Zalecenie 2015/976 w sprawie monitorowania obecności alkaloidów tropanowych w żywności

ZALECENIE KOMISJI (UE) 2015/976
z dnia 19 czerwca 2015 r.
w sprawie monitorowania obecności alkaloidów tropanowych w żywności
(Tekst mający znaczenie dla EOG)

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 292,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Panel naukowy ds. środków trujących w łańcuchu żywnościowym ("CONTAM") Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności ("EFSA") przyjął opinię dotyczącą obecności alkaloidów tropanowych w żywności i paszach 1 .

(2) Najlepiej zbadanymi alkaloidami tropanowymi są (-)-hioscyjamina i (-)-skopolamina. Atropina jest mieszaniną racemiczną (-)-hioscyjaminy i (+)-hioscyjaminy z których tylko enancjomer (-)-hioscyjaminy wykazuje działanie antycholinergiczne.

(3) Obecność alkaloidów tropanowych w rodzaju Datura jest dobrze znana. Datura stramonium jest szeroko rozpowszechniony w regionach umiarkowanych i zwrotnikowych, w związku z czym nasiona Datura stramonium zostały znalezione jako zanieczyszczenia w lnie zwyczajnym, nasionach soi, sorgo, prosie, słoneczniku i gryce oraz ich produktach pochodnych. Nasion Datura stramonium nie da się łatwo usunąć z sorgo, gryki i prosa przez sortowanie i czyszczenie.

(4) Potrzeba więcej danych na temat obecności alkaloidów tropanowych w żywności. Istnieje również potrzeba zrozumienia warunków rolnych związanych z występowaniem alkaloidów tropanowych w towarach rolnych.

(5) Należy zatem zalecić prowadzenie monitorowania obecności alkaloidów tropanowych w żywności,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ZALECENIE:

1.
Państwa członkowskie powinny, przy aktywnym udziale podmiotów prowadzących przedsiębiorstwa spożywcze, prowadzić monitorowanie obecności alkaloidów tropanowych w żywności, a w szczególności w:
-
zbożach i produktach pochodnych zbóż, w szczególności (w następującej kolejności) w:
-
gryce, sorgo, prosie, kukurydzy oraz mące gryczanej, z sorgo, z prosa i kukurydzianej,
-
żywności na bazie zbóż przeznaczonej dla niemowląt i małych dzieci,
-
śniadaniowych przetworach zbożowych,
-
produktach przemiału ziarna,
-
ziarnach przeznaczonych do spożycia przez ludz,
-
produktach bezglutenowych,
-
suplementach diety, herbatach i naparach ziołowych,
-
warzywach strączkowych (bez strąków), nasionach roślin strączkowych, nasionach oleistych i produktach pochodnych.
2.
Do alkaloidów tropanowych, które należy poddać analizie, należą co najmniej atropina i skopolamina oraz, w miarę możliwości, należy osobno poddać analizie enancjomery hioscyjaminy oraz inne alkaloidy tropanowe.
3.
W celu zapewnienia reprezentatywności próbek dla danej partii państwa członkowskie powinny przestrzegać procedur pobierania próbek ustanowionych w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 401/2006 2 .
4.
W miarę możliwości metodą analizy, którą należy stosować przy prowadzeniu monitorowania, jest wysokosprawna chromatografia cieczowa połączona ze spektrometrią masową/(spektrometria masowa) (HPLC-MS/(MS) lub - jeżeli metoda HPLC-MS/(MS)) nie jest możliwa - chromatografia gazowa połączona ze spektrometrią masową (GC-MS).

Granica oznaczalności (LOQ) dla atropiny (mieszanina racemiczna enancjomerów hioscyjaminy) i skopolaminy powinna wynosić w miarę możliwości poniżej 5 µg/kg i nie być wyższa niż 10 µg/kg dla towarów rolnych, składników, suplementów diety i naparów ziołowych i w miarę możliwości powinna być niższa niż 2 µg/kg dla gotowej żywności (np. śniadaniowe przetwory zbożowe) i 1 µg/kg dla żywności na bazie zbóż dla niemowląt i małych dzieci.

5.
Państwa członkowskie powinny, przy aktywnym udziale podmiotów prowadzących przedsiębiorstwa spożywcze, prowadzić badania mające na celu ustalenie czynników rolnych powodujących występowanie alkaloidów tropanowych w żywności w przypadku odnotowania znacznych ilości alkaloidów tropanowych.
6.
Państwa członkowskie powinny zapewnić regularne dostarczanie wyników analiz, najpóźniej do października 2016 r., do EFSA w ustalonym przez EFSA formacie przekazywania danych zgodnie z wytycznymi EFSA w sprawie standardu opisu próbek (SSD) dla żywności i paszy 3 oraz dodatkowymi szczególnymi wymaganiami EFSA dotyczącymi sprawozdawczości.

Sporządzono w Brukseli dnia 19 czerwca 2015 r.

W imieniu Komisji
Vytenis ANDRIUKAITIS
Członek Komisji
1 Panel CONTAM (panel EFSA ds. środków trujących w łańcuchu żywnościowym), 2013 r. Opinia naukowa dotycząca obecności alkaloidów tropanowych w żywności i paszach. Dziennik EFSA 2013; 11(10):3386, s. 113, doi:10.2903/j.efsa.2013.3386.
2 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 401/2006 z dnia 23 lutego 2006 r. ustanawiające metody pobierania próbek i analizy do celów urzędowej kontroli poziomów mikotoksyn w środkach spożywczych (Dz.U. L 70 z 9.3.2006, s. 12).

Zmiany w prawie

Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Co się zmieni w podatkach w 2026 roku? Wciąż wiele niewiadomych

Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.

Monika Pogroszewska 10.12.2025
Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.L.2015.157.97

Rodzaj: Zalecenie
Tytuł: Zalecenie 2015/976 w sprawie monitorowania obecności alkaloidów tropanowych w żywności
Data aktu: 19/06/2015
Data ogłoszenia: 23/06/2015
Data wejścia w życie: 19/06/2015