a także mając na uwadze, co następuje:(1) Rynek wewnętrzny gazu ziemnego, który od 1999 r. jest stopniowo wdrażany w całej Unii, ma na celu zapewnienie prawdziwej możliwości wyboru wszystkim odbiorcom końcowym w Unii, bez względu na to, czy są to obywatele czy przedsiębiorstwa, stworzenie nowych możliwości gospodarczych, uczciwych warunków konkurencji, zapewnienie konkurencyjnych cen, skutecznych zachęt do inwestycji oraz wyższego standardu usług, a także przyczynienie się do bezpieczeństwa dostaw i stabilności.
(2) Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/55/WE 4 i 2009/73/WE 5 przyczyniły się znacznie do utworzenia rynku wewnętrznego gazu ziemnego.
(3) Niniejsza dyrektywa ma na celu usunięcie przeszkód, które utrudniają zakończenie tworzenia rynku wewnętrznego gazu ziemnego, wynikających z tego, że zasady rynku unijnego nie znajdują zastosowania do linii przesyłowych gazu do i z państw trzecich. Zmiany wprowadzone niniejszą dyrektywą mają zapewnić, aby zasady mające zastosowanie do linii przesyłowych gazu łączących dwa państwa członkowskie lub większą ich liczbę miały również zastosowanie, w obrębie Unii, do linii przesyłowych gazu do i z państw trzecich. Zapewni to spójność ram prawnych w Unii, a jednocześnie pozwoli uniknąć zakłóceń konkurencji na wewnętrznym rynku energii w Unii i negatywnego wpływu na bezpieczeństwo dostaw. Zwiększy to również przejrzystość i zapewni pewność prawa dla uczestników rynku, w szczególności inwestorów w infrastrukturę gazową i użytkowników systemu, w odniesieniu do mającego zastosowanie systemu prawnego.
(4) Biorąc pod uwagę, że przed dniem wejścia w życie niniejszej dyrektywy brak było szczególnych przepisów unijnych mających zastosowanie do linii przesyłowych gazu do i z państw trzecich, państwa członkowskie powinny mieć możliwość przyznawania odstępstw od niektórych przepisów dyrektywy 2009/73/WE w odniesieniu do takich linii przesyłowych gazu, które zostały wybudowane przed dniem wejścia w życie niniejszej dyrektywy. Odpowiednia data stosowania modeli rozdziału innych niż rozdział własnościowy powinna zostać dostosowana w odniesieniu do linii przesyłowych gazu do i z państw trzecich.
(5) Gazociągi łączące projekt wydobycia ropy naftowej lub gazu w państwie trzecim z zakładem oczyszczania i obróbki lub z końcowym przeładunkowym terminalem przybrzeżnym w państwie członkowskim należy uznać za sieci gazociągów kopalnianych. Do celów niniejszej dyrektywy za sieci gazociągów kopalnianych nie należy uznawać gazociągów łączących projekt wydobycia ropy naftowej lub gazu w państwie członkowskim z zakładem oczyszczania i obróbki lub z końcowym przeładunkowym terminalem przybrzeżnym w państwie trzecim, ponieważ jest mało prawdopodobne, aby takie gazociągi miały znaczny wpływ na wewnętrzny rynek energii.
(6) Operatorzy systemów przesyłowych powinni mieć swobodę zawierania porozumień technicznych z operatorami systemów przesyłowych lub innymi podmiotami w państwach trzecich w kwestiach dotyczących eksploatacji i wzajemnych połączeń systemów przesyłowych, pod warunkiem że treść takich porozumień jest zgodna z prawem Unii.
(7) Porozumienia techniczne dotyczące eksploatacji linii przesyłowych zawarte pomiędzy operatorami systemów przesyłowych lub innymi podmiotami powinny pozostać w mocy, pod warunkiem że są one zgodne z prawem Unii i odpowiednimi decyzjami krajowego organu regulacyjnego.
(8) W przypadku istnienia takich porozumień technicznych niniejsza dyrektywa nie wymaga zawarcia umowy międzynarodowej między państwem członkowskim a państwem trzecim lub umowy między Unią a państwem trzecim dotyczącej eksploatacji danej linii przesyłowej gazu.
(9) Stosowanie dyrektywy 2009/73/WE do linii przesyłowych gazu do i z państw trzecich pozostaje ograniczone do terytorium państw członkowskich. W odniesieniu do morskich linii przesyłowych gazu dyrektywa 2009/73/WE powinna mieć zastosowanie na morzu terytorialnym tego państwa członkowskiego, w którym znajduje się pierwszy punkt połączenia międzysystemowego z siecią państw członkowskich.
(10) Istniejące umowy zawarte między państwem członkowskim a państwem trzecim w sprawie eksploatacji linii przesyłowych powinny móc pozostać w mocy, zgodnie z niniejszą dyrektywą.
(11) W odniesieniu do umów lub części umów z państwami trzecimi mogących mieć wpływ na wspólne zasady Unii należy ustanowić spójną i przejrzystą procedurę upoważnienia państwa członkowskiego - na jego wniosek - do zmiany, rozszerzenia, dostosowania, odnowienia lub zawarcia z państwem trzecim umowy w sprawie eksploatacji linii przesyłowej lub sieci gazociągów kopalnianych między tym państwem członkowskim a państwem trzecim. Procedura ta nie powinna opóźniać wdrożenia niniejszej dyrektywy, nie powinna naruszać podziału kompetencji pomiędzy Unią i państwami członkowskimi oraz powinna mieć zastosowanie do istniejących i nowych umów.
(12) W przypadku gdy jasne jest, że przedmiot umowy należy częściowo do kompetencji Unii, a częściowo do kompetencji państwa członkowskiego, zasadnicze znaczenie ma zapewnienie ścisłej współpracy pomiędzy tym państwem członkowskim a instytucjami Unii.
(13) Rozporządzenie Komisji (UE) 2015/703 6 , rozporządzenie Komisji (UE) 2017/459 7 , decyzja Komisji 2012/490/UE 8 , a także rozdziały III, V, VI i IX oraz art. 28 rozporządzenia Komisji (UE) 2017/460 9 mają zastosowanie do punktów wejścia z i punktów wyjścia do państw trzecich, z zastrzeżeniem odpowiednich decyzji odpowiedniego krajowego organu regulacyjnego, natomiast rozporządzenie Komisji (UE) nr 312/2014 10 ma zastosowanie wyłącznie do obszarów bilansowania w granicach Unii.
(14) W celu przyjmowania decyzji o upoważnieniu lub odmowie upoważnienia państwa członkowskiego do zmiany, rozszerzenia, dostosowania, odnowienia lub zawarcia umowy z państwem trzecim należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 11 .
(15) Ponieważ cel niniejszej dyrektywy, a mianowicie stworzenie spójnych ram prawnych w Unii, unikając przy tym zakłóceń konkurencji na wewnętrznym rynku energii, nie może zostać osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na rozmiary i skutki działań możliwe jest jego lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.
(16) Zgodnie ze wspólną deklaracją polityczną państw członkowskich i Komisji z dnia 28 września 2011 r. dotyczącą dokumentów wyjaśniających 12 państwa członkowskie zobowiązały się do złożenia, w uzasadnionych przypadkach, wraz z powiadomieniem o środkach transpozycji co najmniej jednego dokumentu wyjaśniającego związki między elementami dyrektywy a odpowiadającymi im częściami krajowych instrumentów transpozycyjnych. W odniesieniu do niniejszej dyrektywy prawodawca uznaje, że przekazanie takich dokumentów jest uzasadnione.
(17) Należy zatem odpowiednio zmienić dyrektywę 2009/73/WE,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ: