Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 stycznia 2020 r. w sprawie realizacji wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa - sprawozdanie roczne (2019/2136(INI)).

Realizacja wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa - sprawozdanie roczne

P9_TA(2020)0008

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 stycznia 2020 r. w sprawie realizacji wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa - sprawozdanie roczne (2019/2136(INI))

(2021/C 270/04)

(Dz.U.UE C z dnia 7 lipca 2021 r.)

Parlament Europejski,

uwzględniając sprawozdanie roczne Rady dla Parlamentu Europejskiego na temat wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa,
uwzględniając tytuł V Traktatu o Unii Europejskiej (TUE),
uwzględniając Kartę Narodów Zjednoczonych oraz Akt końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie z Helsinek z 1975 r., opublikowany przez Organizację Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE),
uwzględniając Traktat Północnoatlantycki z 1949 r. i wspólną deklarację w sprawie współpracy UE-NATO z 10 lipca 2018 r.,
uwzględniając oświadczenie wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa (WP) w sprawie odpowiedzialności politycznej 1 ,
uwzględniając globalną strategię z 2016 r. na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej,
uwzględniając wspólny komunikat Komisji oraz wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa z dnia 7 czerwca 2017 r. pt. "Strategiczne podejście do kwestii odporności w ramach działań zewnętrznych UE" (JOIN(2017)0021),
uwzględniając deklarację z Sofii z 17 maja 2018 r. i konkluzje Rady w sprawie rozszerzenia UE oraz procesu stabilizacji i stowarzyszenia z 26 czerwca 2018 r. i 18 czerwca 2019 r.,
uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych A/RES70/1 z dnia 25 września 2015 r. zatytułowaną: "Przekształcamy nasz świat: Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030",
uwzględniając rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1325 z 2000 r. ustanawiającą program działań na rzecz kobiet, pokoju i bezpieczeństwa,
uwzględniając swoje zalecenie z dnia 15 listopada 2017 r. dla Rady, Komisji i Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ) w sprawie Partnerstwa Wschodniego w perspektywie szczytu w listopadzie 2017 r. 2 ,
uwzględniając art. 54 Regulaminu,
uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych (A9-0054/2019),
A.
mając na uwadze, że Parlament ma obowiązek sprawowania nadzoru demokratycznego nad wspólną polityką zagraniczną i bezpieczeństwa (WPZiB) oraz wspólną polityką bezpieczeństwa i obrony (WPBiO) i powinien uzyskać skuteczne niezbędne środki umożliwiające pełnienie tej roli;
B.
mając na uwadze, że działania zewnętrzne UE mają bezpośredni wpływ na dobrostan jej obywateli zarówno w UE, jak i poza nią oraz zmierzają do zapewnienia bezpieczeństwa i stabilności, przy jednoczesnym promowaniu europejskich wartości: wolności, demokracji, równości, praworządności i poszanowania praw człowieka; mając na uwadze, że wiarygodność Unii Europejskiej jako podmiotu działającego na rzecz światowego pokoju i bezpieczeństwa opiera się na praktycznym przestrzeganiu przez nią jej wartości, a zatem ukierunkowana na wartości polityka zagraniczna jest w bezpośrednim interesie Unii;
C.
mając na uwadze, że Unia Europejska może być promotorem swoich podstawowych europejskich wartości tylko pod warunkiem ich ochrony i poszanowania we wszystkich państwach członkowskich;
D.
mając na uwadze, że obserwujemy wycofywanie się tradycyjnych partnerów z areny światowej, rosnącą presję na współpracę wielostronną i wielostronne instytucje oraz coraz większą asertywność mocarstw regionalnych;
E.
mając na uwadze, że od pewnego czasu środowisko strategiczne Unii Europejskiej się pogarsza, w związku z czym silniejsza Europa występująca w stosunkach zewnętrznych jako jedność jest potrzebna bardziej niż kiedykolwiek wcześniej, aby sprostać licznym wyzwaniom mającym bezpośredni lub pośredni wpływ na państwa członkowskie i ich obywateli; mając na uwadze, że wśród kwestii wpływających na bezpieczeństwo obywateli UE można wymienić m.in. takie: konflikty zbrojne na wschodnich i południowych granicach kontynentu europejskiego i niestabilne państwa; terroryzm, a zwłaszcza dżihadyzm; cyberataki czy kampanie dezinformacyjne; zagraniczne ingerencje w europejskie procesy polityczne i wybory; rozprzestrzenianie broni masowego rażenia, kwestionowanie porozumień dotyczących nieproliferacji; zaostrzenie konfliktów regionalnych, które doprowadziły do przymusowych przesiedleń i niekontrolowanych przepływów migracyjnych; napięcia związane z dostawami energii w państwach członkowskich Unii Europejskiej; rywalizacja o zasoby naturalne, zależność energetyczna i bezpieczeństwo energetyczne; rozwój przestępczości zorganizowanej na granicach i w Europie; osłabienie dążeń do rozbrojenia; zmiana klimatu;
F.
mając na uwadze, że terroryzm dżihadystów stanowi jedno z głównych wyzwań zagrażających bezpieczeństwu obywateli UE oraz że należy szybko, stanowczo i w skoordynowany sposób podjąć działania zarówno na poziomie wewnętrznym, jak i zewnętrznym;
G.
mając na uwadze, że żadne z państw członkowskich nie jest w stanie samodzielnie sprostać żadnemu z wyzwań, przed którymi stoją teraz kontynent europejski i jego bliskie otoczenie; mając na uwadze, że należy respektować i zagwarantować zasadę równości między państwami członkowskimi pod względem projektowania polityki zagranicznej i bezpieczeństwa UE oraz jej działań w tym obszarze; mając na uwadze, że należy respektować prerogatywy parlamentów narodowych w obszarze polityki zagranicznej i bezpieczeństwa ich krajów; mając na uwadze, że ambitna, wiarygodna i skuteczna wspólna polityka zagraniczna musi być wspierana odpowiednimi zasobami finansowymi oraz terminowymi i zdecydowanymi działaniami ze strony UE; mając na uwadze, że instrumentów polityki zewnętrznej UE należy używać w sposób bardziej konsekwentny i spójny;
H.
mając na uwadze, że multilateralizm to jedyna gwarancja pokoju, bezpieczeństwa oraz zrównoważonego i sprzyjającego włączeniu społecznemu rozwoju w wysoce spolaryzowanym środowisku międzynarodowym; mając na uwadze, że zagrożone są jego fundamenty, gdy kwestionuje się uniwersalne zasady i wartości, w tym podstawowe prawa człowieka, prawo międzynarodowe i prawo humanitarne, bądź się ich nadużywa; mając na uwadze, że multilateralizm stanowi sedno podejścia Unii Europejskiej do wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, zgodnie z postanowieniami TUE;
I.
mając na uwadze, że świat stoi w obliczu globalnej zmiany układu sił, przy czym głównym trendem w polityce zagranicznej jest konkurencja geopolityczna, która wymaga mechanizmów i zdolności umożliwiających szybkie, zgodne i adekwatne reakcje; mając na uwadze, że UE jest w dużej mierze nieobecna w tej światowej zmianie układu sił i konkurencji geopolitycznej ze względu na brak jedności wśród jej państw członkowskich;
J.
mając na uwadze, że dochodzące do głosu podmioty państwowe i nowe potęgi gospodarcze realizują potencjalnie destabilizujące ambicje globalne i regionalne, zagrażające pokojowi i stabilności w europejskim sąsiedztwie, co może mieć nieprzewidywalne konsekwencje nie tylko dla bezpieczeństwa europejskiego i światowego, lecz także dla pokoju; mając na uwadze, że istnieje ryzyko, że Europa znajdzie się na marginesie sfery decyzyjnej i poniesie poważne szkody spowodowane taką konkurencją; mając na uwadze, że ta światowa zmiana konfiguracji ułatwia przejmowanie władzy przez autorytarnych przywódców oraz powstawanie stosujących przemoc podmiotów niepaństwowych, a także masowych ruchów protestu;
K.
mając na uwadze, że środowisko bezpieczeństwa UE, które jest zależne od pokoju i stabilności w sąsiedztwie, jest bardziej niestabilne, nieprzewidywalne, złożone i podatne na presję z zewnątrz, która jest już wywierana w drodze wojny hybrydowej, w tym wrogiej propagandy ze strony Rosji i innych podmiotów, a także w postaci rosnącego zagrożenia ze strony radykalnych grup terrorystycznych, co uniemożliwia Unii wykonywanie swojej suwerenności i osiągnięcie strategicznej autonomii; mając na uwadze, że niestabilność i nieprzewidywalność sytuacji na granicach Unii i w jej bliskim sąsiedztwie stanowią bezpośrednie zagrożenie dla bezpieczeństwa kontynentu; mając na uwadze, że bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne są ze sobą nierozerwalnie powiązane; mając na uwadze, że ta presja z zewnątrz ma wymiar zarówno fizyczny, jak i internetowy; mając na uwadze, że dezinformacja i inne formy obcej ingerencji ze strony sił zewnętrznych stanowią poważne zagrożenia dla europejskiej suwerenności oraz dla stabilności i bezpieczeństwa Unii;
L.
mając na uwadze, że nierówności społeczno-gospodarcze, represje, zmiana klimatu oraz brak partycypacyjnego włączenia to główne przyczyny światowego konfliktu; mając na uwadze, że w 2015 r. wszystkie państwa należące do ONZ przyjęły cele zrównoważonego rozwoju, zapewniające plan działania na rzecz równorzędnej, sprawiedliwej, zrównoważonej i sprzyjającej włączeniu społecznemu współpracy globalnej;
M.
mając na uwadze, że skutki zmiany klimatu mają coraz większy wpływ na różne aspekty życia ludzkiego, a także na możliwości rozwoju, światowy ład geopolityczny i globalną stabilność; mając na uwadze, że ci, którzy dysponują mniejszymi zasobami umożliwiającymi przystosowanie się do zmiany klimatu, będą najbardziej dotknięci jej skutkami; mając na uwadze, że polityka zagraniczna UE powinna w większym stopniu skupiać się na promowaniu działań wielostronnych w drodze współpracy w konkretnych kwestiach mających związek z klimatem, w drodze budowania partnerstw strategicznych oraz pogłębiania współpracy i interakcji między państwami a podmiotami niepaństwowymi, w tym takimi, które w dużej mierze przyczyniają się do zanieczyszczenia środowiska na świecie;
N.
mając na uwadze, że na całym świecie prawa człowieka są coraz mniej szanowane; mając na uwadze, że mieszkańcy wszystkich regionów świata, nie mogąc liczyć na własne rządy, oczekują od Europy wsparcia zapewniającego poszanowanie przysługujących im praw człowieka;
O.
mając na uwadze, że polityka rozszerzenia UE jest skutecznym narzędziem polityki zagranicznej Unii; mając na uwadze, że europejska polityka sąsiedztwa jest kluczowym instrumentem w stosunkach ze wschodnimi i południowymi sąsiadami;
P.
mając na uwadze, że według szacunków ponad połowa przyrostu demograficznego na świecie do 2050 r. ma przypaść na Afrykę - całkowity przyrost na świecie ma wynieść 2,4 mld osób, z czego 1,3 mld w Afryce; mając na uwadze, że koncentracja tego przyrostu w niektórych najbiedniejszych krajach w połączeniu ze skutkami zmiany klimatu doprowadzi do szeregu nowych wyzwań, które, jeśli nie zostaną bezzwłocznie podjęte, będą miały skrajnie problematyczne skutki zarówno dla tych krajów, jak i dla Unii; mając na uwadze, że według ostatniego sprawozdania Konferencji Narodów Zjednoczonych do spraw Handlu i Rozwoju (UNCTAD) w sprawie handlu i rozwoju z 2019 r. osiągnięcie celów określonych w Agendzie na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 wymagać będzie dodatkowych 2,5 bln USD rocznie;
Q.
mając na uwadze fiasko ważnych porozumień w sprawie kontroli zbrojeń i rozbrojenia oraz uwzględniając "powstające technologie", takie jak cybertechnologia i broń autonomiczna, rozbrojenie, kontrola zbrojeń i nieproliferacja powinny stać się istotnym kierunkiem unijnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa; mając na uwadze, że należy poddać przeglądowi i aktualizacji wspólne stanowisko Rady 2008/944/WPZiB 3 , tak aby kryteria były ściśle stosowane i wdrażane, oraz że niezbędne jest ustanowienie mechanizmu sankcji;

Stawką jest multilateralizm: pilnie potrzebna jest silna i zjednoczona Europa

1.
przypomina, że w czasie gdy konkurujące siły w coraz większym stopniu kwestionują oparty na zasadach ład światowy, my, jako Europejczycy, musimy bronić uniwersalnych wartości, reguł i zasad - w szczególności multilateralizmu, prawa międzynarodowego, praworządności, demokracji, poszanowania praw człowieka, podstawowych wolności, wolnego i uczciwego handlu, rozwiązywania konfliktów bez uciekania się do przemocy, a także wspólnych europejskich interesów - zarówno poza UE, jak i w jej obrębie; podkreśla, że aby zachować wiarygodność jako obrończyni uniwersalnych wartości takich jak demokracja, Unia Europejska musi podejmować działania, które będą zgodne z jej własnymi zasadami;
2.
podkreśla, że multilateralizm stanowi centralny element wysiłków UE na rzecz zapobiegania konfliktom oraz łagodzenia i rozwiązywania ich w oparciu o normy i zasady prawa międzynarodowego, Kartę Narodów Zjednoczonych oraz akt końcowy KBWE z Helsinek z 1975 r., jak też pozwala najlepiej zapewnić transnarodowy dialog polityczny, pokój i ustabilizowany porządek światowy; jest przekonany, że w związku ze znacznym pogorszeniem środowiska strategicznego - na Unii i jej państwach członkowskich spoczywa coraz większa odpowiedzialność za przyczynianie się do bezpieczeństwa międzynarodowego;
3.
zauważa, że multilateralizm jest kamieniem węgielnym unijnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, najlepszym sposobem zapewnienia pokoju i bezpieczeństwa oraz ochrony praw człowieka i dobrobytu; podkreśla, że podejście to niesie ze sobą korzyści dla ludzi w Europie i na całym świecie; dostrzega trojakie podejście do multilateralizmu oparte na następujących zasadach: przestrzeganie prawa międzynarodowego oraz zapewnienie, aby działania UE opierały się na zasadach i normach prawa międzynarodowego oraz współpracy, rozszerzenie multilateralizmu na nową globalną rzeczywistość, sprzyjające kolektywnemu podejściu i uwzględniające możliwość wykorzystania zdolności normatywnych UE, jej autonomii i wpływu w organizacjach międzynarodowych, z zachowaniem i powiększeniem ich wpływu, oraz reformowanie organizacji międzynarodowych, dostosowanie organizacji wielostronnych tak, aby realizowały swoje cele; dostrzega, że aby multilateralizm mógł być skuteczny, należy uwzględnić i rozwiązać problem nierówności sił między państwem a podmiotami niepaństwowymi; wyraża uznanie dla Unii w związku ze zdecydowanym poparciem przez nią porozumienia paryskiego, regionalnych porozumień pokojowych oraz rozbrojenia jądrowego;
4.
wyraża ubolewanie z powodu stopniowego wycofywania się Stanów Zjednoczonych z multilateralnego porządku światowego, czyli przede wszystkim ich wycofania się z porozumienia paryskiego, ze wspólnego wszechstronnego planu działania (JCPOA), Rady Praw Człowieka ONZ i UNESCO, oraz z powodu decyzji USA o zawieszeniu finansowania, które przyznały Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Pomocy Uchodźcom Palestyńskim na Bliskim Wschodzie (UNRWA); popiera podtrzymanie i pełne wdrożenie przez wszystkie strony porozumienia jądrowego z Iranem jako integralnej części globalnego porządku wielostronnego i reżimu nieproliferacji oraz jako wkładu w bezpieczeństwo regionalne na Bliskim Wschodzie; odrzuca jednostronne i eksterytorialne ponowne nałożenie sankcji przez Stany Zjednoczone po ich wycofaniu się z porozumienia jądrowego z Iranem jako poważną ingerencję w uzasadnione interesy UE w zakresie gospodarki i polityki zagranicznej; apeluje do UE i państw członkowskich o wzmacnianie jedności, zdolności odstraszania i odporności na sankcje wtórne ze strony państw trzecich, a także o gotowość do przyjęcia środków zaradczych wobec każdego kraju naruszającego uzasadnione europejskie interesy przez sankcje wtórne;
5.
wyraża ubolewanie, że partnerstwo transatlantyckie stoi w obliczu licznych wyzwań i zakłóceń, uważa jednak, że nadal jest ono niezbędne dla bezpieczeństwa i dobrobytu po obu stronach Atlantyku; ubolewa nad stopniowym wycofywaniem się USA z wielostronnego i opartego na zasadach ładu światowego;
6.
ponownie apeluje do państw członkowskich o wsparcie reformy składu i funkcjonowania Rady Bezpieczeństwa; podkreśla, że UE zobowiązała się do wzmocnienia roli ONZ na arenie międzynarodowej;
7.
apeluje o silniejszą, zjednoczoną, skuteczną, proaktywną i bardziej strategiczną Unię Europejską, zwłaszcza biorąc pod uwagę, że właśnie rozpoczął się nowy europejski cykl polityczny oraz że polityka zagraniczna i bezpieczeństwa Unii ulega zmianom; uważa, że żadne pojedyncze państwo członkowskie UE nie jest w stanie samo skutecznie reagować na dzisiejsze globalne wyzwania; podkreśla potrzebę współpracy europejskiej mającej na celu wywieranie wpływu na sytuację na świecie, co wymaga wspólnego podejścia i nie byłoby możliwe, gdyby UE była podzielona; wzywa UE do wzmożenia starań na rzecz ochrony interesów i wartości, a zarazem do występowania w charakterze wiarygodnego partnera międzynarodowego; uważa, że ważne jest wzmocnienie własnej skuteczności UE oraz jej uprawnień w zakresie egzekwowania na szczeblu międzynarodowym, i apeluje do instytucji unijnych, by były zorientowane na obywatela i działały w interesie ludzi; podkreśla, że UE powinna komunikować cele polityki, określać priorytety i cele angażujące przeciętnego obywatela, ukierunkowane na ludzi, nie na proces, zapewniające konkretne rezultaty i nieprowadzące do wzrostu biurokracji; wzywa UE do pogłębienia dialogu z rządami i podmiotami pozarządowymi z państw trzecich w związku z opracowywaniem propozycji politycznych mających wymiar międzynarodowy, aby umożliwić UE przemawianie jednym głosem;
8.
powtarza, że pilnie potrzebne jest wzmocnienie odporności i niezależności UE poprzez wzmocnienie WPZiB zaangażowanej na rzecz pokoju, bezpieczeństwa regionalnego i międzynarodowego, praw człowieka, sprawiedliwości społecznej, podstawowych wolności i praworządności w UE i na świecie; podkreśla, że wiarygodność UE na świecie zależy od podtrzymywania i przestrzegania tych zasad; uważa, że taka wzmocniona WPZiB powinna być bardziej spójna i obejmować nie tylko tradycyjną miękką siłę, lecz również silną wspólną politykę bezpieczeństwa i obrony, skuteczną politykę sankcji i transgraniczną współpracę antyterrorystyczną; ponawia swój apel o szybkie przyjęcie unijnego mechanizmu sankcji za naruszenia praw człowieka (czyli unijnej wersji tzw. "ustawy Magnickiego"), umożliwiającego stosowanie ukierunkowanych sankcji wobec osób będących współsprawcami poważnych naruszeń praw człowieka;
9.
uważa, że Unia Europejska powinna stać się wiarygodnym i skutecznym światowym podmiotem, tak aby mogła wziąć na siebie w odpowiedzialny i konkretny sposób proaktywną i wyrazistą rolę globalnego lidera na scenie międzynarodowej oraz uwolnić swój polityczny potencjał refleksji i działania w charakterze siły geopolitycznej wywierającej znaczący wpływ, zarazem broniąc celów artykułu 21 TUE, swoich uniwersalnych reguł i zasad, swoich wspólnych wartości, począwszy od pokoju i praw człowieka, oraz interesów i promując je na świecie, a jednocześnie pomagając w rozwiązywaniu konfliktów na całym świecie i kształtując globalny ład; ponownie zwraca uwagę na potrzebę zapewnienia strategicznej autonomii UE, w szczególności usprawnionego procesu decyzyjnego, potencjału i odpowiednich zdolności obronnych, co zostało uznane w globalnej strategii UE oraz potwierdzone w czerwcu 2018 r. przez 28 szefów państw lub rządów - strategicznej autonomii, która zmierza do promowania dysponującej większymi zdolnościami, niezależnej UE w czasach nasilającej się konkurencji geopolitycznej;
10.
w pełni popiera decyzję przewodniczącej Komisji dotyczącą przekształcenia organu wykonawczego UE w "Komisję działającą w sposób geopolityczny", skupiającą się na budowie statusu podmiotu wiarygodnego w działaniach zewnętrznych, który będzie systematycznie uwzględniać kwestie związane z działaniami zewnętrznymi; z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie się wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa do koordynowania wymiaru zewnętrznego działań Komisji oraz do zapewnienia silniejszego powiązania między wewnętrznymi i zewnętrznymi aspektami naszych polityk; podkreśla, że od Komisji działającej w sposób geopolityczny oczekiwano by zatem, aby przyjęła raczej proaktywne niż responsywne podejście do spraw światowych i aby zapewniła, by mandat ten został odzwierciedlony w kolejnych wieloletnich ramach finansowych; uważa w związku z tym, że Unia Europejska powinna dążyć do tego, aby stać się podmiotem bardziej asertywnym, bez uszczerbku dla jej statusu siły normatywnej; podkreśla, że Komisja działająca w sposób geopolityczny powinna dążyć do zabezpieczenia swoich interesów z pełnym poszanowaniem prawa międzynarodowego i własnych wartości; zaznacza, że UE powinna angażować się we współdziałanie ze wszystkimi siłami w duchu kooperacji i otwartości, zastrzegając sobie przy tym prawo do wycofania się w razie konieczności;
11.
potwierdza swoje zaangażowanie na rzecz globalnej strategii UE jako decydującego odejścia od doraźnego zarządzania kryzysowego na rzecz zintegrowanego podejścia do polityki zagranicznej Unii Europejskiej; uważa, że strategiczny przegląd globalnej strategii UE byłby na czasie i potrzebny, zwłaszcza w świetle niektórych głębokich zmian geopolitycznych, które miały miejsce od jej przyjęcia (rozbieżności polityczne na osi atlantyckiej, wyłonienie się nowych, bardziej asertywnych sił, takich jak Chiny, zaostrzenie się kryzysu klimatycznego itd.), z których wszystkie mają poważne konsekwencje dla celów Unii w dziedzinie polityki zagranicznej i ogólnej polityki bezpieczeństwa; w związku z tym apeluje do wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa o rozpoczęcie procesu powszechnych pluralistycznych konsultacji, które zaczną się od państw członkowskich i czołowych ekspertów w dziedzinie polityki zagranicznej UE wywodzących się spoza instytucji unijnych, lecz obejmą także organizacje społeczeństwa obywatelskiego;
12.
uważa, że Unia powinna w większym stopniu oprzeć się na instrumentach dotyczących handlu i rozwoju, takich jak umowy dwustronne i umowy o wolnym handlu zawierane z państwami trzecimi, poprzez uzależnienie ratyfikacji umowy od przyjęcia porozumienia paryskiego i podstawowych europejskich wartości;
13.
uważa ponadto, że UE, aby utrzymać swoją wiarygodność na zewnątrz, powinna uczynić klauzule dotyczące praw człowieka istotnym elementem porozumień z państwami trzecimi, traktując je warunkowo i stosując w razie konieczności;
14.
uważa, że Unia Europejska musi być w stanie szybciej i skuteczniej reagować na kryzysy, przy użyciu wszystkich posiadanych narzędzi dyplomatycznych i ekonomicznych, oraz przewidzieć więcej misji cywilnych i wojskowych w ramach WPBiO; przypomina, że w tym celu powinna kłaść większy nacisk na zapobieganie konfliktom na wczesnym etapie przez uwzględnianie podstawowych przyczyn niestabilności i tworzenie instrumentów pozwalających na radzenie sobie z nimi; przypomina w związku z tym o potrzebie znacznego wzmocnienia zasobów budżetowych UE w kolejnych WRF oraz co najmniej podwojenia funduszy przeznaczonych na zapobieganie konfliktom, budowanie pokoju i mediacje; przypomina o fundamentalnej roli UE pod względem wspierania demokracji w europejskim sąsiedztwie, zwłaszcza przez programy wsparcia w ramach Europejskiego Funduszu na rzecz Demokracji;
15.
podkreśla, że Unia Europejska musi przejść od podejścia responsywnego do antycypacyjnego i połączyć siły ze swoimi strategicznymi partnerami o podobnym nastawieniu, zwłaszcza NATO i krajami wschodzącymi, aby bronić opartego na zasadach ładu światowego, którego fundamentem jest prawo międzynarodowe i humanitarne oraz traktaty wielostronne; przypomina, że unijna WPZiB opiera się na partnerstwie i multilateralizmie, co pomaga jednoczyć odpowiednie siły regionalne i krajowe; podkreśla pilną potrzebę rozważenia nowych elastycznych form współpracy w ramach sojuszy, zwłaszcza w wymiarze monitorowania i kontroli przepływów technologicznych, handlowych i inwestycyjnych, oraz znalezienia innowacyjnych i inkluzywnych mechanizmów współpracy przez rozwijanie inteligentnego multilateralizmu; apeluje o wspólne wysiłki na rzecz zreformowania organizacji wielostronnych tak, aby realizowały swoje cele;
16.
opowiada się za polityką zagraniczną UE, która zjednoczy instytucje unijne i państwa członkowskie w poparciu dla wspólnej i silnej polityki zagranicznej na szczeblu UE i w ten sposób zwiększy wiarygodność UE; popiera pomysł, by taka polityka zdecydowanie wspierała kluczową rolę wysokiego przedstawiciela Unii ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa / wiceprzewodniczącego Komisji; zachęca do tworzenia doraźnych koalicji państw członkowskich, które przyczyniają się do zwiększania elastyczności i szybkości reakcji działań zewnętrznych Unii, przy jednoczesnym zmniejszeniu presji powstającej w związku z koniecznością osiągania konsensusu między państwami członkowskimi; podkreśla potrzebę ponownego ustanowienia form ściślejszej współpracy między wiceprzewodniczącym Komisji / wysokim przedstawicielem Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa a ministrami spraw zagranicznych, z upoważnieniem tych ostatnich do występowania w imieniu UE w celu wzmacniania spójności i legitymacji demokratycznej UE; apeluje o UE lepiej komunikującą swoją wizję oraz cele WPZiB obywatelom w całej Unii Europejskiej;
17.
apeluje o większą solidarność i wzmożoną koordynację między UE a jej państwami członkowskimi; przypomina o potrzebie zapewnienia wzajemnej spójności różnych dziedzin polityki zewnętrznej Unii oraz spójności tej polityki z innymi strategiami politycznymi obejmującymi wymiar zewnętrzny, a także koordynowania ich z międzynarodowymi partnerami; uważa, że współpraca między państwami członkowskimi jest niezbędna do ochrony demokracji, wspólnych wartości, wolności i standardów społecznych i środowiskowych UE; podkreśla potrzebę poszerzenia współpracy między państwami członkowskimi, krajami partnerskimi i organizacjami międzynarodowymi; przypomina o znaczeniu art. 24 ust. 3 TUE, w którym podkreśla się, że państwa członkowskie popierają bez zastrzeżeń politykę zewnętrzną i bezpieczeństwa Unii w duchu lojalności i wzajemnej solidarności oraz powstrzymują się od wszelkich działań, które byłyby sprzeczne z interesami Unii; podkreśla, że, jak przewiduje Traktat, Rada do Spraw Zagranicznych UE stanowi forum, na którym ministrowie krajowi przedstawiają swoje poglądy i uzgadniają politykę, oraz że po uzgodnieniu polityki państwa członkowskie całkowicie wspierają wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa w jej realizacji, w tym w ramach ich własnych działań dyplomatycznych;
18.
podkreśla, że Unia Europejska musi w pełni wdrożyć postanowienia przewidziane w traktacie lizbońskim i skuteczniej używać swoich istniejących instrumentów; apeluje, by Unia Europejska działała w sposób bardziej jednolity i spójny, aby usprawnić swoje procesy decyzyjne i stać się skutecznym i wiarygodnym podmiotem w działaniach zewnętrznych, w czym kluczową rolę pełni Europejska Służba Działań Zewnętrznych;

Wzmocnienie Parlamentu Europejskiego jako filaru WPZiB

19.
podkreśla, że Unia Europejska będzie mogła w pełni realizować swój potencjał jedynie wówczas, gdy będzie przemawiać jednym głosem i występować zgodnie oraz gdy podejmowanie decyzji zostanie przesunięte krok po kroku ze szczebla krajowego na ponadnarodowy, przy pełnym wykorzystaniu możliwości oferowanych przez Traktaty UE, instytucje UE i ich procedury, a także przy pełnym poszanowaniu zasady pomocniczości i respektowaniu kompetencji państw członkowskich; podkreśla, że aby osiągnąć ten cel, Unia Europejska powinna użyć wszystkich możliwych środków, w tym oferowanych przez dyplomację parlamentarną;
20.
powtarza w związku z tym, że przez lata Parlament rozwijał szereg instrumentów i sieci w dziedzinie działań zewnętrznych, takie jak wspólne komisje parlamentarne i komisje współpracy parlamentarnej z państwami trzecimi, a także delegacje międzyparlamentarne, delegacje ad hoc i misje obserwacji wyborów, które to instrumenty są zarówno odrębne w stosunku do instrumentów władzy wykonawczej UE, jak też mają wobec nich charakter uzupełniający; zwraca uwagę na uprawnienia nadzorcze i kontrolne wykonywane przez Parlament i podkreśla, że jego sprawozdania i rezolucje zasługują na większą uwagę; wskazuje na znaczenie zgromadzeń parlamentarnych jako przestrzeni współpracy i dialogu instytucjonalnego oraz na ich cenny wkład w działania zewnętrzne Unii Europejskiej, jak też w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony; podkreśla potrzebę wspierania ich działalności i zagwarantowania prawidłowego przebiegu ich pracy;
21.
podkreśla zasadniczą rolę unijnych misji obserwacji wyborów; podkreśla polityczną odpowiedzialność głównych obserwatorów, nominowanych spośród posłów do Parlamentu Europejskiego; apeluje w związku z tym o bardziej zintegrowane podejście do unijnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, obejmujące wymiar parlamentarny; apeluje o ściślejszą współpracę międzyinstytucjonalną przy tworzeniu strategii postępowania wobec regionów i państw trzecich, ze zwróceniem szczególnej uwagi na Bałkany Zachodnie i kraje Partnerstwa Wschodniego; przypomina o znaczeniu dyplomacji parlamentarnej i stosunków międzyparlamentarnych dla wspierania tych celów; stwierdza, że jego własna rola w WPZiB i na arenie międzynarodowej powinna zostać wzmocniona; wskazuje, że istnieje potrzeba, by UE i państwa członkowskie współpracowały nad określeniem ogólnej strategii politycznej na rzecz nowego ukierunkowania dyplomacji parlamentarnej, obejmującego bardziej zintegrowane podejście do polityki zagranicznej i bezpieczeństwa UE, i dostosowały swój sposób działania;
22.
podkreśla rolę każdej z instytucji zaangażowanych w WPZiB/WPBiO w przeglądzie jej metod pracy oraz ocenie najlepszego sposobu wywiązania się z zobowiązań wynikających z Traktatów;
23.
apeluje o ulepszoną współpracę międzyinstytucjonalną zapewniającą Parlamentowi informacje w odpowiednim czasie, aby mógł on wyrazić w razie potrzeby swoją opinię, a Komisja i ESDZ mogły uwzględnić poglądy Parlamentu; apeluje o efektywne i kompleksowe udostępnianie informacji przez Komisję i ESDZ, tak aby Parlament mógł skutecznie i terminowo odgrywać swoją rolę nadzorczą, w tym w dziedzinie WPZiB; z zadowoleniem odnotowuje zobowiązanie się wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa do lepszego i szybszego informowania Parlamentu o podstawowych opcjach WPZiB, angażowania go w dokonywanie wyborów w tych sprawach oraz konsultowania się z nim w tej dziedzinie;
24.
apeluje o wzmocnienie roli Parlamentu w zakresie nadzoru nad działaniami zewnętrznymi UE i ich kontroli, w tym poprzez prowadzenie dalszych regularnych konsultacji z wiceprzewodniczącym Komisji / wysokim przedstawicielem Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, ESDZ i Komisją; apeluje o sfinalizowanie negocjacji w sprawie dostępu Parlamentu do szczególnie chronionych informacji Rady w dziedzinie WPZiB i WPBiO;
25.
zauważa, że jeśli/gdy dojdzie do brexitu, władza wykonawcza UE powinna zapewnić parlamentarnej Komisji Spraw Zagranicznych (AFET), jako głównej komisji odpowiedzialnej za stosunki z państwami trzecimi, wszystkie niezbędne informacje umożliwiające jej nadzorowanie, w imieniu Parlamentu, procesu negocjacji zgodnie z art. 218 TFUE oraz wnoszenie w odpowiednim czasie wkładu w przyszłe porozumienia ze Zjednoczonym Królestwem, które będą wymagać zgody Parlamentu; podkreśla znaczenie przyszłej współpracy między Unią Europejską a Zjednoczonym Królestwem w dziedzinie WPZiB i WPBiO oraz dostrzega potrzebę znalezienia kreatywnych rozwiązań;
26.
zwraca uwagę na starania UE na rzecz stałego dążenia do podtrzymywania i wzmacniania wolnego i otwartego ładu międzynarodowego opartego na poszanowaniu zasady praworządności;
27.
domaga się ustanowienia mechanizmu konsultacji z Komisją Spraw Zagranicznych i odpowiednimi organami przed przyjęciem strategii dotyczącej WPZiB lub komunikatu w tej sprawie ze strony Komisji i ESDZ;
28.
apeluje o bardziej strategiczne podejście, większą spójność, zgodność i komplementarność, zgodnie z zapisami Traktatów, między instrumentami finansowania zewnętrznego UE a WPZiB w celu umożliwienia Unii uporania się z coraz większymi wyzwaniami w dziedzinie polityki zagranicznej i bezpieczeństwa; podkreśla, że wiarygodna i skuteczna WPZiB musi opierać się na wystarczających środkach finansowych; apeluje o udostępnienie tych środków na działania zewnętrzne UE w kolejnych wieloletnich ramach finansowych (WRF) na lata 2021-2027 oraz o skoncentrowanie przez UE swoich zasobów na strategicznych priorytetach;
29.
odnotowuje wniosek Komisji dotyczący połączenia większości istniejących instrumentów działań zewnętrznych w jeden instrument, Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej (ISWMR); powtarza, że połączenie instrumentów działań zewnętrznych w pojedynczy fundusz może skutkować synergiami, skutecznością i szybkością procesu decyzyjnego oraz wypłaty środków, nie powinno jednak skutkować przekierowaniem finansowania Unii przeznaczanego na nadrzędne i realizowane od dawna cele polityki zagranicznej, którymi są eliminacja ubóstwa, zrównoważony rozwój i ochrona praw człowieka; z zadowoleniem przyjmuje uproszczoną strukturę instrumentów działań zewnętrznych zaproponowaną w ramach ISWMR; wzywa do wprowadzenia należytych mechanizmów kontroli i równowagi, wystarczającego poziomu przejrzystości oraz strategicznego wkładu politycznego i regularnego nadzoru nad wdrożeniem ze strony Parlamentu; podkreśla znaczenie zasady zróżnicowania pomocy dla krajów sąsiedztwa w większym stopniu angażujących się w reformy europejskie, zgodnie z zasadą "więcej za więcej" i "mniej za mniej";
30.
podkreśla potrzebę wzmocnienia roli Parlamentu do celów nadzoru i kierowania w odniesieniu do wszystkich instrumentów działań zewnętrznych UE, w tym do Instrumentu Pomocy Przedakcesyjnej na lata 2021-2027 (IPA III); zwraca uwagę na rolę Instrumentu na rzecz Przyczyniania się do Stabilności i Pokoju (IcSP), w szczególności we wspieraniu pokoju i stabilności na całym świecie; oczekuje terminowego przyjęcia instrumentów na okres po 2020 r., w tym Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju, co umożliwi uniknięcie niepotrzebnych niedopasowań poziomu płynności;
31.
uważa, że zapobieganie konfliktom, budowanie pokoju i mediacja, a także pokojowe rozstrzyganie przedłużających się konfliktów, zwłaszcza w bezpośrednim sąsiedztwie UE, powinny być priorytetem w nadchodzących latach; podkreśla, że to podejście zapewniłoby wysoką europejską wartość dodaną pod względem politycznym, społecznym, gospodarczym i bezpieczeństwa; przypomina, że działania w zakresie zapobiegania konfliktom i mediacji w konfliktach pomagają potwierdzać obecność i wiarygodność Unii na arenie międzynarodowej i że należy je realizować w ramach całościowego podejścia łączącego kwestie bezpieczeństwa, dyplomacji i rozwoju; przypomina, że konieczna jest konsolidacja Unii Europejskiej jako wpływowego podmiotu o charakterze globalnym oraz inwestowanie w zapobieganie konfliktom i mediacje w konfliktach; wzywa UE, aby nadal priorytetowo traktowała zapobieganie konfliktom i mediację w konfliktach; podkreśla cenny wkład Parlamentu w dziedzinie rozwiązywania konfliktów i wkładu w mediacje, dialog i promowanie wartości demokracji, praworządności, poszanowania mniejszości i praw podstawowych, zwłaszcza w krajach Bałkanów Zachodnich, Partnerstwa Wschodniego i południowego sąsiedztwa oraz wzywa do dalszego rozwoju współpracy międzyinstytucjonalnej w zakresie mediacji; z zadowoleniem przyjmuje większą rolę UE w rozwiązywaniu konfliktów i budowaniu zaufania w ramach istniejących uzgodnionych formatów i zasad negocjacyjnych lub wspieraniu ich;
32.
przypomina o znaczeniu zdecydowanej europejskiej polityki sąsiedztwa (EPS), w ramach której UE zobowiązuje się do wspólnego realizowania interesów społecznych, politycznych i gospodarczych z krajami partnerskimi ze wschodu i południa; podkreśla strategiczną rolę, jaką Unia może odegrać w ramach EPS w celu wzmocnienia odporności partnerów UE jako kluczowego priorytetu w stawianiu czoła zagrożeniom i presji, których doświadczają; dostrzega, że aby być silnym podmiotem globalnym, Unia Europejska musi być istotnym podmiotem w sąsiedztwie;
33.
przypomina, że nowoczesne demokracje wymagają w pełni funkcjonujących organów ustawodawczych i w związku z tym podkreśla znaczenie wspierania pracy parlamentów zarówno na Bałkanach Zachodnich, jak i w sąsiedztwie;
34.
dostrzega znaczenie stabilności wschodniego sąsiedztwa dla stabilności Unii oraz potencjał UE pod względem stymulowania przekształceń w sąsiednich regionach i krajach; ponownie wyraża poparcie dla Partnerstwa Wschodniego, które w 2019 r. obchodziło swoje dziesięciolecie; podkreśla jednak, że aby odnosiło ono większe sukcesy, potrzebne są nowe inicjatywy i zobowiązania z obu stron (tzn. ze strony UE i jej partnerów); zachęca do rozwoju jeszcze bliższych stosunków z państwami Partnerstwa Wschodniego; w tym ukierunkowanych strategii na rzecz Ukrainy, Gruzji i Mołdawii i podkreśla znaczenie uwzględnienia takich idei jak strategia trójki 2030 oraz pomysłów zgłaszanych przez trzy najbardziej zaawansowane kraje partnerstwa wschodniego stowarzyszone z UE; zaznacza, że podejście to powinno być oparte na zasadzie "więcej za więcej" i "mniej za mniej", realizowanej przez instytucje UE oraz koalicję państw członkowskich o podobnym nastawieniu (tzw. proces europejskiej trójki), z akcentem na konkretne projekty programy odpowiadające najlepszym praktykom z zakresu procesu berlińskiego oraz integracji Europejskiego Obszaru Gospodarczego; uważa, że sukces przekształceń w krajach Partnerstwa Wschodniego, zwłaszcza w państwach stowarzyszonych z UE, którymi są Ukraina, Mołdawia i Gruzja, może przynieść pozytywne rezultaty, co może mieć również wpływ na społeczeństwo sąsiadującej z nimi Rosji;
35.
przypomina i podkreśla, że współpraca z krajami Partnerstwa Wschodniego i innych krajami sąsiedztwa UE powinna być dla WPBiZ priorytetem z uwagi na fakt, że rozwój i demokratyzacja tych krajów leżą w żywotnym interesie UE; apeluje do Komisji i do ESDZ, aby nadal wzmacniały powiązania gospodarcze i w zakresie łączności oraz wykorzystywały umowy handlowe i stowarzyszeniowe, dostęp do jednolitego rynku i zacieśnione kontakty międzyludzkie, w tym poprzez ułatwienia wizowe i liberalizację reżimu wizowego pod warunkiem spełnienia wszystkich wymogów; podkreśla, że powyższe środki mogłyby stanowić zachętę do stymulowania reform demokratycznych i przyjmowania europejskich zasad i norm;
36.
potwierdza zaangażowanie UE na rzecz wspierania suwerenności, integralności terytorialnej i politycznej niezależności Ukrainy oraz wszystkich państw Partnerstwa Wschodniego w ich granicach uznanych przez społeczność międzynarodową, zgodnie z prawem, normami i zasadami międzynarodowymi w celu zwiększenia wsparcia dla osób dotkniętych konfliktami, osób wewnętrznie przesiedlonych i uchodźców i w celu przeciwdziałania próbom destabilizacji podejmowanym przez państwa trzecie, w szczególności przez Rosję; odrzuca używanie siły lub groźby użycia siły do rozwiązywania konfliktów; ponownie wyraża przekonanie, że obecne konflikty we wszystkich krajach Partnerstwa Wschodniego powinny zostać rozstrzygnięte zgodnie z normami i zasadami prawa międzynarodowego; w pełni podtrzymuje politykę nieuznawania bezprawnej aneksji Krymu; zdecydowanie podkreśla znaczenie proaktywnej postawy opartej na prawie międzynarodowym wobec przedłużających się konfliktów we wschodnim sąsiedztwie; potępia ponadto dalszą militaryzację na okupowanych terytoriach gruzińskich Abchazji i Regionu Cchinwali/Osetii Południowej oraz wzywa Rosję do wypełnienia zobowiązań na mocy prawa międzynarodowego; podkreśla, że po upływie ponad dekady od zakończenia rosyjskiej agresji w Gruzji i wejścia w życie zawieszenia broni uzgodnionego przy pośrednictwie UE Rosjanie nadal w sposób rażący naruszają niektóre z własnych warunków, a proces borderyzacji granicy postępuje; apeluje o wzmocnienie mandatu i widoczności Misji Obserwacyjnej Unii Europejskiej w Gruzji (EUMM); zwraca się do Federacji Rosyjskiej, jako do władzy okupacyjnej, o honorowanie jej zobowiązań międzynarodowych oraz o zapewnienie EUMM swobodnego dostępu do regionów okupowanych;
37.
z zadowoleniem przyjmuje potwierdzenie przez przewodniczącą Komisji europejskiej perspektywy Bałkanów Zachodnich i podkreśla swoje zaangażowanie na rzecz rozszerzenia, które pozostaje kluczowym kierunkiem polityki i jest siłą napędową UE; powtarza, że stanowisko UE w sprawie rozszerzenia musi być ambitne i wiarygodne;
38.
apeluje o wiarygodną strategię rozszerzenia UE na Bałkanach Zachodnich, opartą na spełnieniu ścisłych i sprawiedliwych warunków zgodnie z kryteriami kopenhaskimi; ze względów związanych z polityką zagraniczną strategia ta pozostaje ważnym narzędziem promowania bezpieczeństwa poprzez zwiększanie odporności krajów w regionie mającym dla UE znaczenie strategiczne;
39.
powtarza, że poza ogólną WPZiB celem polityki UE w odniesieniu do Bałkanów Zachodnich jest prowadzenie ich w działaniach zmierzających do przystąpienia do Unii; podkreśla, że ten proces rozszerzenia oparty jest na zasługach i zależy od poszanowania przez te kraje kryteriów kopenhaskich, zasad demokracji, respektowania podstawowych wolności, praw człowieka i mniejszości, praworządności oraz ich indywidualnych osiągnięć pod względem spełniania wymaganych kryteriów;
40.
podkreśla wagę trwającego procesu reform, wywierającego wpływ na transformację w krajach partnerskich; potwierdza swoje zobowiązanie na rzecz wsparcia zorientowanych na UE reform i projektów, w szczególności skupiających się na dalszym wzmacnianiu praworządności i dobrego rządzenia, ochronie praw podstawowych oraz promowaniu pojednania, stosunków dobrosąsiedzkich i współpracy regionalnej; z ubolewaniem odnotowuje spowolnienie tego procesu;

Wzmocnienie WPZiB w celu stawienia czoła zagrożeniom globalnym

41.
apeluje o wzmocnienie zdolności UE i państw członkowskich do autonomicznego działania w obszarze bezpieczeństwa i obrony; podkreśla, że skuteczne i bliskie partnerstwo z organizacjami partnerskimi, takimi jak ONZ czy NATO, oraz innymi instytucjami międzynarodowymi, takimi jak Unia Afrykańska i OBWE, jest ważniejsza niż kiedykolwiek wcześniej; podkreśla, że NATO jest dla UE kluczowym partnerem w dziedzinie bezpieczeństwa; podkreśla znaczenie ścisłej współpracy z NATO we wszystkich kwestiach związanych z obronnością oraz w stawianiu czoła wyzwaniom w zakresie bezpieczeństwa, przed którymi stoi UE i jej sąsiedztwo, w szczególności w zakresie przeciwdziałania zagrożeniom hybrydowym;
42.
z zadowoleniem przyjmuje wysiłki UE na rzecz wzmocnienia europejskiego bezpieczeństwa i obronności, służące lepszej ochronie Unii i jej obywateli oraz wnoszeniu wkładu w pokój i stabilność w sąsiedztwie i poza nim zgodnie ze wspólną deklaracją w sprawie współpracy między UE a NATO z dnia 10 lipca 2018 r.;
43.
podkreśla rolę NATO jako istotnego filaru bezpieczeństwa europejskiego i z zadowoleniem przyjmuje trwający proces rozszerzenia NATO, przyczyniający się do stabilności i dobrobytu Europy;
44.
jest zdania, że głosowanie większością kwalifikowaną może poprawić skuteczność unijnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oraz przyspieszyć proces decyzyjny; apeluje do Rady o regularne korzystanie z tego rodzaju głosowania w przypadkach przewidzianych w art. 31 ust. 2 TUE oraz apeluje do Rady Europejskiej o podjęcie tej inicjatywy dzięki wykorzystaniu klauzuli pomostowej zawartej w art. 31 ust. 3 TUE; zachęca Radę, aby rozważyła stosowanie tego rodzaju głosowania również w innych obszarach WPZiB;
45.
wyraża poparcie dla europejskiej debaty na temat nowych formatów, takich jak Europejska Rada Bezpieczeństwa, w pełnym dialogu i współpracy z państwami członkowskimi, oraz na temat środków ściślejszej współpracy w obrębie UE i organów międzynarodowych w celu usprawnienia procesu decyzyjnego w dziedzinie bezpieczeństwa;
46.
z zadowoleniem przyjmuje decyzję przewodniczącej Komisji, aby w ciągu pięciu lat zbudować prawdziwą i funkcjonującą Europejską Unię Obrony i apeluje o przejrzystą wymianę informacji z Parlamentem i państwami członkowskimi w celu ustanowienia unii obrony; uważa, że w tym kontekście UE powinna optymalne wykorzystać już istniejące mechanizmy i instrumenty, takie jak stała współpraca strukturalna (PESCO) mobilność wojskowa i Europejski Fundusz Obronny (EFO), które mają na celu poprawę zdolności krajowych i europejskich oraz wsparcie poprawy efektywności europejskiego przemysłu obronnego; apeluje o utworzenie mechanizmu demokratycznej kontroli parlamentarnej w odniesieniu do wszystkich nowych instrumentów w dziedzinie obronności;
47.
podkreśla potrzebę zapewnienia ciągłej oceny stałej współpracy strukturalnej (PESCO) oraz Europejskiego Funduszu Obronnego i ich zdolności do wnoszenia wkładu w realizację celów WPZiB, zapewnienia odpowiednich środków zgodnie z zobowiązaniami w ramach PESCO oraz skutecznego i spójnego wdrażania decyzji UE, w tym poprzez bardziej zintegrowaną europejską bazę technologicznoprzemysłową sektora obronnego (EDTIB), tak by zagwarantować, że Unia pozostanie otwarta na współpracę;
48.
przypomina, że art. 20 ust. 2 TUE zawierający przepisy dotyczące wzmocnionej współpracy oferuje państwom członkowskim dodatkowe możliwości osiągania postępów w dziedzinie WPZiB i dlatego należy go wykorzystywać;
49.
przypomina, że zmiana klimatu wpływa na wszystkie aspekty życia ludzkiego, w tym zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia konfliktów i przemocy; podkreśla, że w polityce zagranicznej Unii należy uwzględniać kwestie bezpieczeństwa klimatu oraz gotowość do egzekwowania globalnego zarządzania środowiskiem;
50.
podkreśla, że UE powinna rozwijać zdolności w zakresie monitorowania zagrożeń związanych ze zmianą klimatu, co powinno obejmować politykę uwrażliwiania na konflikty i zapobiegania kryzysom; dostrzega w tym kontekście, że powiązanie środków z zakresu przystosowania się do zmiany klimatu i budowania pokoju pomaga w zapobieganiu konfliktom; podkreśla potrzebę opracowania kompleksowego i antycypacyjnego podejścia do zmiany klimatu; apeluje do UE i jej państw członkowskich o wykazanie dużej ambicji na międzynarodowej konferencji klimatycznej i wywiązanie się z podjętych zobowiązań; podkreśla wartość polityki klimatycznej pod tym względem;
51.
zwraca uwagę na potrzebę opracowania kompleksowego podejścia do zmiany i bezpieczeństwa klimatu zgodnie z celami zrównoważonego rozwoju, w szczególności z celami nr 13 i 1, a także na potrzebę zapewnienia sprawiedliwego i wystarczającego finansowania działań w związku ze zmianą klimatu na mocy porozumienia paryskiego oraz przeznaczenia na takie działania większych środków finansowych w ramach obecnego Instrumentu na rzecz Przyczyniania się do Stabilności i Pokoju i przyszłego Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej (ISWMR);
52.
podkreśla rosnące geopolityczne znaczenie Arktyki i jego wpływ na sytuację pod względem bezpieczeństwa w UE i na świecie; apeluje do UE o pracę nad spójniejszą polityką wewnętrzną i zewnętrzną UE, strategią dotyczącą Arktyki i konkretnym planem działania na rzecz zaangażowania UE w Arktyce, z uwzględnieniem także aspektu bezpieczeństwa i geostrategicznego; odnotowuje zdolność UE do przyczyniania się do rozwiązywania potencjalnych problemów dotyczących bezpieczeństwa i wymiaru geostrategicznego;
53.
apeluje o silniejsze poparcie strategii Unii Europejskiej w zakresie bezpieczeństwa morskiego ze względu na coraz większe wyzwania dotyczące wolności żeglugi, zarówno na świecie, jak i w sąsiedztwie; domaga się stałego poszanowania wolności żeglugi oraz ukierunkowania środków na deeskalację i zapobieganie konfliktom oraz incydentom zbrojnym;
54.
wyraża ubolewanie w związku narastaniem napięć i powtarzającymi się naruszeniami prawa morza oraz międzynarodowego prawa morskiego w wielu ze światowych węzłów żeglugowych, takich jak Morze Południowochińskie, cieśnina Ormuz, Zatoka Adeńska, Zatoka Gwinejska; przypomina o niestabilnej sytuacji na Morzu Azowskim; odnotowuje, że wiele z tych napięć miewa często charakter geopolityczny;
55.
apeluje do UE o podjęcie aktywnych środków oraz o rozważenie środków ograniczających w reakcji na poważne naruszenia wolności żeglugi i międzynarodowego prawa morskiego;
56.
przypomina, że skuteczne międzynarodowe reżimy kontroli zbrojeń, rozbrojenia i nieproliferacji stanowią kamień węgielny bezpieczeństwa światowego i europejskiego; zauważa, że nieodpowiedzialne transfery broni do państw trzecich poddają w wątpliwość i osłabiają WPZiB, w szczególności starania UE na rzecz pokoju, stabilności i zrównoważonego rozwoju; domaga się ścisłej zgodności z ośmioma kryteriami przedstawionymi we wspólnym stanowisku 2008/944/WPZiB w sprawie kontroli wywozu sprzętu wojskowego oraz wzywa do ustanowienia mechanizmu monitorowania i kontroli na szczeblu UE w tym zakresie; podkreśla potrzebę dysponowania skutecznym i wydajnym przemysłem obronnym finansowanym ze środków pochodzących z podatków oraz wspierania przez UE bardziej zintegrowanego rynku wewnętrznego produktów obronnych, a także skoordynowanej polityki wspierania badań i rozwoju w dziedzinie obronności; wzywa państwa członkowskie UE, aby uczyniły kwestię wielostronnego rozbrojenia jądrowego priorytetem unijnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa; jest zdania, że UE musi kontynuować starania zmierzające do utrzymania porozumienia jądrowego z Iranem; apeluje do wiceprzewodniczącego Komisji/wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa o wykorzystanie wszystkich znajdujących się w jego dyspozycji środków politycznych i dyplomatycznych w celu utrzymania wspólnego wszechstronnego planu działania (JCPOA) i nowego układu o ograniczeniu zbrojeń strategicznych (nowy START) oraz o wprowadzenie w życie spójnej i wiarygodnej strategii na rzecz negocjacji wielostronnych w sprawie środków w zakresie regionalnej deeskalacji i budowania zaufania w Zatoce Perskiej, angażującej wszystkie podmioty w regionie; podkreśla, że zdolność UE do utrzymywania kontaktów dyplomatycznych ze wszystkimi zainteresowanymi podmiotami to ważny atut, który należy w tym celu w pełni wykorzystać;
57.
apeluje do państw członkowskich o pełne przestrzeganie wspólnego stanowiska Rady 2008/944/WPZiB w sprawie kontroli wywozu broni, do ścisłego wypełniania zobowiązań wynikających ze wspólnego stanowiska, w szczególności kryterium czwartego w sprawie pokoju, bezpieczeństwa i stabilności w regionie, w odniesieniu do ich polityki dotyczącej wywozu broni do Turcji oraz o nałożenie embarga na broń na Turcję w związku z jej bezprawną inwazją na północy Syrii oraz jej bezprawnymi działaniami we wschodnim regionie basenu Morza Śródziemnego, a zwłaszcza jej inwazją w wyłącznej strefie ekonomicznej i na wodach terytorialnych Republiki Cypryjskiej; ponownie wyraża przekonanie, że wspólne stanowisko należy poddać przeglądowi i aktualizacji, tak aby kryteria były ściśle stosowane i wdrażane i aby niezbędne było ustanowienie mechanizmu sankcji; wzywa wiceprzewodniczącego Komisji/wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa do priorytetowego traktowania tej sprawy;
58.
apeluje do wiceprzewodniczącego komisji/wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa o wspieranie wielowymiarowej strategii współpracy międzyregionalnej z Ameryką Łacińską i Karaibami w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony, o wspieranie wspólnej obrony porządku wielostronnego, wzmocnienia współpracy w walce z terroryzmem i przestępczością zorganizowaną, walki ze zmianą klimatu i jej skutkami dla stabilności społecznej, politycznej i gospodarczej, a także o promowanie dialogu jako narzędzia umożliwiającego znalezienie wypracowanych w toku negocjacji, pokojowych rozwiązań konfliktów politycznych, których jesteśmy świadkami;
59.
apeluje o rozważenie możliwości utworzenia nowego forum współpracy wielostronnej wśród sojuszników zachodnich, tj. UE, USA, Japonii, Kanady, Korei Południowej, Australii i Nowej Zelandii, w oparciu o spuściznę Komitetu Koordynacyjnego Wielostronnej Kontroli Eksportu; podkreśla, że zakres obowiązków nowego forum powinien obejmować monitorowanie i kontrolę eksportu technologii i przepływów handlowych do państw bandyckich oraz newralgicznych inwestycji w takich państwach;
60.
podkreśla, że pogłębienie istotnych stosunków z Azją Wschodnią i Południowo-Wschodnią ma zasadnicze znaczenie dla opartej na zasadach, kompleksowej i zrównoważonej strategii UE dotyczącej łączenia Europy i Azji; popiera w związku z tym zrównoważoność, podejście oparte na zasadach i WRF jako instrument o decydującym znaczeniu;
61.
odnotowuje rozbudowę zaplecza wojskowego w regionie i wzywa wszystkie zainteresowane strony do poszanowania wolności żeglugi, do rozwiązywania sporów za pomocą środków pokojowych oraz do powstrzymania się od działań jednostronnych zmierzających do zmiany status quo, w tym na Morzu Wschodniochińskim i Południowochińskim oraz w Cieśninie Tajwańskiej; wyraża obawę, że ingerencje zagraniczne ze strony reżimów autokratycznych w związku z nadchodzącymi wyborami powszechnymi, dokonywane z wykorzystaniem dezinformacji i cyberataków, zagrażają demokracjom Azji oraz stabilności regionu; ponownie wyraża poparcie dla znaczącego członkostwa Tajwanu w organizacjach międzynarodowych oraz uczestnictwa w wykorzystywanych przez nie mechanizmach i prowadzonych przez nie działaniach;
62.
podkreśla, że Komisja powinna włączyć strategię w zakresie bezpieczeństwa cybernetycznego do wysiłków UE na rzecz cyfryzacji i promować tę inicjatywę we wszystkich państwach członkowskich w ramach zdecydowanego zaangażowania politycznego i gospodarczego na rzecz innowacji cyfrowych;
63.
apeluje do wiceprzewodniczącego Komisji/wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Komisji i państw członkowskich o wzmożenie wysiłków zmierzających do stawienia czoła zagrożeniom cybernetycznym i hybrydowym będących kombinacją niejednoznacznych postaw poprzez wzmocnienie cyberobrony UE i jej państw członkowskich oraz ich odporności na zagrożenia hybrydowe, a także poprzez budowę cyberodporności infrastruktury krytycznej; apeluje w związku z tym o rozwijanie kompleksowych wspólnych zdolności i metod w zakresie analizowania ryzyka i podatności; podkreśla, że skuteczne uporanie się z tymi wyzwaniami wymaga lepszej koordynacji; przypomina, że komunikacja strategiczna i dyplomacja publiczna powinny wzmacniać wpływy geopolityczne UE i jej ogólny wizerunek na świecie, a także chronić jej interesy;
64.
podkreśla, ze zagraniczna ingerencja w sprawy UE stanowi poważne zagrożenie dla jej bezpieczeństwa i stabilności; zdecydowanie popiera wzmocnienie zdolności Unii Europejskiej w dziedzinie komunikacji strategicznej; wzywa w związku z tym o dalsze wsparcie dla trzech grup zadaniowych ds. komunikacji strategicznej (Wschód, Południe i Bałkany Zachodnie); wzywa o większe wsparcie dla zespołu ds. komunikacji strategicznej ESDZ, gdyż odgrywa on istotną rolę, poprzez przekształcenie go w pełnoprawną jednostkę w ramach ESDZ, odpowiedzialną za sąsiedztwo wschodnie i południowe, przy zapewnieniu odpowiedniego personelu i stosownych środków budżetowych, ewentualnie za pomocą dodatkowej specjalnej linii bdżetowej;
65.
apeluje do państw członkowskich o wzmocnienie ich zdolności oraz zachęca do współpracy i wymiany informacji w celu uniemożliwienia podmiotom państwowym i niepaństwowym z państw trzecich dokonywania wrogich ingerencji w procesy decyzyjne UE i państw członkowskich; jest zdania, że do osiągnięcia tego celu mogłyby przyczynić się zwiększone zdolności Unii Europejskiej w dziedzinie komunikacji strategicznej;
66.
podkreśla, że ingerencja w wybory to część szerszej strategii wojny hybrydowej i że w związku z tym reakcja na nią pozostaje zasadniczą kwestią polityki bezpieczeństwa i zagranicznej; apeluje do wiceprzewodniczącego Komisji/wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Komisji i państw członkowskich o opracowanie kompleksowej strategii zwalczania zagranicznych ingerencji w wyborach oraz dezinformacji w krajowych i europejskich procesach demokratycznych, których źródłem jest m.in. popierana przez państwo propaganda rosyjska;
67.
odnotowuje, że Rosja jest głównym źródłem hybrydowych i konwencjonalnych zagrożeń dla bezpieczeństwa UE i jej państw członkowskich oraz aktywnie dąży do osłabienia europejskiej jedności, niezależności, uniwersalnych wartości i norm międzynarodowych; stwierdza, że chociaż przy obecnym przywództwie w Moskwie nie można spodziewać się zmiany w agresywnej polityce, w bardziej odległej przyszłości możliwe są w tym kraju zmiany w kierunku większej demokratyzacji i europeizacji; apeluje w związku z tym o wzmożenie starań o wzmocnienie odporności UE i jej państw członkowskich oraz o opracowanie długoterminowej strategii UE wobec Rosji, opartej na trzech filarach: odstraszania, powstrzymywania i transformacji;
68.
apeluje do Rady o uzupełnienie zestawu narzędzi UE w dziedzinie praw człowieka i polityki zagranicznej o reżim sankcji w rodzaju globalnej ustawy Magnickiego, umożliwiający jej zamrażanie aktywów i nakładanie zakazów wydawania wiz dla osób zaangażowanych w poważne naruszenia praw człowieka;
69.
podkreśla potrzebę korzystania przez UE z jej przewagi konkurencyjnej, tak aby mogła szybko zdobyć strategiczną pozycję w międzynarodowym wyścigu powstających technologii, informatyki, obronności, energii odnawialnej, wdrażaniu sieci 5G i we Wspólnym Przedsięwzięciu w dziedzinie Europejskich Obliczeń Wielkiej Skali; podkreśla potrzebę autonomicznego, niezawodnego i opłacalnego dostępu UE do przestrzeni kosmicznej, dzięki czemu UE uniknie uzależnienia od gigantów technologicznych i cyfrowych z państw trzecich; zaznacza, że rozwój niezawodnej technologii sztucznej inteligencji ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia strategicznej autonomii Europy, zwłaszcza w zakresie podejmowania decyzji i zdolności; w związku z tym wzywa Unię do utrzymania i zwiększenia inwestycji w tej dziedzinie;
70.
uznaje zasadniczą rolę misji cywilnych i wojskowych prowadzonych w ramach WPBiO, którym należy zapewnić niezbędne zasoby ludzkie i materialne w celu utrzymania pokoju, zapobiegania konfliktom, zwiększenia bezpieczeństwa międzynarodowego oraz wzmocnienia europejskiej tożsamości i autonomii strategicznej UE; wyraża ubolewanie z powodu osłabienia skuteczności tych misji i operacji w ramach WPBiO poprzez utrzymujące się wady strukturalne, znaczne zróżnicowanie pod względem wkładów państw członkowskich oraz ograniczenia ich mandatów;
71.
uważa, że UE nie wykorzystała jeszcze odpowiednio swoich bogatych zasobów w dziedzinie WPBiO; apeluje do wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Komisji i państw członkowskich o wzmożenie wysiłków w dziedzinie współpracy dotyczącej wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa w celu wzmocnienia cywilnych i wojskowych misji w dziedzinie WPBiO, poprawienia ich zdolności operacyjnej przez zwiększenie elastyczności, podniesienia ich efektywności i skuteczności w terenie oraz zapewnienia, aby ich mandaty były szersze, bardziej dopracowane i jasne; uważa, że nowe instrumenty takie jak Europejski Instrument na rzecz Pokoju mogłyby wzmocnić solidarność i usprawnić podział obciążenia między państwami członkowskimi pod względem wnoszenia wkładu w operacje WPBiO, a także mogłyby bardziej ogólnie pomóc w zwiększeniu skuteczności działań zewnętrznych UE;
72.
przypomina, że inkluzywne podejście do zapobiegania konfliktom, ich łagodzenia i rozstrzygania ma podstawowe znaczenie dla długoterminowej skuteczności; przypomina, że szanse na pomyślne rozwiązanie konfliktu rosną, gdy podczas całego procesu przestrzega się parytetu płci i zasady równouprawnienia; apeluje o większe zaangażowanie kobiet w takie misje, także na stanowiskach kierowniczych, w tym w przestrzeni decyzyjnej i negocjacyjnej; zaznacza, że aspekt płci powinien być bardziej systematycznie uwzględniany w misjach i operacjach WPBiO oraz apeluje o aktywne wnoszenie wkładu we wdrażanie rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1325 w sprawie kobiet, pokoju i bezpieczeństwa oraz uzupełniających ją rezolucji w sprawie kobiet, pokoju i bezpieczeństwa, a także rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2250 (2015) w sprawie młodzieży, pokoju i bezpieczeństwa; w związku z tym wzywa Komisję do zapewnienia strukturalnego włączenia kobiet, młodzieży, obrońców praw człowieka, mniejszości religijnych, etnicznych i innych mniejszości do wszystkich jej działań związanych z zarządzaniem konfliktami;
73.
apeluje o skuteczne uwzględnianie równouprawnienia płci i praw mniejszości w strategicznych i operacyjnych aspektach działań zewnętrznych UE, co mogłoby obejmować ukierunkowane programowanie w nowym instrumencie finansowym ISWMR; z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, zgodnie z którym przed wygaśnięciem jego mandatu 40 % stanowisk kierowniczych i stanowisk szefów delegatury ma być obsadzonych przez kobiety; apeluje do ESDZ o przedstawienie Parlamentowi Europejskiemu aktualnych informacji o stopniu wdrożenia tego zobowiązania;
74.
podkreśla, że zagrożenie terroryzmem utrzymuje się zarówno w Europie, jak i poza nią; zdecydowanie uważa, że walka z terroryzmem powinna pozostać dla UE priorytetem w nadchodzących latach; wzywa nową Komisję Europejską do przedstawienia planu przeciwdziałania terroryzmowi;
75.
podkreśla znaczenie wzmocnienia i zagwarantowania współpracy w zakresie wywiadu w UE, zważywszy na to, że terroryzm stanowi zagrożenie dla kluczowych wartości europejskich i naszego bezpieczeństwa oraz wymaga wielowymiarowego podejścia obejmującego służby graniczne, policyjne, sądownicze i wywiadowcze wszystkich państw członkowskich, a także państw trzecich;

o

o o

76.
zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie Europejskiej, Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącemu Komisji / wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa oraz państwom członkowskim.
1 Dz.U. C 210 z 3.8.2010, s. 1.
2 Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0440.
3 Dz.U. L 335 z 13.12.2008, s. 99.

Zmiany w prawie

Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024