Szczegółowe warunki, którym powinni odpowiadać kandydaci na adiunktów, starszych asystentów, asystentów i asystentów stażystów, warunki ich powoływania, zwalniania i awansowania oraz zakres obowiązków asystentów w szkołach wyższych.

ZARZĄDZENIE
MINISTRÓW NAUKI, SZKOLNICTWA WYŻSZEGO I TECHNIKI, ZDROWIA I OPIEKI SPOŁECZNEJ, ŻEGLUGI, KULTURY I SZTUKI ORAZ PRZEWODNICZĄCEGO GŁÓWNEGO KOMITETU KULTURY FIZYCZNEJ I TURYSTYKI
z dnia 14 marca 1973 r.
w sprawie szczegółowych warunków, którym powinni odpowiadać kandydaci na adiunktów, starszych asystentów, asystentów i asystentów stażystów, warunków ich powoływania, zwalniania i awansowania oraz zakresu obowiązków asystentów stażystów w szkołach wyższych.

Na podstawie art. 5 ust. 1 i 7 oraz art. 81 ust. 3 ustawy z dnia 5 listopada 1958 r. o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 1969 r. Nr 4, poz. 31 i z 1972 r. Nr 16, poz. 114) w związku z art. 1 ustawy z dnia 29 marca 1962 r. o wyższych szkołach artystycznych (Dz. U. z 1969 r. Nr 6, poz. 48) zarządza się, co następuje:
§  1.
1.
Na stanowisko adiunkta, starszego asystenta, asystenta i asystenta stażysty może być powołana osoba, która:
1)
odznacza się zaangażowaną postawą ideową oraz reprezentuje wartości moralne niezbędne do wykonywania funkcji nauczyciela i wychowawcy w duchu socjalistycznej moralności i socjalistycznych zasad współżycia społecznego,
2)
wyróżnia się pogłębioną wiedzą w reprezentowanej przez siebie dziedzinie, posiada predyspozycje do pracy dydaktyczno-wychowawczej i naukowo-badawczej,
3)
posiada stopień naukowy doktora w razie kandydowania na stanowisko adiunkta,
4)
posiada dyplom ukończenia szkoły wyższej z tytułem magistra, magistra inżyniera, lekarza lub dyplom równorzędny w razie kandydowania na stanowisko starszego asystenta, asystenta lub asystenta stażysty oraz
5)
odpowiada szczegółowym warunkom określonym dla poszczególnych stanowisk w § 2-5.
2.
Dla osób posiadających dyplom, o którym mowa w § 1 ust. 1 pkt 4, posiadanie stopnia naukowego doktora nie stanowi warunku powołania na stanowisko adiunkta w zespołach nawigacyjnych wyższych szkół morskich.
3.
Posiadanie stopnia naukowego nie stanowi warunku powołania na stanowisko adiunkta w zakresie dyscyplin artystycznych.
4.
W wypadkach uzasadnionych potrzebami kadrowymi szkoły właściwy minister (kierownik urzędu centralnego) może zezwolić na powołanie na stanowisko adiunkta osoby nie posiadającej stopnia naukowego doktora.
5.
W wyjątkowych wypadkach podyktowanych szczególnymi potrzebami kadrowymi w związku z uruchamianiem lub prowadzeniem studiów w dyscyplinach nowych, rozwijających się lub w dyscyplinach, w których brak jest specjalistów, w szczególności w szkołach wyższych prowadzących wyłącznie studia zawodowe - na stanowisko starszego asystenta, asystenta i asystenta stażysty może być powołana również osoba, która spełnia warunki określone w ust. 1 pkt 1, 2 i 5 i ukończyła wyższe studia zawodowe. W jednostkach organizacyjnych szkół wyższych w zakresie filologii obcych mogą być powoływani na te stanowiska absolwenci Wyższego Studium Języków Obcych.
§  2. 1
1.
Na stanowisko asystenta stażysty może być powołana osoba, która w czasie studiów w szkole wyższej:
1)
wyróżniała się wynikami w nauce,
2)
przejawiała szczególne zainteresowanie i uzdolnienia do pracy pedagogicznej i naukowej (między innymi w pracach studenckich kół naukowych).
2.
Pełnienie obowiązków asystenta stażysty może być powierzone w drodze umowy zlecenia studentowi ostatniego roku studiów dziennych, a w wyjątkowych wypadkach roku poprzedzającego ostatni rok tych studiów, jeżeli student ten odpowiada warunkom określonym w ust. 1 oraz § 1 ust. 1 pkt 1 i 2. Przepisy § 7 ust. 1 i 2, ust. 3 pkt 3, § 9 ust. 1, § 10 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz § 11 ust. 1 stosuje się odpowiednio.
3.
Pobierane przez studenta, o którym mowa w ust. 2, wynagrodzenie nie wpływa na zmianę warunków uprawniających do pomocy materialnej przewidzianej dla studentów szkół wyższych.
4.
Student, któremu powierzono obowiązki asystenta stażysty, może w razie uzyskania pozytywnej oceny pracy zostać powołany na stanowisko asystenta bezpośrednio po ukończeniu studiów.
§  3.
1.
Na stanowisko asystenta może być powołana osoba, która odbyła staż pracy na stanowisku asystenta stażysty, zakończony pozytywną opinią bezpośredniego przełożonego.
2.
W wypadkach uzasadnionych potrzebami kadrowymi szkoły wyższej - na stanowisko asystenta może być powołana osoba, która nie ukończyła stażu pracy, o którym mowa w ust. 1, ale wykazuje się co najmniej roczną praktyką zawodową, przydatną do wykonywania funkcji asystenta w szkole wyższej.
§  4.
1.
Na stanowisko starszego asystenta może być powołana osoba, która:
1)
odbyła co najmniej jednoroczny staż pracy na stanowisku asystenta w szkole wyższej,
2)
osiągnęła dobre wyniki w czasie pracy na stanowisku asystenta, w szczególności w prowadzeniu zajęć dydaktycznych ze studentami, podwyższaniu swoich kwalifikacji naukowych, rozwijaniu ruchu naukowego wśród młodzieży oraz w pracach organizacyjnych.
2.
Na stanowisko starszego asystenta może być powołana również osoba, która nie spełnia warunku wymienionego w ust. 1 pkt 1, lecz której co najmniej 2-letnia praca poza szkołą wyższą, szczególnie w szkołach średnich, jednostkach naukowo-badawczych, społecznych i kulturalnych i w innych zakładach pracy, jest przydatna do wykonywania funkcji starszego asystenta.
§  5.
1.
Na stanowisko adiunkta może być powołana osoba, która osiągnęła dobre wyniki w pracy na stanowisku starszego asystenta, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 2, albo której co najmniej 4-letnia praca poza szkolnictwem wyższym została uznana za szczególnie przydatną do wykonywania funkcji adiunkta.
2.
Lekarze - kandydaci na adiunktów w jednostkach klinicznych akademii medycznych powinni również posiadać tytuł specjalisty w specjalnościach zgodnych z kierunkami działalności leczniczo-usługowej danej jednostki klinicznej.
3.
Warunkiem powołania na stanowisko adiunkta w zakresie dyscyplin artystycznych jest posiadanie kwalifikacji artystycznych i pedagogicznych stwierdzonych w drodze przewodu kwalifikacyjnego przeprowadzanego na zasadach, które określi Minister Kultury i Sztuki.
4.
W wypadkach uzasadnionych kierunkiem lub profilem studiów właściwy minister (kierownik urzędu centralnego) może ustalić dodatkowe warunki, które spełniać powinni kandydaci na stanowisko adiunkta.
§  6.
1.
Na stanowisko adiunkta, starszego asystenta, asystenta i asystenta stażysty powołuje rektor na wniosek dziekana wydziału lub kierownika równorzędnej jednostki organizacyjnej szkoły, zaopiniowany przez radę wydziału (radę naukową).
2.
Rektor może ogłosić o wolnym stanowisku adiunkta, starszego asystenta, asystenta lub asystenta stażysty, a także może w razie uzasadnionej potrzeby zwrócić się do innych szkół wyższych, jednostek naukowo-badawczych lub innych zakładów pracy o podanie do wiadomości o wakującym stanowisku, z określeniem terminu nadesłania zgłoszeń.
§  7.
1.
Rada wydziału dokonuje, przy współudziale dyrektora instytutu lub kierownika równorzędnej jednostki organizacyjnej, oceny pracy dydaktyczno-wychowawczej i naukowej starszych asystentów, asystentów i asystentów stażystów.
2.
Dziekan może upoważnić radę naukową instytutu do przeprowadzenia ocen, o których mowa w ust. 1.
3.
Okresowa ocena pracy dydaktyczno-wychowawczej i naukowej:
1)
starszych asystentów - jest dokonywana w okresie ustalonym przez rektora szkoły wyższej,
2)
asystentów - jest dokonywana corocznie,
3) 2
asystentów stażystów - jest dokonywana po zakończeniu stażu lub wygaśnięciu umowy zlecenia.
4.
Przy awansowaniu pracowników, przenoszeniu do innej jednostki organizacyjnej szkoły wyższej lub zwalnianiu z pracy powinna być brana pod uwagę ocena pracownika, o której mowa w ust. 1.
§  8.
Adiunkta wykazującego się przygotowaniem pedagogicznym oraz zaangażowaniem w pracy i osiągającego w niej wyróżniające wyniki można - po odbyciu co najmniej trzech lat pracy na tym stanowisku - mianować na stałe za zgodą właściwego ministra.
§  9.
1.
Praca nauczyciela akademickiego na stanowisku asystenta stażysty jest okresem, w którym asystent stażysta przygotowuje się do pracy w szkole wyższej.
2.
Stosunek pracy na stanowisku asystenta stażysty nie może trwać dłużej niż 1 rok i krócej niż 6 miesięcy.
3.
Okresu pracy na stanowisku wymienionym w ust. 1 nie wlicza się do określonego w art. 81 ust. 4 ustawy z dnia 5 listopada 1958 r. o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 1969 r. Nr 4, poz. 31 i z 1972 r. Nr 16, poz. 114) łącznego okresu zatrudnienia na stanowisku asystenta i starszego asystenta, który nie może przekroczyć 8 lat.
§  10.
1.
Asystenci stażyści wykonują zadania określone w ustawie z dnia 27 kwietnia 1972 r. - Karta praw i obowiązków nauczyciela (Dz. U. Nr 16, poz. 114), a w szczególności obowiązani są w ramach przysposobienia do pracy dydaktyczno-wychowawczej i naukowo-badawczej w szkole wyższej:
1)
systematycznie pogłębiać i rozszerzać swoje kwalifikacje naukowe i pedagogiczne przez intensywną pracę własną,
2) 3
prowadzić zajęcia dydaktyczne w wymiarze 2 godzin tygodniowo pod kierunkiem i kontrolą doświadczonego nauczyciela akademickiego,
3)
uczestniczyć w pracach naukowo-badawczych, brać udział w zajęciach organizowanych, obejmujących wykłady albo seminaria lub ćwiczenia z zakresu podstaw nauk psychologicznych i pedagogicznych, podstaw metodyki pracy naukowej, dydaktyki szkoły wyższej, języka obcego itp.
2. 4
(skreślony).
§  11.
1.
Dyrektor instytutu lub kierownik równorzędnej jednostki organizacyjnej wyznacza spośród profesorów lub docentów opiekuna naukowego asystenta stażysty.
2.
Asystent stażysta w okresie pierwszego miesiąca po mianowaniu go na stanowisko asystenta stażysty powinien opracować pod kierownictwem przydzielonego mu opiekuna naukowego plan pracy własnej i otrzymać plan zajęć dydaktycznych, w których obowiązany jest brać udział.
§  12.
Przez użyte w zarządzeniu określenia:
1)
praca naukowo-badawcza, praca naukowa - należy również rozumieć pracę artystyczną,
2)
kwalifikacje naukowe - należy również rozumieć kwalifikacje artystyczne.
§  13.
Tracą moc:
1)
zarządzenie nr 120 Ministra Kultury i Sztuki z dnia 23 września 1963 r. w sprawie szczegółowych warunków, którym powinni odpowiadać kandydaci na pomocniczych pracowników nauki w wyższych szkołach artystycznych oraz warunków i trybu ich powoływania, zwalniania i awansowania (Dz. Urz. Ministerstwa Kultury i Sztuki Nr 8, poz. 78),
2)
zarządzenie Ministrów Szkolnictwa Wyższego, Oświaty, Zdrowia i Opieki Społecznej oraz Przewodniczącego Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Turystyki z dnia 16 października 1964 r. w sprawie zasad i warunków tworzenia w szkołach wyższych asystenckich studiów przygotowawczych (Monitor Polski Nr 77, poz. 358),
3)
zarządzenie Ministrów Oświaty i Szkolnictwa Wyższego, Zdrowia i Opieki Społecznej, Żeglugi oraz Przewodniczącego Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Turystyki z dnia 15 sierpnia 1970 r. w sprawie warunków powoływania, awansowania i zwalniania adiunktów, starszych asystentów i asystentów w szkołach wyższych (Monitor Polski Nr 29, poz. 246).
§  14.
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
1 § 2 zmieniony przez § 1 pkt 1 zarządzenia Ministrów Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki, Zdrowia i Opieki Społecznej, Handlu Zagranicznego i Gospodarki Morskiej, Kultury i Sztuki oraz Przewodniczącego Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Turystyki z dnia 31 stycznia 1976 r. (M.P.77.3.23) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 10 lutego 1977 r.
2 § 7 ust. 3 pkt 3 zmieniony przez § 1 pkt 2 zarządzenia Ministrów Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki, Zdrowia i Opieki Społecznej, Handlu Zagranicznego i Gospodarki Morskiej, Kultury i Sztuki oraz Przewodniczącego Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Turystyki z dnia 31 stycznia 1976 r. (M.P.77.3.23) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 10 lutego 1977 r.
3 § 10 ust. 1 pkt 2 zmieniony przez § 1 pkt 3 lit. a) zarządzenia Ministrów Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki, Zdrowia i Opieki Społecznej, Handlu Zagranicznego i Gospodarki Morskiej, Kultury i Sztuki oraz Przewodniczącego Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Turystyki z dnia 31 stycznia 1976 r. (M.P.77.3.23) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 10 lutego 1977 r.
4 § 10 ust. 2 skreślony przez § 1 pkt 3 lit. b) zarządzenia Ministrów Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki, Zdrowia i Opieki Społecznej, Handlu Zagranicznego i Gospodarki Morskiej, Kultury i Sztuki oraz Przewodniczącego Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Turystyki z dnia 31 stycznia 1976 r. (M.P.77.3.23) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 10 lutego 1977 r.

Zmiany w prawie

Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Przekształcanie umów B2B dołoży pracy sądom

Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.

Grażyna J. Leśniak 25.11.2025
MZ znosi limit tzw. nadwykonań świadczeń udzielanych osobom do 18. roku życia - projekt przyjęty przez rząd

Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Środowisko psychologów i psychoterapeutów bez prawa do opiniowania projektu ustawy?

Przedstawiciele środowiska psychologów i psychoterapeutów wskazują na ograniczanie możliwości przedstawiania przez nich opinii do rządowego projektu ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie zawodowym psychologów, nad którym pracuje sejmowa podkomisja nadzwyczajna. Może to wywoływać poczucie deficytu demokracji, zwłaszcza gdy procedowane regulacje dotyczą konkretnych zawodów i grup społecznych, a tym samym także praw i obowiązków osób do nich należących.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1973.13.79

Rodzaj: Zarządzenie
Tytuł: Szczegółowe warunki, którym powinni odpowiadać kandydaci na adiunktów, starszych asystentów, asystentów i asystentów stażystów, warunki ich powoływania, zwalniania i awansowania oraz zakres obowiązków asystentów w szkołach wyższych.
Data aktu: 14/03/1973
Data ogłoszenia: 24/03/1973
Data wejścia w życie: 24/03/1973