25. roczne sprawozdanie Komisji z kontroli stosowania prawa wspólnotowego za rok 2007(2008/2337(INI)).

25. roczne sprawozdanie Komisji z kontroli stosowania prawa wspólnotowego za rok 2007

P6_TA(2009)0335

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 kwietnia 2009 r. w sprawie 25. rocznego sprawozdania Komisji z kontroli stosowania prawa wspólnotowego za rok 2007 (2008/2337(INI))

(2010/C 184 E/24)

(Dz.U.UE C z dnia 8 lipca 2010 r.)

Parlament Europejski,

– uwzględniając 25. roczne sprawozdanie Komisji z kontroli stosowania prawa wspólnotowego (2007) (COM(2008)0777),

– uwzględniając dokumenty robocze Komisji (SEC(2008)2854 i SEC(2008)2855),

– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 5 września 2007 r. zatytułowany "Skuteczna Europa - stosowanie prawa wspólnotowego" (COM(2007)0502),

– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 20 marca 2002 r. w sprawie stosunków ze skarżącym w przedmiocie naruszeń prawa wspólnotowego (COM(2002)0141),

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 21 lutego 2008 r. w sprawie 23. rocznego sprawozdania Komisji z kontroli stosowania prawa wspólnotowego w 2005 r.⁽¹⁾,

– uwzględniając art. 45 i art. 112 ust. 2 Regulaminu,

– uwzględniając sprawozdanie Komisji Prawnej oraz opinię Komisji Petycji (A6-0245/2009),

1. ubolewa, że - inaczej niż w przeszłości - Komisja nie udzieliła żadnej odpowiedzi na kwestie podniesione przez Parlament w poprzednich rezolucjach, a zwłaszcza we wspomnianej rezolucji z dnia 21 lutego 2008 r.; stwierdza brak znaczącej poprawy w obszarze trzech podstawowych kwestii: przejrzystości, zasobów i długości procedur;

2. przypomina Komisji wnioski sformułowane w poprzednich latach, a mianowicie:

– pilne zbadanie możliwości opracowania systemu jasno wskazującego różne mechanizmy składania zażaleń dostępne dla obywateli, który mógłby mieć postać wspólnego portalu UE lub stworzenia punktu kompleksowej obsługi on-line w celu pomagania obywatelom;

– przyjęcie komunikatu podającego jej interpretację zasady odpowiedzialności państwa za naruszenie prawa wspólnotowego, w tym za naruszenie, które można przypisać organom sądowym, co umożliwi obywatelom skuteczniejsze przyczynianie się do stosowania prawa wspólnotowego;

3. wzywa w związku z tym Komisję do:

– wypełnienia przyjętego na siebie w wyżej wspomnianym komunikacie z dnia 20 marca 2002 r. zobowiązania do publikowania wszystkich swoich decyzji dotyczących naruszeń⁽²⁾, zważywszy, że publikowanie tych decyzji, począwszy od rejestracji skargi aż po wszystkie kolejne akty, stanowi instrument niezbędny do zwalczania samowoli politycznej, która może pojawić się przy postępowaniu z naruszeniami;

– dostarczenie Parlamentowi, o co już wielokrotnie wnoszono, jasnych i pełnych danych dotyczących zasobów przeznaczanych przez poszczególne dyrekcje generalne na postępowanie z przypadkami naruszeń;

– rozważenie możliwości stosowania uproszczonej i mniej biurokratycznej procedury przy formułowaniu wezwania do usunięcia uchybienia wobec winnego państwa członkowskiego, tak aby umożliwić szybkie skorzystanie ze skuteczności tego środka;

zwraca się poza tym do Komisji o stanowcze stosowanie art. 228 traktatu WE w celu zagwarantowania właściwego wykonywania orzeczeń wydawanych przez Trybunał Sprawiedliwości;

4. przyjmuje do wiadomości, że Komisja, jak zostało to zapowiedziane w jej wspomnianym komunikacie z dnia 5 września 2007 r.⁽³⁾, objaśniła w przedmiotowym sprawozdaniu rocznym działania priorytetowe, które zamierza podjąć w konkretnych sektorach postępowania ze skargami i przypadkami naruszeń; z zadowoleniem przyjmuje oświadczenia, zgodnie z którymi priorytetem nadal będą "problemy mające rozległy wpływ na prawa podstawowe i swobodny przepływ"⁽⁴⁾; podkreśla znaczenie podjęcia pilnych i zdecydowanych działań w tych obszarach, gdyż akty rasizmu i ksenofobii stały się częste w niektórych państwach członkowskich; z zadowoleniem przyjmuje również traktowanie jako priorytetowych naruszeń, "w wyniku których obywatele są na znaczną skalę lub wielokrotnie narażeni na bezpośrednie szkody lub poważne pogorszenie ich jakości życia"⁽⁵⁾; wzywa Komisję do szybszego rozwiązywania, a w stosownych przypadkach do zamykania tych postępowań w sprawie naruszenia, które uniemożliwiają państwom członkowskim inwestowanie w infrastruktury mogące wpłynąć na wdrażanie europejskiego planu odnowy gospodarczej; zwraca się do Komisji o dostarczenie właściwym komisjom parlamentarnym szczegółowego planu wraz z terminami i datami określonych działań, które zamierza ona podjąć w tych sektorach;

5. przyjmuje do wiadomości, że spośród nowych przypadków naruszeń w 2007 r. 1 196 dotyczyło braku powiadomienia o krajowych środkach transpozycji dyrektyw wspólnotowych; uważa za niedopuszczalne, że Komisja przyznaje sobie dwunastomiesięczny termin⁽⁶⁾ na rozpatrzenie zwykłych przypadków braku powiadomienia o środkach transpozycji przez państwo członkowskie, i zwraca się do Komisji o podejmowanie automatycznych i bezzwłocznych działań w odniesieniu do tego typu przypadków, niewymagających żadnej analizy ani oceny;

6. jest zdania, że nadal nie istnieją jasne procedury umożliwiające skuteczne wnoszenie do Trybunału Sprawiedliwości spraw przeciwko państwom członkowskim za już naprawione naruszenie prawodawstwa wspólnotowego, a także pozwalające na uzyskanie zadośćuczynienia za wcześniejsze uchybienia i zaniechania; nalega, aby Komisja opracowała nowe wnioski (do końca roku 2010) mające na celu uzupełnienie obecnej procedury w sprawie naruszenia w sposób uwzględniający tę niesprawiedliwą sytuację;

7. przypomina, że zgodnie z proponowaną przez Komisję w komunikacie z 2007 r. nową metodą, zapytania i skargi otrzymywane przez Komisję byłyby bezpośrednio kierowane do zainteresowanego państwa członkowskiego, "jeżeli jakieś zagadnienie wymagałoby wyjaśnienia stanu faktycznego lub prawnego w danym państwie członkowskim (...)", a "(...) państwu członkowskiemu wyznaczono by krótki termin na dostarczenie niezbędnych wyjaśnień, informacji oraz rozwiązań bezpośrednio zainteresowanemu obywatelowi lub przedsiębiorstwu oraz poinformowanie o tym Komisji"⁽⁷⁾;

8. przyjmuje do wiadomości, że Komisja uruchomiła projekt pilotażowy "EU Pilot" celem sprawdzenia nowej metody pracy w niektórych państwach członkowskich, że w projekcie, rozpoczętym w kwietniu 2008 r., uczestniczy 15 państw członkowskich oraz że po ocenie pierwszego roku stosowania projekt mógłby zostać rozszerzony na inne państwa członkowskie;

9. zauważa, że chodzi jednakże o projekt funkcjonujący na zasadzie dobrowolności, którego metody spowodowały już niepewność i określone pytania (jak wspomniano w jego wyżej wymienionej rezolucji z dnia 21 lutego 2008 r.);

10. zwraca się do Komisji szczególnie z zapytaniem, czy brak środków w państwach członkowskich nie stanowi niepokojących sygnałów rzeczywistych problemów z kontrolą stosowania prawa wspólnotowego; zachęca poza tym Komisję do sprawdzenia podczas oceny - i do poinformowania o tym Parlamentu -następujących kwestii:

– czy skarżący otrzymał od Komisji jasne i wyczerpujące wyjaśnienie dotyczące postępowania z jego skargą; czy nowa metoda rzeczywiście przyczyniła się do rozwiązania jego przypadku, jednocześnie nie zwalniając Komisji z pełnienia przez nią roli "strażnika Traktatu";

– czy w następstwie zastosowania nowej metody nie nastąpiło opóźnienie rozpoczęcia postępowania w sprawie naruszenia, którego czas trwania już i tak jest nadzwyczaj długi i nieokreślony;

– czy Komisja nie okazała pewnej wyrozumiałości wobec państw członkowskich, jeśli chodzi o przestrzeganie wyznaczonych przez nią terminów (10 tygodni), i czy po wygaśnięciu tego terminu Komisja dostarczyła zainteresowanemu państwu członkowskiemu jednoznacznych informacji i harmonogramu dotyczących jej przyszłych działań mających na celu znalezienie szybkiego ostatecznego rozwiązania dla problemu przedstawionego przez obywatela;

– czy fakt, że "EU Pilot" był stosowany jedynie w 15 ochotniczych państwach członkowskich, nie spowodował przywiązywania mniejszej wagi do postępowania z przypadkami naruszeń w tych państwach członkowskich, które nie uczestniczyły w projekcie;

11. zwraca się z zapytaniem, czy dzięki stosowaniu projektu "EU Pilot" i w konsekwencji zmniejszeniu ilości pracy przy postępowaniu z przypadkami naruszeń Komisja przeprowadza bardziej regularne i wyczerpujące kontrole transpozycji dyrektyw do krajowych systemów legislacyjnych;

12. zwraca się do Komisji z zapytaniem, czy projekt "EU Pilot" miał wpływ na prowadzenie "spotkań pakietowych" w sprawie naruszeń, które organizuje ona dla biorących udział w projekcie państw członkowskich oraz dla innych, nieuczestniczących państw członkowskich, pamiętając, że tego rodzaju posiedzenia uważa się za główne sposoby rozpatrywania i rozwiązywania postępowań w sprawie naruszenia;

13. uważa, że obywatele UE powinni móc oczekiwać od Komisji tego samego stopnia przejrzystości, niezależnie czy składają oficjalną skargę, czy korzystają z prawa do wniesienia petycji gwarantowanego Traktatem; zwraca się w związku z tym do Komisji Petycji o dostarczanie regularnych i dokładnych informacji na temat stanu zaawansowania postępowań w sprawie naruszenia objętych również otwartą petycją, lub w przeciwnym wypadku o umożliwienie Komisji Petycji dostępu do odpowiedniej bazy danych Komisji na tych samych zasadach, co Radzie;

14. przypomina Komisji, że wszelka korespondencja mogąca wskazywać na faktyczne złamanie prawa wspólnotowego musi być rejestrowana jako skarga, chyba że podlega ona wyjątkowym okolicznościom, o których mowa w pkt 3 załącznika do wspomnianego komunikatu z dnia 20 marca 2002 r.;

15. przyjmuje do wiadomości, że Komisja oświadczyła, iż transpozycja tak podstawowej dyrektywy, jak dyrektywa 2004/38/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium Państw Członkowskich⁽⁸⁾, nie została z wielu praktycznych powodów prawidłowo dokonana w żadnym państwie członkowskim; odnotowuje, że Komisja otrzymała ponad 1 800 indywidualnych skarg w związku z tą dyrektywą, zarejestrowała z nich 115 jako skargi i wszczęła 5 postępowań w sprawie naruszenia z powodu niewłaściwego stosowania dyrektywy⁽⁹⁾; przyznaje, że w kwestiach dotyczących dyrektywy 2004/38/WE Komisja wykazała wobec Parlamentu ducha konstruktywnej współpracy i otwartości; podziela podejście przedstawione przez Komisję, przewidujące stały i wyczerpujący przegląd dyrektywy, pomoc państwom członkowskim w zagwarantowaniu pełnego i właściwego stosowania w postaci opublikowania w pierwszej połowie 2009 r. wytycznych oraz wszczęcie postępowania o naruszenie wobec państw członkowskich, których ustawodawstwo jest niezgodne z dyrektywą; wyraża jednakże poważne obawy co do zdolności Komisji do pełnienia przez nią roli "strażnika Traktatu" oraz co do przyznanej Parlamentowi możliwości sprawdzania polityki rejestrowania skarg prowadzonej przez poszczególne służby Komisji;

16. wzywa wszystkie służby Komisji, aby w pełni informowały skarżących o postępach w związku z ich skargami wraz z upływem uprzednio określonych terminów (wezwanie do usunięcia uchybienia, uzasadniona opinia, wniesienie skargi do Trybunału lub zamknięcie sprawy), aby wydawały w stosownych przypadkach zalecenia dotyczące rozpatrywania sprawy z wykorzystaniem alternatywnych mechanizmów rozstrzygania sporów oraz aby przedstawiały uzasadnienia swoich decyzji i przekazywały te uzasadnienia szczegółowo skarżącym zgodnie z zasadami zawartymi w wyżej wymienionym komunikacie Komisji z 2002 r.;

17. z zadowoleniem przyjmuje stopniowe wprowadzanie przez Komisję streszczeń obywatelskich publikowanych wraz z głównymi wnioskami Komisji; zaleca udostępnianie tych streszczeń za pośrednictwem punktów kompleksowej obsługi i uważa za niedopuszczalne usuwanie ich po zakończeniu procedury legislacyjnej, ponieważ właśnie wtedy mogą one być najbardziej przydatne obywatelom i przedsiębiorstwom;

18. przypomina o zobowiązaniu Rady do zachęcenia państw członkowskich do sporządzania i publikowania tabel ilustrujących związek pomiędzy dyrektywami i krajowymi środkami transpozycji; podkreśla, że tabele te mają zasadnicze znaczenie dla umożliwienia Komisji skutecznej kontroli środków wykonawczych we wszystkich państwach członkowskich;

19. zauważa z rozczarowaniem, że w ciągu obecnej kadencji nie został dokonany żaden znaczący postęp w odniesieniu do podstawowej roli, którą Parlament powinien odgrywać w kontrolowaniu stosowania prawa wspólnotowego; uważa, że nadanie przez Komisję priorytetu postępowaniom o naruszenie wymaga politycznych, a nie tylko technicznych decyzji, które obecnie nie są poddane żadnej formie kontroli zewnętrznej, nadzoru czy przejrzystości; wzywa do natychmiastowej realizacji proponowanych przez grupę roboczą ds. reformy Parlamentu Europejskiego odnośnych reform, które zwiększą zdolność Parlamentu do monitorowania stosowania prawa wspólnotowego; popiera w tym zakresie decyzję Konferencji Przewodniczących Komisji z dnia 25 marca 2009 r.;

20. wzywa do zacieśnienia współpracy między parlamentami krajowymi a Parlamentem Europejskim i odnośnymi parlamentarzystami w celu promowania i zwiększenia skutecznej kontroli kwestii europejskich na szczeblu krajowym, a także do ułatwiania przepływu informacji zwłaszcza w trakcie przyjmowania europejskich aktów legislacyjnych; uważa, że posłowie do parlamentów krajowych mają do odegrania znaczącą rolę w kontrolowaniu stosowania prawa wspólnotowego, przyczyniając się tym samym do wzmocnienia legitymacji demokratycznej Unii Europejskiej i jej zbliżenia do obywateli;

21. przypomina o zobowiązaniu Rady do zachęcenia państw członkowskich, aby sporządzały i publikowały tabele ilustrujące korelację pomiędzy dyrektywami i krajowymi środkami transpozycji; podkreśla, że takie tabele mają zasadnicze znaczenie dla umożliwienia Komisji skutecznej kontroli środków wykonawczych we wszystkich państwach członkowskich; postanawia, jako współustawodawca, podjąć wszystkie niezbędne kroki dla zagwarantowania, że przepisy dotyczące tych tabel nie będą usuwane z tekstu wniosków Komisji w procesie ustawodawczym;

22. zauważa, że sądy krajowe odgrywają zasadniczą rolę w stosowaniu prawa Wspólnoty, i w pełni popiera wysiłki Komisji zmierzające do określenia dodatkowych szkoleń dla sędziów krajowych, przedstawicieli zawodów prawniczych, urzędników i urzędników służby cywilnej administracji krajowych; podkreśla, że wsparcie to ma zasadnicze znaczenie w nowych państwach członkowskich, zwłaszcza w odniesieniu do dostępu do informacji prawnych oraz literatury prawniczej we wszystkich językach urzędowych; podkreśla potrzebę wsparcia poprawy dostępności baz danych w odniesieniu do orzeczeń sądów krajowych dotyczących prawa wspólnotowego;

23. zachęca Komisję do dalszego rozpatrywania ogólnounijnych mechanizmów zbiorowego dochodzenia roszczeń z myślą o zakończeniu realizowanych obecnie inicjatyw w dziedzinie prawa konsumentów i konkurencji; uważa, że takie mechanizmy mogłyby zostać wykorzystane przez obywateli, w tym składających petycje, do poprawy rzeczywistego stosowania prawa wspólnotowego;

24. wzywa Komisję do zagwarantowania, że stosowanie prawa wspólnotowego w dziedzinie ochrony środowiska będzie traktowane priorytetowo, mając na uwadze niepokojące trendy ujawnione w jej sprawozdaniu oraz liczne otrzymane petycje na ten temat; w tym kontekście zaleca zaostrzenie kontroli egzekwowania oraz zapewnienie stosownych środków odpowiednim służbom; z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji z dnia 18 listopada 2008 r. w sprawie wdrażania prawa Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska (COM(2008)0773) jako pierwszy krok w tym kierunku;

25. zgadza się z oceną Komisji, że powinny zostać przyjęte środki o charakterze bardziej zapobiegawczym w celu unikania naruszania prawodawstwa wspólnotowego przez państwa członkowskie; zachęca Komisję do przyjęcia szczególnych wniosków Komisji Petycji w celu zapobieżenia nieodwracalnym szkodom dla środowiska i wyraża ubolewanie, że zbyt często Komisja odpowiada, iż musi poczekać na ostateczną decyzję odnośnych organów krajowych, zanim będzie w jakikolwiek sposób uprawniona do działania;

26. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Europejskiemu Trybunałowi Sprawiedliwości i Europejskiemu Rzecznikowi Praw Obywatelskich, jak również parlamentom krajowym oraz rządom państw członkowskich.

______

⁽¹⁾ Teksty przyjęte, P6_TA(2008)0060.

⁽²⁾ Pkt 12: "Decyzje Komisji dotyczące przypadków naruszeń prawa wspólnotowego są publikowane w przeciągu tygodnia od ich przyjęcia na stronie internetowej sekretariatu generalnego pod adresem: http://europa.eu.int/comm/secre-tariat_general/sgb/droit_com/index_en.htm#infractions. Decyzje o wystosowaniu uzasadnionej opinii do państwa członkowskiego lub o odwołaniu się do orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości będą również publikowane za pomocą komunikatów prasowych, chyba że Komisja zdecyduje inaczej."

⁽³⁾ Pkt 3: "Komisja będzie opisywała i wyjaśniała swoje działania w zakresie tych priorytetów w rocznych sprawozdaniach, począwszy od roku 2008."

⁽⁴⁾ COM(2008)0777, s. 9.

⁽⁵⁾ Ibid.

⁽⁶⁾ "W sprawach dotyczących braku zawiadomienia o środkach transpozycji okres pomiędzy wystosowaniem wezwania do usunięcia uchybienia a rozstrzygnięciem sprawy lub wniesieniem jej (sic) do Trybunału Sprawiedliwości nie powinien docelowo przekraczać 12 miesięcy" (COM(2007)0502).

⁽⁷⁾ COM (2007)0502, s. 8.

⁽⁸⁾ Dz.U. L 158 z 30.4.2004, s. 77.

⁽⁹⁾ "W ciągu trzydziestu miesięcy od dnia, w którym dyrektywa weszła w życie, Komisja otrzymała ponad 1 800 indywidualnych skarg, 40 zapytań z Parlamentu oraz 33 petycje dotyczące stosowania dyrektywy. Zarejestrowano 115 skarg oraz wszczęto pięć spraw dotyczących uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego w związku z niepoprawnym stosowaniem dyrektywy." - Sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady ze stosowania dyrektywy 2004/38/WE w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich (COM(2008)0840), s. 10.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2010.184E.114
• Rodzaj: Rezolucja
• Tytuł: 25. roczne sprawozdanie Komisji z kontroli stosowania prawa wspólnotowego za rok 2007(2008/2337(INI)).
• Data aktu: 24/04/2009
• Data ogłoszenia: 08/07/2010