Kwalifikacje i szkolenie maszynistów ciężkich maszyn budowlanych i drogowych.

ZARZĄDZENIE
MINISTRA BUDOWNICTWA PRZEMYSŁOWEGO
z dnia 17 grudnia 1955 r.
w sprawie kwalifikacji i szkolenia maszynistów ciężkich maszyn budowlanych i drogowych.

W wykonaniu przepisów §§ 3, 6, 8 i 9 uchwały nr 199 Prezydium Rządu z dnia 5 marca 1955 r. w sprawie szkolenia maszynistów ciężkich maszyn budowlanych i drogowych (Monitor Polski Nr 31, poz. 299) zarządza się, co następuje:
§  1.
1.
Wprowadza się następującą klasyfikację maszynistów ciężkich maszyn budowlanych i drogowych (zwanych dalej "maszynistami"):
1)
maszynista I klasy,
2)
maszynista II klasy,
3)
maszynista III klasy.
2.
Do klasy I zalicza się maszynistów posiadających prawo obsługi wszystkich podstawowych maszyn określonej grupy.
3.
Do klasy II zalicza się maszynistów posiadających prawo obsługi niektórych podstawowych maszyn określonej grupy.
4.
Do klasy III zalicza się maszynistów posiadających prawo obsługi jednej z maszyn określonej grupy z różnym osprzętem.
§  2.
1.
Do klasy I mogą być zaliczani maszyniści II klasy po trzyletniej pracy bez spowodowania awarii i po wykazaniu przed Komisją Kwalifikacyjno-Egzaminacyjną kwalifikacji zawodowych w zakresie dokładnej znajomości konstrukcji wszystkich podstawowych maszyn określonej grupy oraz opanowania umiejętności ich obsługi.
2.
Do klasy II mogą być zaliczeni maszyniści III klasy po dwuletniej pracy bez spowodowania awarii oraz po wykazaniu przed Komisją Kwalifikacyjno-Egzaminacyjną kwalifikacji zawodowych w zakresie dokładnej znajomości konstrukcji co najmniej trzech podstawowych maszyn danej grupy oraz opanowania umiejętności ich obsługi.
3.
Do klasy III maszynistów mogą być zaliczeni:
1)
absolwenci kursu dla maszynistów III klasy w międzyresortowym ośrodku szkoleniowym po odbyciu trzymiesięcznej praktyki w przedsiębiorstwie na odpowiedniej maszynie pod opieką wykwalifikowanego maszynisty oraz złożeniu egzaminu przed Komisją Kwalifikacyjno-Egzaminacyjną,
2)
pomocnicy maszynistów po trzyletniej pracy przy obsłudze ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych, w tym co najmniej po trzymiesięcznej pracy pod opieką wykwalifikowanego maszynisty na maszynie danej grupy, na którą pragną otrzymać uprawnienie, oraz po złożeniu egzaminu przed Komisją Kwalifikacyjno-Egzaminacyjną.
§  3.
Szczegółowy wykaz podstawowych maszyn budowlanych i drogowych z podziałem na grupy ustala załącznik nr 1 do zarządzenia.
§  4.
Skład załogi obsługującej poszczególne ciężkie maszyny budowlane lub drogowe ustala załącznik nr 2 do zarządzenia.
§  5.
1.
Szkolenie maszynistów odbywać się będzie w międzyresortowym Ośrodku Centralnego Szkolenia Maszynistów (OCSM).
2.
Przedsiębiorstwa zatrudniające maszynistów zorganizują szkolenie wewnątrzzakładowe pomocników maszynistów ciężkich maszyn budowlanych i drogowych w zakresie potrzeb przedsiębiorstwa.
§  6.
Wykaz obowiązującego wyposażenia OCSM w ciężkie maszyny budowlane i drogowe oraz wyposażenia warsztatowego ustala załącznik nr 3 do zarządzenia.
§  7.
Kursy dla maszynistów, do których przeprowadzenia potrzebne są maszyny nie wymienione w załączniku do uchwały nr 199 Prezydium Rządu z dnia 5 marca 1955 r. lub następujące maszyny:
1)
ładowarki jednonaczyniowe,
2)
maszyny do budowy dróg betonowych,
3)
maszyny do suszenia i otaczania kruszywa,
4)
układarki do mas bitumicznych,
5)
równiarki samobieżne,

mogą być organizowane pod warunkiem zapewnienia przez wnioskodawcę swobodnego korzystania z tych maszyn przez OCSM w czasie trwania kursu. Dostarczenie maszyn na czas szkolenia do OCSM powinno nastąpić co najmniej na 2 tygodnie przed rozpoczęciem kursu.

§  8.
Przy Centralnym Zarządzie Szkolenia Zawodowego Budownictwa (CZSZB) powołuje się Komisję Kwalifikacyjno-Egzaminacyjną, której zadaniem jest dokonywanie weryfikacji wydanych dotychczas świadectw maszynistów ciężkich maszyn budowlanych i drogowych, egzaminowanie i kwalifikowanie maszynistów do właściwych klas zgodnie z zasadami ustalonymi w niniejszym zarządzeniu i instrukcji, stanowiącej załącznik nr 4 do zarządzenia, wydawanie książek maszynisty, uprawniających do obsługi ciężkich maszyn budowlanych i drogowych, oraz decydowanie o pozbawieniu maszynistów uprawnień do obsługi ciężkich maszyn budowlanych i drogowych.
§  9.
1.
W skład Komisji Kwalifikacyjno-Egzaminacyjnej wchodzi po dwóch lub trzech członków i dwóch zastępców wyznaczonych przez Ministrów: Budownictwa Przemysłowego, Budownictwa Miast i Osiedli, Transportu Drogowego i Lotniczego, Górnictwa Węglowego, Kolei oraz Przemysłu Materiałów Budowlanych. Wyznaczenie członków Komisji powinno nastąpić w terminie dwóch tygodni od daty wejścia w życie zarządzenia.
2.
Przewodniczącego Komisji powołuje Minister Budownictwa Przemysłowego.
3.
Dla przeprowadzenia egzaminów lub weryfikacji przewodniczący Komisji powołuje spośród członków Komisji zespoły kwalifikacyjno-egzaminacyjne.
4.
Przewodniczący Komisji może powołać na członka zespołu kwalifikacyjno-egzaminacyjnego z głosem doradczym osobę nie wchodzącą w skład Komisji, jednakże nie więcej niż jedną do każdego zespołu.
§  10.
Centralny Zarząd Szkolenia Zawodowego Budownictwa prowadzi centralny rejestr maszynistów uprawnionych do obsługi ciężkich maszyn budowlanych i drogowych.
§  11.
1.
Zakłady pracy zatrudniające maszynistów, którzy posiadają uprawnienia klasy III, II lub I do prowadzenia ciężkich maszyn budowlanych i drogowych, powinny przedłożyć Komisji Kwalifikacyjno-Egzaminacyjnej za pośrednictwem CZSZB zaopiniowane wnioski wraz z wymaganymi dokumentami (załącznik nr 3 do instrukcji) w celu dokonania ich weryfikacji według zasad ustalonych zarządzeniem.
2.
Maszyniści nie zatrudnieni mogą składać do Komisji Kwalifikacyjno-Egzaminacyjnej za pośrednictwem CZSZB wnioski wraz z wymaganymi dokumentami, zaopiniowane przez zakład pracy, w którym ostatnio byli zatrudnieni.
§  12.
Zakłady pracy zatrudniające maszynistów ciężkich maszyn budowlanych i drogowych powinny zgłaszać kandydatów do egzaminu, kierując wnioski (załącznik nr 1 do instrukcji) do Komisji Kwalifikacyjno-Egzaminacyjnej za pośrednictwem CZSZB.
§  13.
1.
W celu właściwego przeprowadzenia egzaminu praktycznego resort, dla którego Komisja przeprowadza egzamin, powinien zapewnić odpowiednie maszyny na czas egzaminu.
2.
W przypadku sesji wyjazdowej obowiązek udostępnienia maszyn spoczywa na przedsiębiorstwie, dla którego sesja jest zorganizowana.
§  14.
Koszty delegacji kandydatów kierowanych na egzaminy pokrywa zakład pracy delegujący tych kandydatów.
§  15.
1.
Maszynista traci uprawnienie do obsługi ciężkich maszyn budowlanych i drogowych w następujących przypadkach:
1)
w razie przerwy w pracy trwającej dłużej niż 2 lata; przerwa dłuższa jest dopuszczalna jedynie z powodu służby wojskowej, trwającej dłużej niż przewidziany okres przerwy;
2)
na podstawie uchwały Komisji podjętej na skutek:
a)
spowodowania zawinionej awarii maszyny,
b)
otrzymania 3-krotnego upomnienia w okresie 2 lat, wpisanego przez zakład pracy do książki maszynisty,
c)
stwierdzenia przez organy kontrolne niszczenia maszyn wskutek niewłaściwej ich obsługi oraz marnotrawstwa paliwa i smarów.
2.
Wnioski do Komisji Kwalifikacyjno-Egzaminacyjnej o pozbawienie maszynistów uprawnień składają:
1)
w przypadku przewidzianym w ust. 1 pkt 2 lit. a) - zakład pracy, dołączając równocześnie protokół awarii oraz książkę maszynisty; wniosek powinien być zatwierdzony przez właściwe ministerstwo;
2)
w przypadku przewidzianym w ust. 1 pkt 2 lit. b) - zakład pracy, załączając odpisy upomnień;
3)
w przypadku przewidzianym w ust. 1 pkt 2 lit. c) - organy kontrolne, załączając protokół.
3.
Maszynista, który utracił prawo obsługi wskutek przerwy w pracy, może je nabyć przez złożenie przed Komisją egzaminu sprawdzającego.
4.
Maszynista pozbawiony uprawnienia może starać się o ponowne dopuszczenie go do egzaminu po rocznej nienagannej pracy w charakterze pomocnika maszynisty.
§  16.
Zatwierdza się wzory książek maszynistów uprawniających do obsługi ciężkich maszyn budowlanych i drogowych:

klasy I - w kolorze czerwonym,

klasy II - w kolorze granatowym,

klasy III - w kolorze zielonym,

stanowiące załączniki nr 5-7 do zarządzenia.

§  17.
Służba głównych mechaników lub równorzędnych komórek organizacyjnych wszystkich szczebli zainteresowanych resortów obowiązana jest kontrolować posiadanie uprawnień przez maszynistów.
§  18.
Zarządzenie nie dotyczy maszynistów zatrudnionych przy sprzęcie użytkowanym na kolejach użytku publicznego i niepublicznego mających bezpośrednie połączenie z siecią kolei użytku publicznego.
§  19.
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 17 grudnia 1955 r.
ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK  Nr 1.

WYKAZ PODSTAWOWYCH MASZYN BUDOWLANYCH I DROGOWYCH Z PODZIAŁEM NA GRUPY

..................................................

Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX

Niniejsza treść dostępna jest wyłącznie w wersji pierwotnej treści w formacie PDF.

..................................................

ZAŁĄCZNIK  Nr 2.

SKŁAD ZAŁOGI OBSŁUGUJĄCEJ CIĘŻKIE MASZYNY BUDOWLANE I DROGOWE NA 1 ZMIANĘ

..................................................

Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX

Niniejsza treść dostępna jest wyłącznie w wersji pierwotnej treści w formacie PDF.

..................................................

ZAŁĄCZNIK  Nr 3.

WYKAZ OBOWIĄZUJĄCEGO WYPOSAŻENIA OŚRODKA CENTRALNEGO SZKOLENIA MASZYNISTÓW W CIĘŻKIE MASZYNY BUDOWLANE I DROGOWE ORAZ WYPOSAŻENIA WARSZTATOWEGO

..................................................

Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX

Niniejsza treść dostępna jest wyłącznie w wersji pierwotnej treści w formacie PDF.

..................................................

ZAŁĄCZNIK  Nr 4

INSTRUKCJA W SPRAWIE ZASAD EGZAMINOWANIA I KWALIFIKOWANIA MASZYNISTÓW PRZEZ KOMISJĘ KWALIFIKACYJNO-EGZAMINACYJNĄ

..................................................

Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX

Niniejsza treść dostępna jest wyłącznie w wersji pierwotnej treści w formacie PDF.

..................................................

ZAŁĄCZNIK  Nr 5

KSIĄŻKA MASZYNISTY

..................................................

Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX

Niniejsza treść dostępna jest wyłącznie w wersji pierwotnej treści w formacie PDF.

..................................................

ZAŁĄCZNIK  Nr 6

KSIĄŻKA MASZYNISTY

..................................................

Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX

Niniejsza treść dostępna jest wyłącznie w wersji pierwotnej treści w formacie PDF.

..................................................

ZAŁĄCZNIK  Nr 7

KSIĄŻKA MASZYNISTY

..................................................

Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX

Niniejsza treść dostępna jest wyłącznie w wersji pierwotnej treści w formacie PDF.

..................................................

Zmiany w prawie

Wolna Wigilia po raz pierwszy i nowe obowiązki dla firm, które wejdą… w Wigilię

W tym roku po raz pierwszy wszyscy pracownicy będą cieszyli się Wigilią jako dniem wolnym od pracy. Także w handlu. I choć z dnia wolnego skorzystają także pracodawcy, to akurat w ich przypadku Wigilia będzie dniem, kiedy zaczną obowiązywać przepisy zobowiązujące ich do stosowania w ogłoszeniach o pracę i np. w regulaminach pracy nazw stanowisk neutralnych pod względem płci.

Grażyna J. Leśniak 23.12.2025
Centralna e-Rejestracja: Start systemu od 1 stycznia 2026 r.

Od 1 stycznia 2026 r. zacznie obowiązywać ustawa wprowadzająca Centralną e-Rejestrację. Zakłada ona, że od przyszłego roku podmioty lecznicze obowiązkowo dołączą do systemu m.in. w zakresie umawiania wizyt u kardiologa oraz badań profilaktycznych. Planowany start rejestracji na wszystkie świadczenia planowany jest na 2029 r. Kolejne świadczenia i możliwości w zakresie zapisywania się do lekarzy specjalistów będą wchodzić w życie stopniowo.

Inga Stawicka 22.12.2025
Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1956.12.148

Rodzaj: Zarządzenie
Tytuł: Kwalifikacje i szkolenie maszynistów ciężkich maszyn budowlanych i drogowych.
Data aktu: 17/12/1955
Data ogłoszenia: 15/02/1956
Data wejścia w życie: 15/02/1956, 17/12/1955