Demokratyczna Republika Konga: sprawa Floriberta Chebeyi Bahizire'aP7_TA(2010)0244
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 czerwca 2010 r. w sprawie Demokratycznej Republiki Konga: sprawa Floriberta Chebeyi Bahizire'a
(2011/C 236 E/25)
(Dz.U.UE C z dnia 12 sierpnia 2011 r.)
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Demokratycznej Republiki Konga (DRK),
– uwzględniając umowę o partnerstwie z Kotonu podpisaną w czerwcu 2000 r.,
– uwzględniając rezolucję Wspólnego Zgromadzenia AKP-UE z dnia 22 listopada 2007 r. w sprawie sytuacji w Demokratycznej Republice Konga, w szczególności w części wschodniej, oraz jej wpływu na region,
– uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 60/1 z dnia 24 października 2005 r. w sprawie wyników światowego szczytu 2005, w szczególności jej ust. 138-140 dotyczące odpowiedzialności za ochronę ludności,
– uwzględniając oświadczenie rzecznika wiceprzewodniczącej Komisji/ wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Catherine Ashton z dnia 3 czerwca 2010 r. w sprawie brutalnej śmierci Floriberta Chebeyi Bahizire'a,
– uwzględniając wytyczne UE z 2004 r. dotyczące ochrony obrońców praw człowieka oraz lokalną strategię wdrażania wytycznych dla DRK przyjętą przez szefów misji w dniu 20 marca 2010 r.,
– uwzględniając rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1856(2008) w sprawie mandatu MONUC,
– uwzględniając art. 122 ust. 5 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że ciało Floriberta Chebeyi Bahizire'a, dyrektora wykonawczego organizacji praw człowieka La Voix des Sans Voix (VSV), znaleziono w jego samochodzie w Kinszasie w środę 2 czerwca 2010 r., po tym jak został wezwany przez policję,
B. mając na uwadze, że zgodnie z relacjami mediów we wtorek 1 czerwca 2010 r. w godzinach popołudniowych Floribert Chebeya Bahizire odebrał telefon z centralnego komisariatu policji z wezwaniem do stawienia się na spotkanie z głównym komendantem policji DRK, inspektorem generalnym Johnem Numbim Banzą Tambo; mając na uwadze, że po przybyciu na komisariat Floribert Chebeya Bahizire nie mógł skontaktować się z inspektorem i poinformował rodzinę za pośrednictwem SMS-a, że wraca do miasta,
C. mając na uwadze, że dzięki swojej pracy na rzecz ochrony demokracji i praw człowieka w DRK od lat 90. - w kwestiach dotyczących korupcji w armii, powiązań bojówek z obcymi siłami politycznymi, stania na straży konstytucji, bezprawnych aresztowań, arbitralnych zatrzymań i poprawy warunków w więzieniach - Floribert Chebeya Bahizire zyskał szacunek i podziw rodaków i społeczności międzynarodowej,
D. mając na uwadze, że nadal nie odnaleziono Fidèle'a Bazany Edadiego, kierowcy Floriberta Chebeyi Bahizire'a,
E. mając na uwadze, że rodzinie Floriberta Chebeyi Bahizire'a nie zapewniono pełnego dostępu do jego ciała i że pojawiają się sprzeczne doniesienia dotyczące stanu ciała w chwili znalezienia,
F. mając na uwadze, że sprawozdawca specjalny ONZ ds. egzekucji prowadzonych w trybie pozasądowym, przyśpieszonym i arbitralnym Philip Alston powiedział, że okoliczności śmierci "wskazują wyraźnie na udział czynników oficjalnych",
G. mając na uwadze, że inspektor generalny Numbi Banza Tambo został zawieszony w obowiązkach do odwołania, a trzej inni oficerowie policji zostali aresztowani w związku z tym zabójstwem; mając na uwadze, że według doniesień zastępca szefa policji, pułkownik Daniel Mukalayi przyznał się do zabicia Floriberta Chebeyi Bahizire'a na rozkaz swojego zwierzchnika, generała Numbiego Banzy Tambo,
H. mając na uwadze, że Floribert Chebeya Bahizire wielokrotnie informował Amnesty International, że czuje się śledzony i że jest kontrolowany przez służby bezpieczeństwa,
I. mając na uwadze, że wiceprzewodnicząca Komisji/ wysoka przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Catherine Ashton, sekretarz generalny ONZ Ban Ki-moon, wysoki komisarz ONZ ds. praw człowieka Navi Pillay, sprawozdawca specjalny ONZ ds. egzekucji prowadzonych w trybie pozasądowym, przyśpieszonym i arbitralnym Philip Alston i szef sił pokojowych ONZ w DRK Alan Dos wydali oświadczenia potępiające zabójstwo Floriberta Chebeyi Bahizire'a i wezwali do przeprowadzenia niezależnego dochodzenia,
J. mając na uwadze, że to zabójstwo wskazuje na coraz silniejszą w DRK tendencję do zastraszania i nękania obrońców praw człowieka, dziennikarzy, przeciwników politycznych, ofiar i świadków; mając na uwadze, że w ciągu minionych pięciu lat wielu dziennikarzy i działaczy na rzecz praw człowieka zginęło w DRK w podejrzanych okolicznościach,
K. mając na uwadze, że wiele organizacji pozarządowych odnotowało nasilenie prześladowań obrońców praw człowieka w DRK w minionym roku, w tym bezprawnych aresztowań, postępowań sądowych, pogróżek przez telefon i powtarzających się wezwań do stawienia się w siedzibach służb wywiadowczych,
L. mając na uwadze, że śledztwa w sprawie zabójstw obrońcy praw człowieka Pascala Kabungulu Kibembiego w 2005 r. oraz dziennikarzy, w tym Francka Ngycke'a Kangundu i jego żony Hélène Mpaki w listopadzie 2005 r., Serge'a Maheshe'a w czerwcu 2007 r. i Didace'a Namujimbo w listopadzie 2008 r. były prowadzone przez kongijskie władze wojskowe i odnotowano w ich trakcie szereg nieprawidłowości,
M. mając na uwadze, że DRK, w związku z nakazem aresztowania Bosco Ntagandy za popełnione zbrodnie wojenne, w tym werbowanie dzieci do wojska, wydanym w kwietniu 2008 r. przez Międzynarodowy Trybunał Karny (MTK), i jako strona statutu rzymskiego, łamie podjęte przez nią zobowiązanie prawne do współpracy z MTK, obejmujące między innymi ujęcie osób ściganych nakazem aresztowania; mając na uwadze, że zamiast tego DRK awansowała Bosco Ntagandę na wysokie stanowisko w kongijskiej armii, potęgując wrażenie, że łamanie praw człowieka jest bezkarne, przez co przyczynia się do rosnącej częstotliwości tego typu przestępstw,
N. mając na uwadze, że stan wojny domowej panował od lat w niektórych częściach DRK, będąc przyczyną masakr, masowych gwałtów i rozpowszechnionego werbowania dzieci do wojska,
O. mając na uwadze, że masakry, zwłaszcza te dokonywane przez Armię Bożego Oporu (LRA), będącą paramilitarnym ugrupowaniem powstałym w Ugandzie, są obecnie dokonywane we wszystkich krajach sąsiadujących z DRK,
P. mając na uwadze, że personel organizacji pozarządowych także jest narażony na te formy prześladowań ludności cywilnej, co spowodowało zmniejszenie pomocy humanitarnej dla DRK,
Q. mając na uwadze odbywające się wkrótce uroczystości 50. rocznicy uzyskania przed DRK niepodległości oraz mając na uwadze, że prawa człowieka i demokracja są kluczowe dla rozwoju tego kraju,
1. z całą mocą potępia zabójstwo Floriberta Chebeyi Bahizire'a oraz fakt zaginięcia jego kierowcy Fidèle'a Bazany Edadiego; wyraża swe pełne poparcie ich rodzinom;
2. apeluje o powołanie niezależnej, wiarygodnej, skrupulatnej i jawnej komisji śledczej w celu przeprowadzenia dochodzenia w sprawie śmierci F. Chebeyi Bahizire'a i ustalenia miejsca pobytu F. Bazany Edadiego, a także o podjęcie kroków w celu zagwarantowania ochrony ich rodzinom;
3. domaga się odnalezienia osób odpowiedzialnych za ten czyn, postawienia ich przed sądem i ukarania zgodnie z kongijskim prawem i międzynarodowymi postanowieniami w zakresie ochrony praw człowieka;
4. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że na prośbę rodziny F. Chebeyi Bahizire'a o przeprowadzenie niezależnej autopsji w celu ustalenia przyczyn zgonu władze zaprosiły holenderski zespół lekarzy sądowych, na którego czele stoi dr Franklin Van de Groot;
5. wyraża głębokie zaniepokojenie z powodu ogólnego pogorszenia sytuacji obrońców praw człowieka w DRK; wzywa władze DRK do pełnego przestrzegania deklaracji w sprawie obrońców praw człowieka przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 1998 r. i do wdrożenia zaleceń wszechstronnego przeglądu okresowego ONZ 2009 jako środków służących ochronie praw obrońców praw człowieka; podkreśla, że ukaranie osób odpowiedzialnych za dokonane w ostatnich latach morderstwa obrońców praw człowieka i dziennikarzy jest istotnym elementem demokratyzacji kraju;
6. potępia nieustające prześladowania w DRK działaczy praw człowieka, dziennikarzy, przeciwników politycznych, ofiar i świadków; wzywa państwa członkowskie do zadbania o ich ochronę oraz do dostarczenia w tym celu wsparcia logistycznego i technicznego zgodnie z wytycznymi dotyczącymi ochrony obrońców praw człowieka;
7. potępia okrucieństwa popełniane przez LRA i inne zbroje ugrupowania w DRK;
8. podkreśla potrzebę zwalczania korupcji oraz doprowadzenia przed sąd sprawców nadużyć praw człowieka, którzy zasilają kongijskie siły zbrojne i policję, kładąc nacisk na kluczową rolę MONUC w tych działaniach poprzez wspólne planowanie i realizowanie operacji oraz należyte mechanizmy odpowiedzialności za nadużycia; w szczególności wzywa DRK do wypełnienia jej międzynarodowych zobowiązań prawnych i aresztowania Bosco Ntagandy oraz przekazania go w ręce MTK;
9. wzywa wszystkie strony do nasilenia walki z bezkarnością i wspierania praworządności; wzywa rząd DRK do zagwarantowania, że osoby odpowiedzialne za łamanie praw człowieka oraz międzynarodowego prawa humanitarnego zostaną pociągnięte do odpowiedzialności i że będzie on w pełni współpracować z Międzynarodowym Trybunałem Karnym;
10. podkreśla fakt, że UE i DRK są sygnatariuszami umowy z Kotonu, która zawiera wyraźne odwołanie do odpowiedzialności wszystkich stron za prawa człowieka, demokrację i praworządność; wzywa do poświęcenia szczególnej uwagi tym zagadnieniom w kontekście oceny umowy;
11. wzywa rząd DRK, przy okazji 50. rocznicy uzyskania niepodległości kraju, aby zdecydowanie zobowiązał się do promowania zachowań politycznych wspierających prawa człowieka i wzmacniających praworządność;
12. zobowiązuje przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej/ wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich, instytucjom Unii Afrykańskiej, sekretarzowi generalnemu ONZ, Radzie Bezpieczeństwa ONZ, Radzie Praw Człowieka ONZ oraz parlamentom i rządom regionu Wielkich Jezior.
