Organizacja i zakres działania Milicji Obywatelskiej.

DEKRET
z dnia 21 grudnia 1955 r.
o organizacji i zakresie działania Milicji Obywatelskiej.

Art.  1.

Milicja Obywatelska jest uzbrojoną formacją, powołaną do ochrony spokoju, ładu, porządku i bezpieczeństwa publicznego.

Art.  2.

Milicja Obywatelska podlega Ministrowi Spraw Wewnętrznych, który kieruje jej działalnością.

Art.  3.
1.
Organizacja Milicji Obywatelskiej jest pod względem terytorialnym przystosowana do podziału administracyjnego Państwa.
2.
Organizacja jednostek Kolejowej Milicji Obywatelskiej przystosowana jest do podziału administracyjnego Polskich Kolei Państwowych.
3.
Minister Spraw Wewnętrznych określi szczegółową organizację Milicji Obywatelskiej.
Art.  4.
1. 1
Organami Milicji Obywatelskiej są:

Komenda Główna,

komendy wojewódzkie, miejskie i dzielnicowe,

komisariaty i posterunki.

2.
Minister Spraw Wewnętrznych może znosić istniejące i powoływać inne terenowe organy Milicji Obywatelskiej.
Art.  5.

Rada Ministrów określa umundurowanie, oznaki służbowe i uzbrojenie Milicji Obywatelskiej.

Art.  6.

Do zakresu działania Milicji Obywatelskiej należy:

1)
utrzymywanie bezpieczeństwa publicznego,
2)
ochrona spokoju, ładu i porządku publicznego,
3)
ochrona życia i zdrowia obywateli,
4)
ochrona własności społecznej i mienia obywateli,
5)
zapobieganie i przeciwdziałanie przestępczości, organizowanie walki z przestępczością i opracowywanie skutecznych metod tej walki,
6)
przeprowadzanie postępowania przygotowawczego w sprawach karnych, wykonywanie zleceń organów Prokuratury, organów śledczych bezpieczeństwa publicznego i sądów - w zakresie prawem przewidzianym,
7)
wykonywanie zleceń rad narodowych i ich prezydiów - w zakresie ustalonym przepisami prawa,
8)
czuwanie - w zakresie prawem przewidzianym - nad przestrzeganiem przepisów w dziedzinie handlu, ochrony przeciwpożarowej, przepisów sanitarno-porządkowych w miejscach otwartych, przepisów o porządku publicznym na obszarze kolejowym oraz przepisów porządkowych na przystaniach wodnych, plażach i kąpieliskach oraz w innych miejscach publicznych,
9)
czuwanie nad przestrzeganiem przepisów o ruchu ulicznym i drogowym,
10)
wydawanie w zakresie prawem przewidzianym pozwoleń na posiadanie broni palnej, przebywanie w strefie nadgranicznej oraz dokonywanie zdjęć fotograficznych i filmowych w miejscach, gdzie zezwolenie takie jest wymagane,
11) 2
(uchylony),
12)
prowadzenie rejestracji cudzoziemców,
13)
wykonywanie innych czynności przewidzianych w przepisach prawa.
Art.  7.
1.
W celu wykonania swych zadań Milicja Obywatelska ma prawo:
1)
zatrzymywania - w trybie i przypadkach określonych w przepisach postępowania karnego - osób podejrzanych o popełnienie przestępstwa, z tym że zatrzymanego należy wypuścić na wolność, jeżeli w ciągu 48 godzin od chwili zatrzymania nie doręczono mu odpisu postanowienia o aresztowaniu,
2)
zatrzymywania osób naruszających porządek publiczny, z tym że zatrzymanego należy niezwłocznie wypuścić na wolność, gdy ustanie podstawa zatrzymania,
3)
legitymowania - w uzasadnionych przypadkach - osób w celu stwierdzenia ich tożsamości,
4)
przeprowadzenia w trybie i przypadkach określonych w przepisach postępowania karnego rewizji osobistej i domowej,
5)
przeprowadzenia kontroli przestrzegania przepisów meldunkowych oraz obowiązku posiadania dowodu osobistego w miejscowościach, w których obowiązek taki został wprowadzony,
6)
żądania przy wykonywaniu czynności i zadań służbowych niezbędnej pomocy od dozorców i administratorów domów, stróżów oraz członków Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej w zakresie ich obowiązków, a także zwracania się w nagłych wypadkach do każdego obywatela o udzielenie doraźnej pomocy,
7)
udzielanie pouczeń i nakładania mandatów karnych w trybie i przypadkach przewidzianych przez prawo,
8)
korzystania w razie konieczności z pojazdów konnych i mechanicznych nie należących do organów Milicji Obywatelskiej na zasadach i w granicach ustalonych przez obowiązujące przepisy prawa.
2.
Tryb wykonywania przez Milicję Obywatelską uprawnień wymienionych w ust. 1 w stosunku do żołnierzy w czynnej służbie wojskowej określą Ministrowie Spraw Wewnętrznych i Obrony Narodowej.
Art.  8.
1.
Milicja Obywatelska ma prawo użycia broni jako środka ostatecznego, dopuszczalnego tylko wówczas, gdy inne środki przymusu nie są wystarczające i jedynie w określonych przypadkach w celu uniemożliwienia popełnienia niebezpiecznego przestępstwa albo w celu obezwładnienia niebezpiecznego przestępcy lub udaremnienia jego ucieczki.
2.
Użycie broni nie może mieć na celu pozbawienia życia i powinno następować w sposób wyrządzający możliwie najmniejszą szkodę osobie, przeciwko której broni użyto, a zarazem bez narażenia życia lub zdrowia innych osób.
3.
Minister Spraw Wewnętrznych określi w drodze rozporządzenia przypadki, w których dopuszczalne jest użycie broni przez Milicję Obywatelską oraz tryb postępowania przy użyciu broni.
Art.  9.
1.
Wszystkie organy państwowe udzielają w zakresie swego działania Milicji Obywatelskiej pomocy niezbędnej dla wykonania jej zadań oraz mają prawo żądania od Milicji Obywatelskiej okazywania im pomocy w zakresie prawem przewidzianym.
2.
Milicja Obywatelska wykonując swe zadania współdziała z organami państwowymi właściwymi w danej dziedzinie, a w szczególności z organami bezpieczeństwa publicznego w zakresie zapobiegania i zwalczania przestępczości oraz z Państwową Inspekcją Handlową, z Komendami Straży Pożarnych i Państwową Inspekcją Sanitarną - w sprawach objętych ich zakresem działania.
Art.  10.
1.
W całej swej działalności dotyczącej ochrony ładu i porządku publicznego oraz w zakresie skarg i zażaleń na działalność funkcjonariuszów Milicji Obywatelskiej organy Milicji Obywatelskiej podlegają nadzorowi i kontroli prezydiów właściwych rad narodowych.
2.
Prezydia rad narodowych właściwe do wykonywania nadzoru i kontroli oraz szczegółowy zakres ich uprawnień i tryb postępowania w tej dziedzinie określają osobne przepisy.
Art.  11.
1.
W dekrecie z dnia 20 lipca 1954 r. o Milicji Obywatelskiej (Dz. U. Nr 34, poz. 143) wprowadza się następujące zmiany:
1)
tytuł dekretu otrzymuje brzmienie:

"Dekret z dnia 20 lipca 1954 r. o służbie w Milicji Obywatelskiej";

2)
skreśla się wstęp oraz art. 1, 2, 3 i 4, z tym że dotychczasowy art. 5 oznacza się jako art. 1 i zmienia się odpowiednio numerację następnych artykułów.
2.
Upoważnia się Prezesa Rady Ministrów do ogłoszenia w drodze obwieszczenia jednolitego tekstu dekretu z dnia 20 lipca 1954 r. o Milicji Obywatelskiej (Dz. U. Nr 34, poz. 143) z uwzględnieniem zmian wynikających z przepisów ogłoszonych przed dniem wydania jednolitego tekstu i z zastosowaniem ciągłej numeracji artykułów i ustępów.
Art.  12.

Dekret wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

1 Art. 4 ust. 1 zmieniony przez art. 12 ustawy z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych (Dz.U.75.16.91) z dniem 1 czerwca 1975 r.
2 Art. 6 pkt 11 uchylony przez art. 61 pkt 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz.U.74.14.85) z dniem 1 stycznia 1975 r.

Zmiany w prawie

Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Co się zmieni w podatkach w 2026 roku? Wciąż wiele niewiadomych

Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.

Monika Pogroszewska 10.12.2025
Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1955.46.311

Rodzaj: Dekret
Tytuł: Organizacja i zakres działania Milicji Obywatelskiej.
Data aktu: 21/12/1955
Data ogłoszenia: 30/12/1955
Data wejścia w życie: 30/12/1955