawić sytuację ludzi starszych, którzy chcieliby zwiększyć wysokość otrzymywanych świadczeń. Z kredytu będzie mógł jednak skorzystać każdy, projekt nie zawiera limitu wieku kredytobiorcy.

Umowy odwróconego kredytu hipotecznego będą mogły zawierać banki, oddziały banków zagranicznych oraz instytucje kredytowe prowadzące działalność transgraniczną. Uprawnienia do zawierania umów będą miały zatem wyłącznie instytucje podlegające nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego lub organom nadzorczym w macierzystych państwach członkowskich UE, co zapewni wysoki poziom ochrony beneficjentom projektowanej usługi finansowej.

Jako że ludzie starsi są grupą konsumentów, która często pada ofiarą oszustów, ustawa nałoży na banki oferujące nową usługę liczne obowiązki informacyjne. Bank przed podpisaniem umowy dokona oceny stanu i historii zobowiązań kredytobiorcy, oceni także stan prawny nieruchomości.

Umowa odwróconego kredytu hipotecznego musi być zawarta na piśmie. Powinny w niej znajdować się informacje dotyczące np.: rodzaju kredytu, jego całkowitej wysokości, wartości nieruchomości, wskazanie strony, która będzie płacić za wycenę nieruchomości, oprocentowania kredytu, terminów oraz wysokości ustalonych kwot do wypłaty (jednorazowo czy w ratach).

Podstawą do ustalenia kwoty odwróconego kredytu hipotecznego będzie rynkowa wartość nieruchomości. Przed zawarciem umowy rzeczoznawca majątkowy oceni nieruchomość. Bank, zawierając umowę odwróconego kredytu hipotecznego, zobowiąże się do wypłaty ustalonej w umowie kwoty, która będzie dokonywana przez okres określony lub jednorazowo.

Określono szczegółowe warunki odstąpienia od umowy zarówno przez kredytobiorcę, jak i instytucję kredytującą. Kredytobiorca będzie mógł odstąpić od umowy z bankiem – w ciągu 30 dni od dnia zawarcia umowy. Kredytobiorcy będą mogli spłacić odwrócony kredyt hipoteczny w całości lub w części (chodzi o spłatę wypłaconych kwot kredytu wraz z oprocentowaniem, prowizjami i innymi opłatami), a bank nie będzie mógł zastrzec prowizji z tytułu przedterminowej spłaty.

Ustawa określi konsekwencje, jakie będzie ponosił kredytobiorca w przypadku niewywiązania się z obowiązków dotyczących utrzymania nieruchomości. Wówczas bank może wyznaczyć termin (nie krótszy niż 60 dni) na usunięcie niedociągnięć.

Spadkobierca kredytobiorcy będzie mógł odzyskać nieruchomość, stanowiącą zabezpieczenie kredytu. Roszczenie o zwrot odwróconego kredytu – wraz z odsetkami i innymi kosztami – będzie wymagalne po 12 miesiącach od dnia śmierci kredytobiorcy. Dzięki temu spadkobiercy będą mogli nie tylko dopełnić formalności spadkowych, ale także mieć możliwość spłacić kredyt i zachować prawo do lokalu. Kredyt można będzie spłacić wcześniej i nie ponosić kosztów naliczanych odsetek.